به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، آئین رونمایی از «دین‌دان» سامانه پاسخگویی دینی مبتنی بر هوش مصنوعی، امروز پنج‌شنبه یکم آذرماه ۱۴۰۳ با حضور کارشناسان حوزوی و طلاب و فضلای حوزه در سالن شیخ طوسی(ره) دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد.

ببینید:

تصاویر آیین رونمایی از سامانه پاسخگویی به سوالات دینی مبتنی بر هوش مصنوعی

حجت الاسلام محمدجواد اصغری رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی در این مراسم رونمایی عنوان کرد: مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات شرعی بیشتر از ۱۵ سال است که تأسیس شده است.

وی با بیان اینکه تسهیل سازی برای پرسشگر در رسیدن به پاسخ و دسترسی به کارشناسان دینی از اهداف این مرکز بوده است، گفت: تسهیل یعنی مخاطب بتواند با ابتدایی ترین امکانات ارتباط برقرار کند به همین خاطر در روزهای ابتدایی پاسخگویی تلفنی راه اندازی شد و در ادامه اپلیکیشن پاسخگویی ایجاد شد.

رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی ادامه داد: یکی از شاخص های تسهیل گری زمان است یعنی افراد بتوانند در کمترین زمان به پاسخ های سوالات خود برسند.

وی با اشاره به اینکه مرکز ملی پاسخگویی سوالات دینی همواره به دنبال استفاده از ابزارهای مدرن برای پاسخگویی بوده است، اضافه کرد: رهبر معظم انقلاب در بیاناتی فرمودند «در دوران هوش مصنوعی و کوانتوم و اینترنت نمی‌شود با همان ابزارهای چهل سال قبل کار کرد باید ابزارها متناسب با زمان باشند اما آنچه تغییر نمی‌کند جبهه‌بندی‌هاست.»

امروز فاز اول سامانه دین‌دان رونمایی شد

حجت الاسلام والمسلمین اصغری تصریح کرد: این رهنمود سبب شد گروهی تشکیل شود و نتیجه آن ایجاد یک سامانه هوشمند پاسخگویی به سؤالات شد. امروز فاز اول سامانه دین‌دان رونمایی می‌شود، اما آنچه امروز رونمایی می‌شود افق ما نیست. سامانه‌ای که امروز رونمایی شد به صورت چت و مکتوب است که در فازهای بعدی قابلیت های دیگر از جمله صوت افزوده می‌شود.

وی بیان کرد: سامانه پاسخگویی هوشمند به سوالات دینی علاوه بر بخش فنی در بخش محتوایی هم نیاز به پشتیبانی قوی دارد، زیرا بخش احکام نیاز به روز آمدی دارد زیرا احکام و فتواهای جدید ایجاد می‌شود.

رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب توصیه کردند به عمق هوش مصنوعی برویم تا وابسته نباشیم، گفت: در این سامانه به لحاظ محتوایی غنی هستیم و وابسته نیستیم، زیرا محتوای آن در اختیار ما قرار دارد و به لحاظ فنی نیز در سیاست های مهندسی ما وجود دارد که وابستگی نداشته باشیم.

چرایی راه اندازی سامانه "دین‌دان"

دکتر هانی مدیر پروژه سامانه دین‌دان (سامانه پاسخگویی به سوالات دینی مبتنی بر هوش مصنوعی) هم در این مراسم عنوان کرد: مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی بزرگترین و منسجم‌ترین مرکز برای پاسخگویی به سؤالات دینی مردم است که رصد اجتماعی از فضای دینی و مذهبی دارد.

وی با بیان اینکه استفاده از ابزارها برای بهبود فرآیند پاسخگویی همواره مدنظر بوده است، گفت: مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی از پنج سال پیش با حمایت رئیس دفتر تبلیغات اقداماتی را برای استفاده از هوش مصنوعی آغاز کرد.

هانی ادامه داد: اولین هدف این مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی بوده است اما بحث دفاع از مبانی فکری، جریان شناسی و ارائه مشاوره در تکمیل پاسخ گویی در فرآیندهای پاسخگویی صورت می‌گیرد.

مدیر پروژه سامانه دین‌دان (سامانه پاسخگویی به سوالات دینی مبتنی بر هوش مصنوعی) با بیان اینکه در پاسخگویی با چالش هایی مواجه هستیم که از جمله آن‌ها افزون بودن نیازهای جامعه از توان عملیاتی مرکز و محدودیت زمانی پاسخ گویی است، افزود: انجام پاسخگویی در گروه های تخصصی تفکیک شده، تقسیم سوالات جهت پاسخگویی تخصصی، بررسی و ارزیابی پاسخ ها و ذخیره پاسخ ها برای تحلیل های بعدی از جمله اقداماتی که برای بهبود فرآیند پاسخگویی صورت گرفت. این اقدامات در گذشته به صورت دستی صورت می‌گرفت که امروزه با کمک هوش مصنوعی انجام می‌شود.

وی ادامه داد: کارشناسان برای یافتن پاسخ باید منابع متعددی را بررسی می‌کردند که این امر با سیستم‌های سنتی موتور جستجو صورت می‌گرفت که این موتورها جست‌وجو لفظی بود و چالش‌هایی نظیر استفاده از واژه های مترادف و گویش های متفاوت بیانی و ادبیات پرسشگر ایجاد می‌کرد اما تکنیک های جدید هوش مصنوعی این پتانسیل را دارد که این چالش ها را رفع کند.

مدیر پروژه سامانه دین‌دان (سامانه پاسخگویی به سوالات دینی مبتنی بر هوش مصنوعی) با تشریح فرآیند دیگر اقدامات صورت گرفته و کارکردهای آن‌ها گفت: در راه اندازی این سامانه با چالش هایی مواجه بودیم که ریاست دفتر تبلیغات اسلامی در رفع آن حمایت‌های زیادی کردند.

واعظی: فرد محوری و اهتمام به فضای مجازی دو ویژگی عصر امروز است

حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی هم در این مراسم عنوان کرد: هدایت بزرگترین رسالت پیامبران است که این امر در غالب آگاهی و رهایی امکان پذیر است. دین برای آگاهی و رهایی انسان از قیودی که مانع رسیدن به تعالی می‌شود آمده است.

وی ادامه داد: فلسفه تشکیل نهادهای دینی، علمی و فرهنگی همان فلسفه وحی و آوردن دین برای بشر است و اگر بخواهیم درست عمل کنیم باید در مسیر آگاهی حرکت کنیم.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی افزود: هدایت امر انتخابی است و در نهایت با همه اقداماتی که انجام می‌شود این انسان است که انتخاب می‌کند؛ خداوند در آیه ۳ سوره انسان می فرماید «إِنَّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرًا وَإِمَّا کَفُورًا / ما راه را به او نشان دادیم که یا شکر می‌کند و یا ناسپاسی می‌نماید.»

وی افزود: کار نبی تسهیل‌گری امر هدایت است و لازمه این امر توانمندسازی و رفع موانع است. نهادهای دینی مانند دفتر تبلیغات که رسالت فرهنگی دارند نیز باید توانمندسازی و رفع موانع داشته باشند تا مردم بتوانند انتخاب خود را در مسیر هدایت انجام بدهند.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی با تاکید بر اینکه مخاطب شناسی و زمان شناسی از نکاتی است که نهادهای دینی باید انجام بدهند، گفت: زمانه حال حاضر دو ویژگی دارد که اولین آن رواج هویت یابی فردگرایانه است.

وی تصریح کرد: در دوران پیشامدرن شاهد یکنواختی بودیم یعنی انسان ها در نوع زیست و اشکال هویتی متکثر نبودند و سنت هایی بر جامعه حاکم بود و افراد از آن‌ها پیروی می‌کردند و حتی در تفکر و اندیشه نیز یک همگرایی زیادی وجود داشت اما در دوران مدرن شاهد سبک زندگی و هویت‌یابی مدرن هستیم یعنی آحاد مردم سعی می‌کنند خود را متمایز از دیگران کنند و گونه بروز هویتی خود را با انتخاب‌های‌شان نشان بدهند.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی ادامه داد: ویژگی دوم که دوران معاصر ما را به لحاظ فرهنگی متمایز با گذشته می‌کند مسأله اهتمام به زیست بوم فضای مجازی است. وقت زیادی از اشخاص در فضای مجازی صرف می‌شود. اگر در گذشته مرجعیت‌های مشخصی برای تاثیر گذاری فرهنگی در افراد بود اما امروزه این دو ویژگی سبب شده است این گونه مرجعیت در زمینه فرهنگی کمرنگ شود و کانون های متکثری برای تأثیرگذاری فرهنگی ایجاد شود.

وی اظهار کرد: در چنین شرایطی نهادهای فرهنگی و همه کسانی که می خواهند رسالت تسهیل گری در امر هدایت را به عهده بگیرند باید این تحولات جدی بگیرند و خودشان را متحول کنند تا بتوانند در این زمانه کنشگری خود را نقش تسهیل گری داشته باشند.

حجت الاسلام و المسلمین واعظی تأکید کرد: تحول باید در دو ناحیه معناسازی و بخش فنی رخ بدهد. نمی توان برای این جامعه فرد گرا و انتخاب گرا شده است به شیوه گذشته اقدام کرد. فردگرا و انتخاب گر شدن واقعیت زمانه ماست، این واقعیت تغییر نمی کند و باید به زبان روز و مطابق با ذائقه های جدید پیام تولید کنیم.

وی اضافه کرد: عمده افراد در زیست بوم فضای مجازی سیر می کنند و تاثیر می‌گذارند و تاثیر می پذیرند ما هم باید به لحاظ ابزارها و تکنولوژی متحول شویم.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی یادآور شد: مرکز ملی پاسخگویی دینی از جمله بخش های دفتر تبلیغات است که این تحول در آن رخ داده است و رمز ماندگاری و پویایی این مرکز هم به خاطر حرکت به سوی تحول و تغییر بوده است. ما هیچ وقت به قالب های مرسوم اکتفا نکردیم و در همه زمینه ها سعی کردیم این تحول را ایجاد کنیم.

فیروزآبادی: اگر تحول ایجاد نکنیم جا می مانیم

دکتر سید ابوالحسن فیروزآبادی هم در این مراسم عنوان کرد: با حضور هوش مصنوعی شاهد عصر جدیدی هستیم که آن را می‌توان عصر پسا فضای مجازی یا عصر فضای مجازی کامل نام گذاری کرد.

دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: عصر فضای مجازی برآمده از بیش از ۲۰۰ سال تلاش عصر مدرنیته است که بعد از عصر انقلاب صنعتی جهانی شدن، توسعه شبکه ارتباطات توسعه و شبکه حمل و نقل رخ داد و شبکه های ارتباطی و اطلاعاتی در دنیا برقرار شد

به گفته فیروزآبادی، در عصر فضای مجازی یک تحول بزرگ به خصوص در حوزه تبلیغات و فرهنگ رخ داد و به طور گسترده مردم جهانی شدند یعنی کسانی که فقط دسترسی به معلم محله و روحانی محل داشتند با دریایی از اطلاعات مواجه شدند که موجب تلاطم هایی شد و در کنار آن در نظام سیاسی، فرهنگی و اقتصادی تحولات بزرگی اتفاق افتاد.

وی ادامه داد: در گذشته اطلاعات در چارچوب جست‌وجو در گوگل بود که مطالب تکراری یا اشتباه نیز در آن وجود داشت اما امروز در هوش مصنوعی این اشکالات برطرف شده است. همچنین در گذشته اشکال مانع زبانی وجود داشت که آحاد بشر نمی توانستند زبان یکدیگر را درک کنند که این مانع نیز در حال برداشته شدن است.

فیروزآبادی با بیان اینکه در هوش مصنوعی با پردازش های کمی نتایج کیفی حاصل می شود، اظهار کرد: در حوزه هوش مصنوعی یکی از اتفاقاتی که صورت میگیرد در حوزه زبان است که در مدل های زبانی پردازش شناختی و استنباط میکنند و از آن تولید مطلب می‌شود.

دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی اظهار کرد: در عصر فضای مجازی می توانستیم پروفایل هر انسانی را داشتیم یعنی با مذهب، عقاید و طرز فکر او آشنا بودیم اما با هوش مصنوعی وارد عصری می شویم که ماشین هم مطلب تولید می‌کند.

فیروزآبادی اضافه کرد: قاعده نظام تبلیغاتی دینی مبتنی بر خطابه های یک طرفه بود که در عصر فضای مجازی تعاملی شد و در عصر هوش مصنوعی شخصی سازی شده است و توسط ماشین مطلب تولید می شود.

وی ادامه داد: در این شرایط مواجه با ۸۰ میلیون ایرانی نیستیم بلکه ممکن است ۸۰۰ میلیون ایرانی و کنش‌گر در فضای مجازی داشته باشیم یعنی ماشین های مجازی انسان نما داریم که روزانه میلیون ها سوال از شما می‌پرسد.

دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی بیان کرد: شخصی سازی، دسته بندی و کشف الگوهای پنهان کارهایی است که با هوش مصنوعی در حوزه زبان می شود.

وی با تاکید بر اهمیت فعالیت و پیشرفت در صنعت هوش مصنوعی گفت: باید تحولات ایجاد کنیم و اگر ایجاد نکنیم جا می مانیم هرچند هوش مصنوعی خطرات خودش را دارد. هوش مصنوعی سطوح مختلف بهره برداری دارد اما باید دقت کرد.

فیروزآبادی ادامه داد: امروز با هوش مصنوعی وارد عصری می شویم که چشم انداز روشنی از آینده نیست که تا کجا می رود. هوش مصنوعی ممکن است در بعضی از موارد دقتی بیش از انسان داشته باشد ولی فعلاً جایگزین انسان نیست، چون انسان هوش عمومی دارد.

وی ضمن اشاره به نکاتی که باید در زمینه تبلیغ در عصر هوش مصنوعی باید صورت بگیرد، تأکید کرد: این کاری که الان شروع شد آغاز کار هست که با احتیاط خوبی شروع شده است ان‌شاءالله ادامه پیدا بکند.

دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی یادآور شد: با آینده‌ای متلاطم با تغییرات بسیار سریع و بزرگ شدن همه چیز مواجه هستیم که بایستی برای آن آمادگی داشته باشیم. برای این آمادگی باید تکنولوژی در علوم انسانی مورد توجه قرار بگیرد کار چند رشته ای انجام شود.

انتهای پیام