به گزارش همشهری آنلاین، اما آنچه که در این میان بیش از هر چیزی اهمیت دارد، حضور میدانی و شجاعت خبرنگارانی است که نه تنها از رخدادهای جنگی گزارش می‌دهند، بلکه با روایت‌های انسانی، فرهنگی و اجتماعی، تصویری جامع و دقیق از واقعیت‌های لبنان ارائه می‌کنند. در این گفت‌وگو، حجت‌الاسلام میلاد امینی موحد، مدیر مرکز رسانه تبلیغات اسلامی خوزستان، خبرنگار و مستندساز ایرانی که خود چندی پیش به عنوان خبرنگار به لبنان اعزام شده بود، از نقش رسانه‌ها و خبرنگاران در جبهه مقاومت، چالش‌ها و فرصت‌های این میدان و اهمیت آموزش و آمادگی خبرنگاران برای روایت جنگ لبنان سخن می‌گوید.
روایت اول مقاومت؛ نقش خبرنگاران ایرانی در جنگ لبنان
حجت‌الاسلام میلاد امینی موحد، مدیر مرکز رسانه تبلیغات اسلامی خوزستان و مستندساز، بر اهمیت روایت اول در جنگ روایت‌ها تأکید کرد و گفت: «رهبر معظم انقلاب هم به این نکته اشاره کردند که در جنگ روایت‌ها، نقل صحیح و به موقع اولین اتفاقات از اهمیت بالایی برخوردار است. حضور خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای در میدان جنگ لبنان می‌تواند در انعکاس روایت اول به جامعه جهانی و مردم ایران کمک کند.»
او افزود: «اگر خبرنگاران ایرانی در این جنگ حضور نداشته باشند، نمی‌توانند به درستی واقعیت‌ها را به جهان منتقل کنند. جنگ لبنان میان حزب‌الله و اسرائیل، یک رخداد بزرگ است که توجه جهانیان به آن جلب شده و اگر رسانه‌های ایرانی در این میدان نباشند، اطلاعات ناقص و اشتباه منتشر خواهد شد.»
امینی موحد در ادامه به پروژه‌های فرهنگی انجام‌شده در لبنان اشاره کرد و گفت: «یکی از دستاوردهای مهم در لبنان، ایجاد شبکه‌ای از فعالان هنر و رسانه از ایران و لبنان است که توانسته‌اند با هم همکاری کنند و از ظرفیت‌های یکدیگر برای تقویت تولیدات فرهنگی و رسانه‌ای استفاده کنند. این هم‌افزایی، در مقابله با محدودیت‌های بین‌المللی، تأثیر بسزایی دارد.»
روایتگری جنگ، ضرورتی فرهنگی
امینی موحد بر اهمیت پوشش جامع و دقیق از جنگ لبنان و روایت‌های کمتر دیده‌شده تأکید کرد. او گفت: «هیچ‌کس از جنگ خشنود نمی‌شود. برای همین است که کشورهای متمدن، وزارت دفاع دارند، نه وزارت جنگ، اما وقتی دشمنی خونخوار وارد کشوری می‌شود، آن کشور چاره‌ای جز دفاع ندارد.»
او افزود: «در بحبوحه جنگ حزب‌الله لبنان و اسرائیل، اینکه تعداد موشک‌ها چقدر بوده و چه نقاطی هدف قرار داده شده مهم است، اما فکر می‌کنم مهم‌تر از همه، اخبار و روایت‌هایی هستند که کمتر به آن‌ها توجه می‌شود و در حاشیه قرار می‌گیرند. مثل ماجرای کمک‌رسانی در قالب "ایران همدل" به مردم لبنان. مردم ایران، که خود در تنگنا قرار دارند، اما با دل و جان به هم‌کیشان خود در لبنان کمک می‌کنند. این یکی از روایت‌هایی است که در حاشیه است اما باید به آن پرداخته شود.»
این خبرنگار ادامه داد:«اوضاع فرهنگی جامعه لبنان، جامعه جنوب لبنان، و میزان تاثیرگذاری حزب‌الله در مردم این منطقه، از دیگر روایت‌هایی است که شاید در آمار و ارقام حملات کمتر به آن توجه شود. اما پوشش رسانه‌ای این موضوعات در حوزه فرهنگی می‌تواند در فکر و نگاهی که مخاطب از لبنان دارد، تأثیرگذار باشد.»
مداحی‌های ایرانی، دیپلماسی نوین مقاومت در لبنان
امینی موحد در خصوص وضعیت لبنان در جنگ با اسرائیل و روابط فرهنگی ایران با این کشور سخن گفت. او توضیح داد: «لبنان در سال سوم جنگ خود با اسرائیل است و در این جنگ که چندین کشور از اسرائیل حمایت می‌کنند، اتفاقات جالبی می‌افتد. یکی از این اتفاقات که برای من جذاب بود، شب عملیات وعده صادق ۲ بود که مردم لبنان و شیعیان به خیابان‌ها ریختند و کارناوال شادی برپا کردند. جالب این بود که در این کارناوال‌ها از مداحی‌های ایرانی استفاده می‌کردند، مثل نوحه‌های حاج محمود کریمی و آقای طاهری. این نشان‌دهنده یک دیپلماسی فرهنگی است که در وضعیت بحرانی لبنان می‌تواند تاثیرگذار باشد.»
او افزود: «این رویدادها در آینده روابط ایران و لبنان و همچنین ارتباطات استراتژیک میان دو کشور اثرگذار خواهد بود. در جنگ، لبنانی‌ها مشاهده می‌کنند که کدام کشور و مردم در کنارشان هستند و این ارتباط می‌تواند در عمق استراتژیک لبنان و ایران تاثیر بسزایی داشته باشد.»
امینی موحد به مقایسه با تجربه ایران در کمک به عراق در جنگ با داعش اشاره کرد و گفت: «بعد از درگیری عراق با داعش، ایران جزو اولین کشورهایی بود که پیش‌قدم در کمک به عراق شد. حاج قاسم سلیمانی و بچه‌های نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این راه تلاش کردند. این کمک‌ها و دفاع از حرم باعث شد که ارتباط ایران و عراق، به‌ویژه در ایام اربعین، بسیار پررنگ‌تر شود. شعار "ایران و العراق لایمکن الفراق" در این راستا بیانگر عمق این ارتباط است.»
او در ادامه تأکید کرد: «در موضوع لبنان نیز همین روند برقرار است. لبنان، عراق، سوریه، یمن و ایران همه به هم مرتبط هستند. این که ایران در کمک‌رسانی به مردم مظلوم لبنان نقش‌آفرینی کند، در سال‌های آینده بذر محبت و همبستگی را در دل‌های مردم لبنان می‌کارد که قطعاً در آینده نتیجه خواهد داد و این روابط به ثمر خواهد نشست.»
لزوم مدیریت منسجم خبرنگاران اعزامی ایران در لبنان
امینی موحد که تجربه حضور میدانی در لبنان را داشته است، به یکی از چالش‌های موجود در پوشش خبری جنگ لبنان اشاره کرد. او بیان کرد: «در لبنان تعداد زیادی خبرنگار و بلاگر حضور داشتند، اما متاسفانه اتاق فکر یا فردی که بتواند این‌ها را مدیریت کرده و مسائل و مشکلاتشان را پیگیری کند، وجود نداشت. وقتی یک خبرنگار وارد لبنان می‌شد، تقریباً دو روز از وقتش صرف اخذ مجوزها و ارتباط‌گیری جهت تهیه گزارش می‌شد، در حالی که اگر فردی از طرف ایران یا یک اتاق فکر مستقر در لبنان بود که بتواند خبرنگاران را هدایت و راهنمایی کند، کارها خیلی سریع‌تر به هدف می‌رسید.»
او افزود: «گاهی اوقات شاهد بودیم که ۱۰ یا ۲۰ خبرنگار در یک نقطه جمع شده بودند و در حال تلاش برای انجام رسالتشان بودند، در حالی که با مدیریت بهتر می‌شد از ظرفیت‌های مختلف استفاده کرده و خبرنگاران بتوانند به راحتی گزارش‌های مختلف را تهیه و منتشر کنند.»
امینی موحد تأکید کرد: «برای پوشش خبری و روایت دقیق از اتفاقات هر کشوری، تنها حضور خبرنگاران کافی نیست. نیاز به یک محور و مرکزی داریم که این کارها را جدی پیگیری کند، خبرنگاران را راهنمایی و جانمایی کند که در کدام حوزه‌ها و نقاط گزارش تهیه کنند. در لبنان و هر کشور دیگری که قرار است خبری روایت کنیم، چنین مدیریت و هماهنگی به شدت لازم و واجب است.»
حضور میدانی خبرنگاران؛ کلید درک عمق بحران در لبنان
امینی موحد در پاسخ به این سوال که " با توجه به شرایط ویژه لبنان، آیا بهتر نیست که برخی از خبرنگاران به جای اعزام، از راه‌های دیگر مانند همکاری‌های رسانه‌ای یا فعالیت‌های مجازی برای انتقال پیام‌های فرهنگی استفاده کنند؟ " گفت:« حضور میدانی خبرنگاران در لبنان بسیار مهم است زیرا امکان انتقال دقیق و خودآگاه اخبار را فراهم می‌کند. تصاویر از آوارها یا رزمندگان حزب‌الله در میانه جنگ، محتوا و زیرمتن خاص خود را دارد. البته این حضور باید هدفمند باشد. به‌جای اعزام خبرنگاران بی‌هدف، بهتر است هر خبرنگار در حوزه تخصصی خود وارد شود تا اثرگذاری بیشتری داشته باشد. اگرچه رسانه‌های مجازی و همکاری‌های رسانه‌ای نیز مهم هستند، اما هیچ‌گاه نمی‌توانند جای حضور میدانی و روایت اول خبرنگاران را بگیرند.»
خبرنگاران اعزامی به لبنان باید شجاعت و تخصص داشته باشند
امینی موحد در پاسخ به این سوال که خبرنگاران اعزامی به لبنان باید چه آمادگی‌ها و آموزش‌هایی داشته باشند، گفت: «لبنان کشوری پیچیده است و خبرنگاران باید تجربه کافی در محیط‌های جنگی و بحرانی داشته باشند. تسلط به زبان‌های خارجی و آشنایی با وضعیت منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. اما مهم‌تر از همه، خبرنگارانی که به لبنان می‌روند باید شجاعت و ایمان قوی داشته باشند، چرا که هیچ نقطه‌ای در لبنان از حملات موشکی مصون نیست.»
او تأکید کرد:« این حضور به معنای قرار گرفتن در دل خطرات است، و خبرنگاران باید توانایی روایت دقیق و انسانی از شرایط پیچیده جنگی و فرهنگی لبنان را داشته باشند. به‌ویژه در مواجهه با سوژه‌هایی همچون مادرانی که در خط مقدم مبارزه با اسرائیل هستند و مسئولیت کمپ‌های پناهجویان را به دوش می‌کشند، نیاز به خبرنگارانی داریم که بتوانند به‌طور عمیق و با دقت داستان‌ها را روایت کنند. این کار تنها از عهده خبرنگاران با تخصص‌های چندگانه و روحیه مقاوم برمی‌آید.»