یکی از مهم‌ترین چالش‌های فولادسازان طی سال گذشته و چند ماه نخست امسال، بازگشت ۱۰۰درصدی ارز صادراتی آنها به سامانه‌های دولتی بوده است که بخشنامه استفاده از ارز حاصل از صادرات زنجیره فولاد که در کش و قوس عملیاتی شدن باقی مانده بود بالاخره با تصمیم بانک مرکزی امکان استفاده از ارز حاصل از صادرات زنجیره فولاد و فلزات رنگین اساسی برای واردات اقلام مورد نیاز مصارف ارزی چهار حوزه ماده اولیه، طرح‌های توسعه‌ای و تکمیل پروژه‌های تولید انرژی، نیاز کالا‌های التهابی صنایع فلزی تا سقف ۱۰۰درصد فراهم شد.

به گزارش سرویس اقتصادی «تابناک»، بازگشت ارز صادراتی تولیدکنندگان فولاد به سامانه‌های دولتی باعث شده بود که انگیزه صادراتی تولیدکنندگان افت کند که نتیجه این افت در آمار‌های صادراتی خود را نشان داده است. به طوری که در فروردین ۱۴۰۳ شاهد ثبت کاهش ۷۶ درصدی نسبت به سال گذشته بودیم که ناشی از کاهش میل غول‌های فولادساز به صادرات را نشان می‌دهد.

گره های صادراتی فولاد همچنان روی میز

کیوان جعفری، مدیرعامل معدن گلستان در خصوص بخشنامه اخیر بانک مرکزی به تابناک گفت: شرایط عدم بازگشت ارز صادراتی به سامانه نیما فراهم نشده است و بخشنامه اخیر بانک مرکزی صرفا مختص به صادرکنندگانی است که قصد واردات تجیهزات و ماشین آلات دارند است و کماکان بازگشت ارز صادراتی به سامانه‌های دولتی به قوت خود باقی است. 

این کارشناس حوزه فولاد و معادن افزود: بازگشت ۱۰۰ درصدی ارز حاصل از صادرات به سامانه‌های دولتی به صادرات کشور ضربه می‌زند و بخشنامه بانک مرکزی صرفا مشمول تعدادی انگشت شماری از صادرکنندگانی می‌شود که قصد واردات ماشین آلات و تجهیزات را دارند، اما اینکه بتوانند کوتاژ‌ها را با نرخ توافقی به دیگران بفروشد همچنان امکان پذیر نیست.

معضل شرکت ها برای فروش ارز توافقی

به گفته وی، بسیاری از شرکت‌ها فقط واردکننده هستند و نمی‌توانند ارز خود را به صورت توافقی به فروش برسانند. بنابراین شرکت‌های بازرگانی که نقش بزرگی در توسعه صادرات زنجیره فولاد کشور دارند نمی‌توانند این کار را انجام دهند. 

این کارشناس فولاد اظهارکرد: بازگشت ارز حاصل از صادرات به سامانه دولتی باعث می‌شود که حجم صادرات کاهش یابد. از سوی دیگر فاصله نرخ نیمایی تا بازار آزاد همچنان زیاد بوده و باوجودی که تلاش شده است تا نرخ نیمایی را را به نرخ آزاد نزدیک کنند، اما این مسئله به این زودی‌ها امکان پذیر نیست.

جعفری تاکید کرد: این بخشنامه صرفا برای واردات تجهیزات وماشین آلات است و ربطی به عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات به سامانه‌های دولتی ندارد و صادرکنندگان باید مانند روال گذشته ۱۰۰ درصد ارز را به سامانه نیما برگردانند درحالی که به نظر می‌رسد دولت از این بخشنامه به نفع خود شانتاژ خبری می کند.

گفتنی است، طبق آخرین آمار اعلام شده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، صادرات زنجیره فولاد در ۷ ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، شاهد رشد منفی ۰.۵درصدی حجم صادرات و رشد منفی ۱۴درصدی ارزش صادرات داشته است.