ممکن است برخی از مردم در مراجعه به سازمان و ادارات امور مالیاتی نسبت به برخورد بعضی کارمندان و مأموران این سازمان در رابطه با نحوه پاسخگویی و رسیدگی به امور مالیاتی، اعتراض داشته باشند.
از آنجا که سلامت نظام اداری، تکریم مردم و جلب رضایت ارباب رجوع از مهم‌ترین اهداف سازمان‌های دولتی از جمله سازمان امور مالیاتی است، مراجعان به ادارات امور مالیاتی و مودیان مالیاتی در صورت مشاهده هرگونه تخلف و رفتار غیرقانونی از سوی کارمندان و مأموران این سازمان می‌توانند اعتراض و شکایت خود را از مسیر‌های قانونی مطرح و پیگیری کنند.
مسیر‌های قانونی شکایت از کارمندان سازمان امور مالیاتی
اولین مرحله در شکایت از تخلفات مأموران مالیاتی، طرح شکایت است. مودیان می‌توانند شکایات را به صورت شخصی و یا از طریق کسب و کار خود به سازمان امور مالیاتی و سایر مراجع مربوطه اعلام کنند.
افرادی که هرگونه رفتار خلاف قانون و نامناسبی از سوی کارمندان سازمان امور مالیاتی مشاهده کرده‌اند، می‌توانند به روش‌های ذیل نسبت به اعلام و ارسال شکایات و اعتراض خود از عملکرد کارمندان و مأموران سازمان مالیاتی اقدام کنند.
مراجعه به نمایندگان دادستانی انتظامی مالیاتی یا دفاتر حراست
فرد معترض و شاکی می‌تواند به صورت حضوری به اداره مالیاتی مربوطه یا اداره کل مالیاتی استان و یا به نمایندگان دادستانی انتظامی مالیاتی و دفاتر حراست مستقر در ادارات امور مالیاتی مراجعه کند.
این سازمان در راستای تکریم مودیان و رعایت حقوق مالیاتی آنها در تمام مراحل رسیدگی تا قطعیت و وصول مالیات و همچنین نظارت بر رفتار حرفه‌ای مأموران مالیاتی ملاقات حضوری هفتگی در روز‌های چهارشنبه با حضور دادستان انتظامی مالیاتی در ستاد سازمان برگزار می‌کند.
مودیان مالیاتی می‌توانند جهت دریافت نوبت حضوری به دفتر دادستانی انتظامی مالیاتی در ستاد سازمان مراجعه کنند و یا با شماره تلفن ۳۳۹۶۷۵۲۸ تماس حاصل کنند.
تماس با دادستانی انتظامی مالیاتی یا دفتر مرکزی حراست
روش دیگر، تماس تلفنی با دادستانی انتظامی مالیاتی از طریق شماره ۳۳۹۶۷۸۱۹ و تماس با دفتر مرکزی حراست به شماره تلفن ۳۳۹۶۷۳۸۲ و اعلام شکایت از کارمند متخلف است.
ثبت شکایت در سامانه رسیدگی به شکایات و ارتباط مردمی سازمان امور مالیاتی
سامانه رسیدگی به شکایات و ارتباط مردمی سازمان امور مالیاتی، جهت ثبت شکایات مردمی نسبت به تخلف‌های کارکنان این سازمان طراحی شده است.
این سامانه در اجرای ماده ۲۵ قانون ارتقا سلامت نظام اداری و مبارزه با فساد فعال شده و فرایندی است که به موجب آن فرد می‌تواند شکایات خود از کارکنان متخلف مالیاتی را ثبت کند.
مردم می‌توانند با مراجعه به سامانه رسیدگی به شکایات و ارتباطات مردمی سازمان امور مالیاتی به آدرس اینترنتی https://www.intamedia.ir/complaint اعتراض و شکایت خود از کارمندان این سازمان را برای پیگیری و رسیدگی ثبت کنند.
تخلفات قابل شکایت کارمندان مالیاتی در سامانه رسیدگی به شکایات مالیاتی، به این ترتیب است:
درخواست رشوه از سوی کارکنان سازمان
اختلاس
اخاذی
عدم انجام وظایف قانونی
نقض قوانین و مقررات
عدم تکریم ارباب رجوع و مودیان مالیاتی
سایر موارد
مراجعه به سامانه مرکز ارتباط مردمی و تماس با شماره ۱۵۲۶
سامانه شکایات و ارتباط مردمی سازمان امور مالیاتی، صرفاً جهت ثبت شکایت در مواردی مانند نقض قوانین و مقررات، عدم انجام وظیفه، درخواست وجه غیرقانونی و گزارش سو جریان یا فرار مالیاتی است و در سایر موارد افراد می‌توانند شکایات و انتقادات خود را در تماس با مرکز ارتباط مردمی سازمان به شماره ۱۵۲۶ مطرح کنند.
در این موارد دفتر روابط‌عمومی و فرهنگ‌سازی مالیاتی به عنوان متولی مدیریت شکایات، انتقاد‌ها و پیشنهادها نسبت به مدیریت درگاه‌های دریافتی پیشنهادها، شکایات و انتقاد‌ها اقدام کرده و موارد مربوطه را جهت پاسخگویی به سایر واحد‌های سازمانی از جمله بازرسی، حراست و دادستانی انتظامی مالیاتی ارجاع داده و جوابیه‌ها را به اطلاع گزارش‌دهنده می‌رساند.
افراد پیش از تنظیم و ارسال شکایت باید به این نکات توجه داشته باشند:
در صورتی که قبلاً شکایت را به روش دیگری ارسال کرده‌اند و پرونده در حال رسیدگی است، از ارسال مجدد شکایت خودداری کنند. به شکایت‌هایی که دارای اطلاعات ناقص یا نادرست بوده و یا مشخصات شاکی ناقص باشد و یا هویت وی احراز نشود، رسیدگی نخواهد شد.
تکمیل اطلاعات برای فیلد‌های ستاره‌دار اجباری است. شکایت باید همراه با دلایل اثباتی باشد و به شکایاتی که حاوی اعتراض به میزان مالیات مورد مطالبه باشد با توجه به صلاحیت هیئت‌های حل اختلاف مالیاتی در این زمینه ترتیب اثر داده نمی‌شود.
رسیدگی به دعاوی بین اشخاص حقیقی و حقوقی که برای احقاق حقوق آنان مراجع دادگستری تعیین شده است، در صلاحیت این سازمان نیست. مسئولیت قانونی مطالب اظهار شده بر عهده شاکی خواهد بود.
مرجع رسیدگی به شکایت از کارمندان مالیاتی
دادستانی انتظامی مالیاتی، مرجع رسیدگی به تخلفاتی است که در حوزه امور مالیاتی اتفاق می‌افتد و تفاوتی ندارد این تخلف از جانب چه شخصی باشد.
واحد دادستانی انتظامی مالیاتی وظیفه بررسی و رسیدگی و انجام تحقیقات لازم در رابطه با شکایت از تخلفات مأموران مالیاتی را بر عهده دارد.
طبق بند الف ماده ۲۶۴ قانون مالیات‌های مستقیم، وظیفه «رسیدگی و کشف تخلفات و تقصیراتِ مأموران مالیاتی و نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور در هیئت‌های حل اختلاف مالیاتی و همچنین سایر مأموران که طبق این قانون در امر وصول مالیات دخالت دارند و نیز کسانی که با حفظ سِمَت وظایف مأموران مزبور را انجام می‌دهند و تعقیب آنها» با دادستانی انتظامی مالیاتی است؛ بنابراین پس از شکایت از مأمور متخلف، واحد دادستانی انتظامی در اداره مربوطه، وظیفه تحقیق و پیگیری شکایت را بر عهده دارد.
نحوه رسیدگی به شکایت از کارمندان مالیاتی در دادستانی انتظامی
در صورت اثبات هر گونه رفتار نامناسب کارمندان سازمان امور مالیاتی با مؤدیان، دادستانی انتظامی مالیاتی ابتدا نسبت به تذکر و اعلام نارضایتی از عملکرد کارمند متخلف اقدام و در صورت تکرار به استناد بند (ب) ماده (۲۶۴) قانون مالیات‌های مستقیم و سایر قوانین و مقررات ذی‌ربط شخص خاطی را تحت تعقیب انتظامی قرار می‌دهد.
پس از رسیدگی و انجام تحقیقات لازم در شکایت‌های واصله، در صورتی که تخلف مأمور مالیاتی توسط دادستان انتظامی مالیاتی مورد تأیید قرار نگیرد، قرار منع تعقیب صادر می‌شود و پرونده تخلف مأمور مالیاتی بایگانی می‌شود. اما اگر شکایت صحیح باشد و تخلف مأمور مالیاتی اثبات شود، دادستانی ادعانامه تنظیم می‌کند و پرونده تخلف مأمور مالیاتی را برای رسیدگی به «هیئت رسیدگی به تخلفات اداری» ارسال می‌کند و تصمیم‌گیری نهایی بر عهده این هیئت خواهد بود.
نکته مهم اینکه حتی با صدور قرار منع تعقیب، دادستانی موظف است، مراتب را به هیئت رسیدگی به تخلفات اداری اعلام کند؛ چراکه هیئت مذکور وظیفه دارد بر کارِ دادستانی انتظامی مالیاتی نظارت کند و از این طریق عملکرد دادستانی و عدم سوءاستفاده این نهاد از حق صدور منع تعقیب را مورد بررسی قرار دهد؛ بنابراین با توجه به اینکه دادستانی انتظامی مالیاتی صرفاً مرحله‌ای برای دریافت شکایت شاکی، انجام تحقیقات لازم و آماده کردن پرونده برای هیئت یا دادگستری است، هیئت رسیدگی به تخلفات اداری تصمیم نهایی را در مورد تخلف یا عدم تخلف مأمور اتخاذ می‌کند.
لازم به ذکر است، تخلفات انجام شده توسط مأموران مالیاتی شامل «تخلفات اداری» و یا «جرایم» می‌شود. این دو موضوع کاملاً مستقل‌اند و هرگز یک تخلف اداری، جرم محسوب نمی‌شود. دادستانی موظف است این دو امر را تفکیک و نوع تخلف را مشخص کند. در مواردی که تخلف مأمور مالیاتی، جرم نیز محسوب می‌شود، پرونده باید علاوه بر هیئت رسیدگی به تخلفات اداری، به مراجع دادگستری نیز ارجاع شود.
در نهایت نیز هیئت رسیدگی به تخلفات اداری، در صورت وقوع تخلف، بر اساس قانون رسیدگی به تخلفات اداری، مجازات متناسب (با توجه به نوع و شدت تخلف) را برای مأمور خاطی در نظر می‌گیرد. تجدیدنظر بر روی رأی صادره از هیئت رسیدگی به تخلفات اداری نیز تنها توسط هیئت تجدیدنظر و دیوان عدالت اداری امکان‌پذیر است و تحت شرایطی ممکن است توسط هیئت عالی نظارت ابطال شود.
مجازات تخلفات مأموران مالیاتی
برخی از مجازات‌های مقرر برای تخلفات مأموران مالیاتی، در ماده ۲۷۰ قانون مالیات‌های مستقیم و ماده ۹ قانون رسیدگی به تخلفات اداری ذکر شده است.
طبق ماده ۲۷۰ قانون مالیات‌های مستقیم، مجازات تخلف مأموران مالیاتی و نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور در هیئت حل اختلاف حسب موضوع تخلف می‌تواند شامل مجازات‌هایی از قبیل: حداقل سه ماه و حداکثر پنج سال انفصال از خدمات دولتی، انفصال از خدمات دولت از یک الی چهار سال، حبس از شش ماه تا دو سال و مجازات متناسب در قانون رسیدگی به تخلفات اداری شود.
مجازات‌ها و تنبیهات مقرر در ماده ۹ قانون رسیدگی به تخلفات اداری آمده است نیز شامل توبیخ کتبی، کسر حقوق و فوق‌العاده شغل یا عناوین مشابه تا یک سال، انفصال موقت، تغییر محل جغرافیایی، تنزل مقام و یا محرومیت از انتصاب به پست‌های حساس و مدیریتی، بازخرید خدمت، بازنشستگی، اخراج و انفصال دائم از خدمات دولتی می‌شود.
منبع: قوه قضاییه