به گزارش خبرگزاری ایمنا، شهر «وین» سوئیس از روز گذشته میزبان جلسه فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است، نشستی که قرار است تا بیست‌ودوم نوامبر (دوم آذر) ادامه داشته باشد و همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، تروئیکای اروپایی یعنی سه کشور انگیس، فرانسه و آلمان، پیش از آغاز نشست شورای حکام، پیش‌نویس قطعنامه ضد ایرانی جدیدی را به بهانه همکاری ضعیف با آژانس ارائه کردند؛ آن هم در زمانی که کمتر از یک هفته قبل «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سفر به ایران با مقامات مختلف کشورمان دیدار و از تأسیسات مهمی همچون نطنز و فردو بازدید کرد و در سخنانی که در آغاز نشست فصلی شورای حکام داشت، به این نکته مهم اشاره کرد که ایران همکاری‌های لازم را با آژانس داشته است.
گروسی در سخنان خود از توافق جدیدی میان ایران و آژانس در راستای اعتمادسازی بیشتر پرده برداشت و گفت: ایران پیشنهاد من برای گسترش ندادن ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود با خلوص ۶۰ درصد را پذیرفت و اقدامات اولیه برای انجام این پیشنهاد را آغاز کرده است.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین تصریح کرد: «به باور من، تعهد ایران به افزایش ندادن ذخایر اورانیوم ۶۰ درصد خود، بسیار مهم است. برای من مهم بود در طول سفرم به ایران، با رئیس‌جمهور این کشور دیدار داشته باشم. تاریخچه‌ای وجود دارد، اما ایران خواستار همکاری با آژانس است و این اراده در طول دیدارهای دوجانبه‌ام با رئیس‌جمهور و وزیر خارجه ایران آشکار بود.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در ادامه سخنانش افزود: «این سفر، سفری سه‌روزه بود. بازدید من از تأسیسات نطنز و فردو نیز بسیار مهم بود و درباره مسائل مهم، صحبت‌های بسیار مفیدی داشتیم.»
گروسی در پاسخ به سوال خبرنگار انگلیسی درباره «کافی بودن پیشنهاد ایران» گفت: «این کافی نیست، اما پیشرفت و دستاوردی است که به دست آمده است. اینجا واقعیتی وجود دارد و اقدامات ایران از سوی آژانس تأیید شده است. این اقدامی استوار در مسیر درستی است و باید اقدامات بیشتری انجام شود.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به سوال دیگری مدعی شد: «در گفت‌وگوی من با مقامات ایران، هیچ شرطی بر محدودسازی غنی‌سازی اورانیوم ۶۰ درصد اعمال نشده بود، اما با توجه به تحولات، ممکن است این مسئله تغییر کند.»
وی افزود: «ان‌پی‌تی، درباره اشاعه ندادن تسلیحات هسته‌ای است و نگرانی‌هایی وجود دارد و همه جامعه جهانی برای این مسئله نگران هستند. برای نخستین‌بار از زمان فاصله گرفتن ایران از تعهدات خود، تهران اقدام تازه‌ای کرد که باارزش است. آن‌ها برای نخستین‌بار تصمیم به توقف گرفتند و با در نظر گرفتن ان‌پی‌تی، این اقدام تحول بسیار مهمی است.»
گروسی تصریح کرد: «زمانی که به ایران سفر می‌کنید، می‌بینید که سیاست ایران، تولید بمب اتم نیست؛ وزیر خارجه ایران به من وعده داد تهران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست، اما بحث‌هایی درباره ساخت سلاح هسته‌ای در پارلمان ایران وجود دارد.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصریح کرد: «فردو تأسیسات مهمی است و با توجه به میزان اهمیت آن، می‌خواستم به‌طور شخصی از آن بازدید کنم. فردو مکان خطرناکی نیست. بازدید از این تأسیسات بسیار مهم بود و در این تأسیسات تحقیقات بسیاری صورت می‌گیرد و پیشرفت ایران در ساخت آبشار سانتریفوژ بسیار حائز اهمیت بود.»
وی افزود: «همان‌طور که پیش‌تر گفتم، مقامات ایران در گفت‌وگو با من شرطی روی گسترش ندادن ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود با خلوص ۶۰ درصد نگذاشته‌اند.»
گروسی تصریح کرد: «بسیاری از تحلیلگران انتظار داشتند همه مسائل در طول سفر من حل شود و فکر می‌کنند سفر من دستاوردی نداشت، اما این سفر بسیار مهم بود. در صورت به تصویب رسیدن قطعنامه، باید دید چه اتفاقی رخ خواهد داد. این به شورای حکام بستگی دارد.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به پرسش دیگری درباره نحوه ارتباط آژانس با «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا تصریح کرد: «به‌طور غیررسمی، راه ارتباطی با رئیس‌جمهور منتخب آمریکا شکل گرفته است، امیدوارم هرچه سریع‌تر با او دیدار کنم.»
وی افزود: «به همکاری خود با دولت کنونی آمریکا ادامه خواهم داد.»
از نکات مهم سخنان گروسی، اشاره به این موضوع بود که در منطقه پارچین تأسیسات هسته‌ای وجود ندارد. او این نکته را در پاسخ به سوالی درباره ادعای مقامات رژیم صهیونیستی از جمله «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر این رژیم پیرامون آسیب وارد شدن به تأسیسات هسته‌ای ایران در پی حمله این رژیم به ایران گفت: «هیچ صدمه‌ای به تأسیسات هسته‌ای ایران وارد نشده است. شاید در گذشته این مسئله رخ داده باشد. به باور ما در منطقه پارچین و طالقان تأسیسات هسته‌ای نیست و هیچ اطلاعاتی درباره هسته‌ای بودن این تأسیسات وجود ندارد.»
گروسی تصریح کرد: «بر اساس قوانین بین‌المللی، تأسیسات هسته‌ای نباید هدف حمله قرار گیرند و امیدوارم در گفت‌وگوهایم با مقامات اسرائیل درباره این مسئله صحبت کنیم.»
مدیرکل آژانس بین‌الملل انرژی اتمی همچنین درباره دیدارش با عراقچی گفت: «گفت‌وگوی من با وزیر خارجه ایران، گفت‌وگوی سازنده و بسیار خوبی بود و مسائل بسیاری از جمله مسائل جاری در نشست شورای حکام را بررسی کردیم.»
وی افزود: «به‌طور قطع دولت ایران بر اساس خواست خود تصمیم خواهد گرفت.»
گروسی در پاسخ به سوالی درباره شتاب آژانس برای ارائه گزارشی پیش از لغو شش قطعنامه تحریمی شورای امنیت علیه ایران در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ گفت: «برخی با نگاه به گزارش‌های ارائه‌شده، در حال بررسی مکانیزم ماشه هستند، اما رویکرد من، اقدامات پایدار است. هفته گذشته به ایران سفر کردم و دستاوردی کسب شد. باید قدم به قدم پیش رفت و دستاوردهای پایدار گرفت تا تقابل کمتر و روابط سازنده‌تر شود.»
با این وجود، تروئیکای اروپایی با هدف فشار بیشتر بر ایران، همچنین هموار کردن مسیر حرکت به سمت فعال کردن مکانیسم ماشه علیه ایران، سعی دارند تا این قطعنامه را به تصویب برسانند، همین موضوع موجب شد تا سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه دیروز با مدیرکل آژانس و وزیر خارجه فرانسه تلفنی تماس بگیرد و به آن‌ها هشدار دهد که ایران به نحو مقتضی و متناسب پاسخ اقدامات غیرسازنده در شورای حکام را خواهد داد.
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به سفر گروسی به ایران خاطرنشان کرد: تفاهمات صورت‌گرفته در جریان این سفر، بار دیگر حسن نیت و اراده جمهوری اسلامی ایران را برای ارتقای تعاملات و همکاری‌ها با آژانس اثبات کرد. در این گفت‌وگوی تلفنی، دو طرف بر اراده خود برای ادامه مسیر گفت‌وگو و تعامل به منظور حل‌وفصل اختلافات و پرداختن به دیگر موضوعات در دستور کار و پرهیز از رویکردهای غیرسازنده و تقابلی تأکید کردند.
رئیس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: «در صورتی که طرف‌های مقابل بی‌توجه به حسن نیت و رویکرد تعاملی ایران، اقدامات غیرسازنده را در نشست شورای حکام از طریق صدور قطعنامه در دستور کار قرار دهند، ایران به نحو مقتضی و متناسب پاسخ خواهد داد.»
در همین راستا، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، به‌تازگی درباره چگونگی واکنش ایران به هرگونه صدور قطعنامه علیه ایران در نشست تازه شورای حکام تأکید کرد: «دنبال این نباشند با فشار و زور ما از برنامه خود روی برگردانیم. ما برنامه‌ای شفاف داریم و عمده فعالیت ما برای تولید برق و توسعه رادیودارو و توسعه پرتوهاست.»
اسلامی هشدار داد: «صدور هرگونه قطعنامه در شورای حکام را «قاطع و به سرعت» پاسخ می‌دهیم، یعنی تا رأی آن‌ها به قطعنامه خشک نشده است ما اقدام می‌کنیم.»
در کنار اعلام موضع قاطعانه اسلامی و نیز به موازات تماس عراقچی با گروسی، وزیر امور خارجه کشورمان دیروز، چهارشنبه با «رونالد لامولا»، وزیر امور خارجه آفریقای جنوبی که کشورش از اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است، تلفنی گفت‌وگو کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی در این مکالمه تلفنی با اشاره به سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران، حسن نیت جمهوری اسلامی ایران در برابر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را متذکر شد و تأکید کرد اگر طرف‌های مقابل به دنبال تقابل باشند، جمهوری اسلامی ایران نیز واکنش مناسب از خود نشان خواهد داد.
وزارت امور خارجه فرانسه هم دیروز (چهارشنبه) در بیانیه‌ای اعلام کرد «ژان نوئل بارو»، وزیر امور خارجه این کشور (فرانسه)، در گفت‌وگوی تلفنی روز سه‌شنبه) خود با عباس عراقچی، همتای ایرانی‌اش تأکید کرد که فرانسه به همراه شرکای آلمانی و انگلیسی خود به تلاش برای بازگشت به مذاکرات با ایران بر سر موضوع برنامه هسته‌ای آن به‌منظور یافتن راهکاری دیپلماتیک ادامه می‌دهد. در بیانیه وزارت امور خارجه فرانسه آمده است که بارو مدعی شده «گسترش تنش‌های هسته ای» از سوی ایران بسیار نگران کننده بوده و دربردارنده خطر اشاعه تسلیحات اتمی است.
طبق بیانیه وزارت امور خارجه فرانسه، بارو در این تماس تلفنی از ایران خواست به تعهدات خود ذیل توافق پادمانی عمل کند تا آژانس قادر به تأیید ماهیت منحصر صلح‌آمیز فعالیت‌های هسته‌ای ایران باشد.
بارو در گفت‌وگو با عراقچی بر تداوم تلاش‌های دیپلماتیک برای کاهش خصومت‌ها در لبنان تأکید کرده و از ایران و «وابستگان» آن خواسته است رفتار سازنده‌ای در این باره در پیش بگیرند.
به گزارش ایمنا، با وجود تلاش‌های عملی ایران برای اعتمادسازی، به نظر می‌رسد که کشورهای اروپایی عضو برجام در مسیر تشدید تنش‌ها گام برداشته‌اند و این یعنی، بدون توجه به ابعاد فنی موضوع هسته‌ای، تصمیمات سیاسی بر نحوه تعامل با ایران سایه انداخته است. علاوه‌بر این نباید فراموش کرد که اروپا در دوماه گذشته، دست کم ۳ بار با اقدامات ضد ایرانی نشان داد که حسن نیتی در برابر ایران وجود ندارد.
آن‌ها پس از اینکه برای نخستین‌بار در موضوع جزایر سه‌گانه به شکل یک‌طرفه از ادعاهای امارات حمایت کردند، دو تحریم بر شرکت‌های هواپیمایی و کشتیرانی کشورمان به بهانه صدور تسلیحات به روسیه اعمال کردند و اکنون با محوریت آن‌ها و حمایت دولت بایدن، پیش‌نویس ضدایرانی قطعنامه به شورای حکام ارائه می‌شود.
تصویب قطعنامه جدید در زمان فعلی، می‌تواند پیامدهای جدی برای آینده برنامه هسته‌ای ایران، برجام و نحوه همکاری میان ایران و آژانس داشته باشد، چراکه بند غروب برجام (تاریخ انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل) در اکتبر ۲۰۲۵، نزدیک است و اقدامات خصمانه اروپا و تلاش برای فعال کردن مکانیسم ماشه، نشان از تصمیم اروپا به تشدید تنش‌ها با ایران دارد، به‌ویژه اینکه با توجه به روی کار آمدن دونالد ترامپ، اروپا سعی دارد تا از این فرصت برای فشار بیشتر بر ایران استفاده کند، اما کشورهای اروپایی نباید فراموش کنند که حرکت در این مسیر، از هرگونه تعامل احتمالی میان تهران و غرب جلوگیری می‌کند و همان‌طور که مقامات کشورمان هشدار دادند ایران را به سمت اقدامات عملیاتی همچون افزایش درصد غنی‌سازی و حتی حرکت به سمت تغییر دکترین هسته‌ای سوق می‌دهد.
در جلسه دیروز شورای حکام بحث پیرامون ایران به روز بعد یعنی امروز موکول شد و حالا باید دید مقامات اروپایی چگونه عمل می‌کنند؟ این‌بار پس از بازدید گروسی و تبرعه شدن ایران از ادعاهای مطرح‌شده درباره برنامه هسته‌ای، توپ به‌طور کامل در زمین طرف مقابل قرار دارد و آن‌ها هستند که باید انتخاب کنند حرکت ایران به سمت بازدارندگی کامل را تسریع می‌کنند یا خیر؟