قدس؛ حدود ساعت۸ صبح دیروز هواپیمای آموس هوکشتاین، فرستاده ویژه ریاستجمهوری ایالات متحده در فرودگاه رفیق حریری لبنان بر زمین نشست تا با دیدار با مقامات لبنانی و سیاسیون نزدیک به حزبالله، در مورد پیشنویس آتشبس که آمریکاییها تهیه کرده بودند، بحث و گفتوگو کند.ولی باید گفت باوجود همه خوشبینیها موانعی که برای حصول یک توافق در این زمینه وجود دارد نقش پررنگتری را ایفا میکند. بسیاری از کارشناسان بر این باورند روند مذاکرات به نتیجه نمیرسد، چرا که آمریکا از طریق توافق در پی رساندن امتیازاتی به اسرائیل است که این رژیم در میدان نبرد نتوانسته در دستیابی به آنها توفیقی کسب کند.
پیشنویس توافقی که بهتازگی آمریکا برای آتشبس در لبنان ارائه داده، بر اساس قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل تهیه شده است. هدف این قطعنامه که پس از جنگ ۳۳روزه در سال۲۰۰۶ به تصویب رسید، توقف جنگها میان لبنان و رژیم صهیونیستی و ایجاد منطقهای عاری از سلاح در جنوب لبنان است که تنها نیروهای ارتش لبنان و نیروهای یونیفل در آن حضور داشته باشند.
حزبالله و دولت لبنان بهویژه بر حفظ حاکمیت خود و عدم تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک لبنان تأکید دارند. یکی از مطالبات کلیدی لبنان، تضمینهایی است که از هرگونه عملیات که با بهانه «حق دفاع از خود» صورت میگیرد، در داخل لبنان جلوگیری کند. لبنان نگران است رژیم صهیونیستی از این بند به عنوان توجیهی برای ادامه حملات خود استفاده کند. همچنین، بند دیگری درباره نظارت بینالمللی بر واردات سلاح به لبنان و تأسیسات تولید سلاح وجود دارد که لبنان نگران است این نظارت موجب دخالتهای بیشتر رژیم اسرائیل و قدرتهای غربی در امور داخلی این کشور شود. ضمن اینکه نباید فراموش کرد لبنان خواستار بازگشت آوارگان به روستاها و شهرهای خود و توقف حملات اسرائیل به مناطق مسکونی و تخریب زیرساختهاست.
آموس هوکشتاین، فرستاده ویژه ایالات متحده با مقامات لبنانی ازجمله نبیه بری، رئیس مجلس نمایندگان لبنان و نجیب میقاتی، نخستوزیر لبنان دیدار و گفتوگو کرد. هوکشتاین از روند سازنده مذاکرات و احتمال حل و فصل بحران در روزهای آینده صحبت کرد و به کاهش اختلافات امیدوار بود. با این حال، در دیدار با نبیه بری و میقاتی، مسائل کلیدی همچنان حلنشده باقیماند. نخستوزیر لبنان تأکید کرد هیچ توافقی بدون تضمینهایی برای توقف حملات رژیم صهیونیستی و حفظ حاکمیت لبنان پذیرفته نخواهد شد. همچنین، میقاتی بر ضرورت بازسازی زیرساختهای لبنان و بازگشت آوارگان تأکید داشت.
در این میان، رژیم صهیونیستی نیز بر مطالبات خود تأکید دارد. بنیامین نتانیاهو خواستار «آزادی عمل» برای ارتش این رژیم در لبنان و جلوگیری از واردات سلاح از سوریه به لبنان است. اسرائیل به دنبال کسب امتیازاتی است که در میدان نبرد نتوانسته به آنها دست یابد. حزبالله و دولت لبنان اعلام کردهاند هرگونه امتیازدهی به اسرائیل، بهویژه در زمینه آزادی عمل نظامی اسرائیل در لبنان، غیرقابلقبول است.
یکی از مسائل کلیدی در مذاکرات، تغییرات پیشنهادی در قطعنامه ۱۷۰۱ است. لبنان تأکید دارد هیچ بندی نباید در این قطعنامه تغییر کند، زیرا این تغییرات ممکن است به نفع رژیم صهیونیستی تمام شود و به آن اجازه دهد بهطور غیرمستقیم از توافق بهرهبرداری کند.
اگرچه در ابتدا مقامات آمریکایی و لبنانی از روند مذاکرات ابراز خوشبینی کرده بودند، اما با جدی تر شدن بحثها، رسیدن به توافق دور از دسترس به نظر آمد. فشارهای رژیم صهیونیستی و نگرانی لبنان از نقض حاکمیت خود سبب شده طرفین در برابر برخی مفاد پیشنویس ایالات متحده مقاومت کنند. اختلافات بر سر بندهای «حق دفاع از خود» و نظارت بینالمللی و نگرانیهای لبنان از تغییرات در قطعنامه ۱۷۰۱ موجب پیچیدگی این مذاکرات شده است. به نظر میرسد تا زمانی که این مسائل حل نشوند، دستیابی به یک توافق جامع و پایدار بعید باشد. مضاف بر همه اینها آنچه رسیدن به توافق را دور از دسترس میکند، مطرح نکردن بحث آتشبس در غزه و خط و ربط آن با عملیاتی است که حزبالله از هشتم اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون در دفاع از ملت فلسطین به آن مبادرت کرده است.