به گزارش ستاد خبری سی‌ودومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، نشست «تازه‌های نشر ادیان توحیدی» سه‌شنبه (۲۸ آبان ۱۴۰۳) در سالن همایش‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور عبدالحسین کلانتری، معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، نمایندگان اقلیت‌های مذهبی در مجلس شورای اسلامی و تنی چند از نمایندگان ادیان توحیدی در ایران برگزار شد.
سرمایه‌سالاری، دشمن مشترک ما در جهان
عبدالحسین کلانتری، معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در این نشست با اشاره به اهمیت هفته کتاب، گفت: واقعا خوشحالم از اینکه این فرصت فراهم شد تا از نزدیک مسائل و دغدغه‌های شما عزیزان را بشنوم.
او افزود: برخی از مشکلات مطرح شده در حوزه نشر، مختص شما عزیزان نیست و کل صنعت نشر دچار معضلاتی است که امیدوارم با کمک شما بتوانیم به تدریج آنها را حل و فصل کنیم.
معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: برخی از مسائل صنعت نشر ممکن است ناشی از سلایق شخصی باشد که باید مهار شود. کشور ما یک دولت مستقر و چارچوب قانونی دارد و نمایندگان محترم مجلس زحمت قانون‌گذاری را بر عهده دارند. بنابراین، نباید سلیقه‌ها مداخله کنند و باید بر اساس قانون عمل کنیم.
باید از تنوع فرهنگی به عنوان یک فرصت بهره‌برداری کنیم
کلانتری ادامه داد: تنوع فرهنگ‌ها و ادیان در کشور ما یک فرصت است و تاریخ ایران نشان می‌دهد که این تنوع فرهنگی باعث استحکام و زیبایی کشور شده است.
او با اشاره به تاریخ صلح‌آمیز ایران میان ادیان مختلف گفت: در تاریخ ما جنگ‌های مذهبی مانند آنچه در کشورهای دیگر یا حتی اروپا دیده‌ایم، وجود نداشته است. هر زمان که جنگی رخ داده، رد پای تحریکات بیرونی وجود داشته است.
کلانتری عنوان کرد: باید به سمت گشایش فضا حرکت کنیم و از تنوع فرهنگی به عنوان یک فرصت بهره‌برداری کنیم. جهل موجب جنگ‌های بسیار می‌شود و باید تلاش کنیم تا این جهل را کاهش دهیم.
معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به ظرفیت‌های ذاتی و تمدنی ایران، گفت: تنوعات فرهنگی و دینی باید پاس داشته و تقویت شوند. باید باب گفت‌وگو را باز کرد، زیرا گفت‌وگو، علاج تمام بیماری‌های مزمن فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی کشور است. سیاست را نمی‌توان با سیاست علاج کرد، اما با فرهنگ می‌توان سیاست را بهبود بخشید.
کلانتری افزود: عرصه فرهنگ، عرصه گفتگو، مدارا، تنوع، استدلال، همدلی و تفاهم است. در مقابل، عرصه سیاست و قدرت می‌تواند به نزاع و درگیری منجر شود. بنابراین، اگر از منطق عرصه فرهنگ عدول کنیم، کشمکش‌ها به وجود می‌آید. یکی از وظایف بزرگ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید تسهیل‌گری برای ایجاد گفت‌وگوهای فراگیر در سطوح و لایه‌های مختلف باشد.
معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین به پیام ادیان توحیدی اشاره کرد و گفت: پیام تمام این ادیان صلح، برابری و برادری بوده است. دشمن مشترک ما در جهان، سرمایه‌سالاری است که باورهای معنوی را هدف قرار داده است. در این شرایط، ادیان الهی باید دست به دست هم دهند تا پیام واقعی خود را که صلح و آرامش است، به جامعه ارائه دهند.
کلانتری در ادامه به نکاتی عملی اشاره کرد و ادامه داد: ارتباط انجمن‌های ادیان الهی با اداره کل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید تقویت شود. این مجموعه‌ها حلقه‌های مدنی بین جامعه گسترده ادیان الهی و وزارتخانه هستند و باید هویت‌بخشی شوند.
او همچنین به فقدان انتشارات در جامعه آشوری و یهودی اشاره کرد و گفت: باید بررسی کنیم که چه کمکی می‌توانیم به این جوامع کنیم تا انتشارات در حد لازم شکل بگیرد.
حفظ حرمت نمایشگاه کتاب
پدرام سروش‌پور، هموند انجمن موبدان و سردبیر نشریه «فَروهَر» نیز در این نشست گفت: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران یکی از بزرگ‌ترین ظرفیت‌های فرهنگی جامعه ایرانی است و باید حرمت آن حفظ شود.
سروش‌پور همچنین به وضعیت اقتصادی دانشجویان اشاره کرد و گفت: دانشجویان برای خرید کتاب با مشکلات زیادی مواجه هستند و مجبورند ساعت‌ها در نمایشگاه بایستند تا تصمیم بگیرند که کتابی بخرند یا نه؟
او در ادامه تأکید کرد: ما باید جایگاه فرهنگی ایران را به درستی بشناسیم و فرهنگ ایران باستان را به دنیا معرفی کنیم. متأسفانه حمایت لازم از این فرهنگ نمی‌شود و این امر نگران‌کننده است.
ضرورت شناخت متقابل ادیان و اقوام در ایران
آندرانیک سیمونی، زبان شناس و متخصص تاریخ ادبیات ارمنی نیز در این نشست در سخنانی با اشاره به اهمیت شناخت متقابل ادیان و اقوام در ایران، گفت: ما هنوز در کشورمان شناخت کافی از ادیان و اقوام نداریم.
او افزود: هر سال گلایه‌هایی از سوی جوانان ما مطرح می‌شود که چرا باید به عنوان اقلیت شناخته شویم. ما باید به این نکته توجه کنیم که اقلیت‌ها بخشی از پیکره جامعه هستند و نباید آنها را جدا از اکثریت دید.
این زبان‌شناس در ادامه به مشکلات مالی نشریات اقلیت‌ها اشاره کرد و گفت: نشریه‌ای که من مدیریت آن را بر عهده داشتم، به دلیل مسائل مالی تعطیل شد. این در حالی است که نشریات اقلیت‌ها نیازمند حمایت بیشتری هستند تا بتوانند به فعالیت‌های خود ادامه دهند.
سیمونی در پایان تأکید کرد: ما باید به شناخت بهتر از یکدیگر بپردازیم و زمینه را برای همکاری‌های فرهنگی فراهم کنیم. این امر نه تنها به نفع اقلیت‌ها بلکه به نفع کل جامعه ایرانی خواهد بود.
دو پیشنهاد برای حمایت از مترجمان و ناشران اقلیت‌ها
فرانکلین بنیامین فقی بیگلو که به ترجمه اشتغال دارد نیز با بیان چالش‌های کنونی گفت: امروز ما با مشکلاتی مواجه هستیم، از جمله نبود ناشران به زبان آشوری. برای ترجمه آثار، مجبوریم به نشریات خارجی مراجعه کنیم و این موضوع باعث محدودیت در انتشار آثار می‌شود.
این مترجم آشوری دو پیشنهاد برای حمایت از مترجمان و ناشران اقلیت‌ها به این شرح ارائه داد: اولاً، نیاز به حمایت مادی و معنوی از مترجمان داریم تا بتوانیم آثار خود را منتشر کنیم. ثانیاً، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید سازمانی را برای معرفی مکان‌های مذهبی و تاریخی ایجاد کند تا فرهنگ آشوری‌ها به مردم شناسانده شود.
ناشران و مشکلات آنها
دیناز دهنادی، مدیر نشر «برسم» نیز به مشکلات ناشران اشاره کرد و گفت: ما با چالش‌هایی در زمینه اعلام نسخه‌های کتاب مواجه هستیم. چرا باید برای یک کتاب سه نسخه به کتابخانه‌ها ارسال کنیم؟ این موضوع برای ما ناشران بسیار پیچیده است و نیاز به بررسی بیشتری دارد.
او ادامه داد: مشکل کاغذ هم یکی‌دیگر از چالش‌هایی است که با آن روبه‌رو هستیم. این مسائل زمان‌بر هستند و نیاز به هماهنگی‌های بیشتری دارند. امسال تقاضا کردیم که هر ناشر بتواند فضای کافی برای نمایش کتاب‌های خود داشته باشد. امیدواریم سال آینده این موضوع برطرف شود تا بتوانیم بهتر با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنیم.
خسارت پنهان کردن تاریخ کشور
فرامرز پوررستمی، نویسنده کتاب «انجمن زرتشتیان تهران» در این نشست به پنهان‌کاری در تاریخ اشاره کرد و گفت: دیگران تاریخ جعلی برای خود می‌سازند، در حالی که ما تاریخ خود را پنهان می‌کنیم. این پنهان‌کاری باعث می‌شود که بزرگان تاریخ ما به نام دیگران ثبت شوند.
وی افزود: من به این باور دارم که اکثریت در خدمت ما نیستند، بلکه ما در خدمت اکثریت هستیم. اگر شما کاری برای ما می‌کنید، جای سپاسگزاری دارد، اما باید توجه کنید که بیشتر ما برای شما کار می‌کنیم.
لزوم برگزاری جشن‌ها و برنامه‌های فرهنگی اقلیت‌ها
روبرت بگلریان، نماینده پیشین ارامنه جنوب ایران در مجلس شورای اسلامی، گفت: مشکلات ما تنها به انتشارات محدود نمی‌شود و نیاز داریم که مسئولان جامعه را به یک جلسه دعوت کنیم تا بتوانیم دردهای خود را مطرح کنیم.
او عنوان کرد: ما در جامعه آشوری‌ها گروهی داریم که فعالیت‌های چشمگیری انجام می‌دهند، اما هنوز هم کمبود شناخت و توجه از سوی مسئولان وجود دارد.
بگلریان در ادامه به مشکلاتی اشاره کرد که جامعه آشوری در چاپ کتاب‌ها و برگزاری برنامه‌های فرهنگی با آن مواجه است و گفت: ما نیاز داریم که برنامه‌های فرهنگی مشترکی با اقلیت‌های دیگر برگزار کنیم تا بتوانیم به یک دلخوشی برسیم.
وی در پایان خواستار برگزاری جشن‌ها و برنامه‌های فرهنگی برای اقلیت‌ها شد و گفت: ما نیاز داریم که مجوزهای لازم برای برنامه‌های خود را به موقع دریافت کنیم تا بتوانیم فرهنگ خود را حفظ کنیم.
جای خالی میلاد حضرت موسی در تقویم
سلیمان کهن‌صدق، عضو انجمن کلیمیان استان تهران نیز با اشاره به اهمیت درج میلاد پیامبران الهی در تقویم رسمی کشور گفت: ما در تقویم رسمی کشور شاهد درج میلاد حضرت رسول اکرم(ص)، حضرت زرتشت اسپندمان و حضرت عیسی مسیح هستیم، اما جای میلاد حضرت موسی کلیم‌الله خالی است.
او افزود: پیشنهاد می‌کنم که ان‌شاءالله در جلسات مشترک شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که به‌طور مرتب برگزار می‌شود، این مسئله مطرح شود و شاهد درج این رویداد مهم نیز در تقویم رسمی کشور باشیم.
جامعه یهودی در ایران نشریه‌ای ندارد
همایون سامه‌یح، نماینده کلیمیان در مجلس شورای اسلامی، گفت: در دوران قبل، انجمن کلیمیان تعامل بسیار خوبی با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشت و باید از این همکاری‌ها تشکر کنم. اما یکی از مشکلات اصلی ما این است که جامعه یهودی در ایران انتشارات ندارد و مانند دوستان آشوری مجبوریم برای نشر کتاب‌های خود به ناشران مختلف مراجعه کنیم.
سامه‌یح ادامه داد: کتب مذهبی ما به زبان عبری و فارسی، بدون دریافت مجوز از انجمن کلیمیان چاپ می‌شود و هیچ‌گاه مشکل خاصی نداشته‌ایم. اما اخیراً تذکری دریافت کردیم که باید کتب خود را به وزارتخانه معرفی کنیم. ما توانسته‌ایم چندین کتاب را بدون تغییر چاپ کنیم و این برای ما ارزشمند است. اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گرفتن مجوزهای لازم برای جامعه کلیمیان همکاری کند، بسیار عالی خواهد بود.
او همچنین به ضرورت برقراری ارتباط بیشتر میان اقلیت‌ها اشاره کرد و گفت: پس از کرونا، ارتباطات در مورد کنگره‌ها و سخنرانی‌ها کمرنگ شده است. ما دوست داریم در مراسم مختلف که توسط وزارتخانه برگزار می‌شود، شرکت کنیم و امیدواریم با همکاری بیشتر، بسیاری از مسائل ما حل شود.
لزوم انتشار کتاب‌هایی با موضوع شهدای اقلیت‌های مذهبی
بهشید برخوردار نماینده زرتشتیان ایران در دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی ایران گفت: جامعه زرتشتی دارای چندین ناشر است و جا دارد از نگاه ویژه‌ای که به جامعه زرتشتیان در این زمینه وجود دارد، سپاسگزاری کنم. ما می‌توانیم کتاب‌های مختلفی را هم در زمینه‌های دینی و هم در مورد شهدا و ارزشی که برای این موضوع قائل هستیم، به چاپ برسانیم.
برخوردار همچنین به دغدغه‌های ناشران اشاره کرد و ادامه داد: ناشران عزیز ما یک سری دغدغه‌هایی دارند که من مطمئن هستم مواردی که قابل اجرا باشد، قطعاً حل خواهد شد و همکاری لازم از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام خواهد شد.
او در پایان با ابراز امیدواری نسبت به ادامه‌دار بودن این جلسات گفت: امیدوارم بتوانیم از نقطه نظرات همگی استفاده کنیم تا وضعیت نشر و نمایشگاه‌ها و کارهایی که در این زمینه صورت می‌گیرد، بهتر شود.
فرصتی به نام همزیستی مسالمت‌آمیز پیروان ادیان توحیدی
آرا شاوردیان، نماینده مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه مسیحیان ارمنی شمال با اشاره به اهمیت همکاری بین جوامع دینی، گفت: اخیراً در نشستی بین‌الادیانی شرکت کردیم که نمایندگانی از جوامع ادیان الهی در ایران و کرواسی حضور داشتند. در این نشست به مباحث آزادی‌ها و مسائل مربوط به همزیستی مسالمت‌آمیز پرداختیم. ما همواره تأکید داریم که تبعیض وجود ندارد و در برخی موارد حتی شاهد تبعیض مثبت هستیم، اما مشکلات ما ناشی از تنگ‌نظری‌هایی است که بین برخی مسئولان وجود دارد.
شاوردیان همچنین عنوان کرد: از دیرباز، جوامع مختلف در کنار یکدیگر بوده‌اند و این همزیستی مسالمت‌آمیز باید به عنوان یک فرصت تلقی شود.
او در پایان ابراز امیدواری کرد که با همکاری بیشتر میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و جوامع دینی، مشکلات و دغدغه‌ها کاهش یابد و وحدت اجتماعی تقویت شود.
در پایان این نشست نمایشگاهی از آثار نگاشته یا منتشر شده از سوی پیروان ادیان توحیدی در بیرون از سالن همایش برپا شد و ناشران، کتب منتشر شده خود را در معرض دید حضار قرار دادند.
سی‌ودومین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «خواندن برای همدلی» از ۲۳ آبان ۱۴۰۳ شروع شده و تا ۳۰ آبان ادامه دارد.