قدیمی‌ترین ماهواره بریتانیا، Skynet-۱ A، به‌طور مرموزی جابه‌جا شده و اطلاعات دقیقی از اینکه چه کسی، چه زمانی و با چه هدفی این کار را کرده، وجود ندارد. این ماهواره که سال ۱۹۶۹، چند ماه پس از پا گذاشتن نخستین انسان بر ماه، به فضا پرتاب شد، برای ارتباطات نیرو‌های بریتانیایی بر فراز ساحل شرقی آفریقا طراحی شده بود.

به گزارش دیجیاتو، اسکای‌نت-۱ای پس از چند سال فعالیت از کار افتاد و انتظار می‌رفت با تأثیر گرانش به‌تدریج به‌سمت شرق و بر فراز اقیانوس هند حرکت کند، اما درحال‌حاضر، این ماهواره در سوی دیگر زمین در ارتفاع ۳۶ هزار کیلومتری بالای قاره آمریکا قرار گرفته است.

جابه‌جایی غیرعادی قدیمی‌ترین ماهواره بریتانیا

مکانیک مداری نشان می‌دهد که این ماهواره نیم‌تُنی نمی‌توانسته به‌طور طبیعی به این نقطه برسد و تقریباً با اطمینان می‌توان گفت که در دهه ۱۹۷۰، این ماهواره دستوری برای حرکت به سمت غرب دریافت کرده است. اما سؤال اینجاست که چه کسی چنین دستوری را صادر کرده و چرا؟

جالب اینکه اطلاعات کلیدی درمورد این دارایی امنیت ملی که زمانی حیاتی بوده، از بین رفته است! این ماهواره زباله‌ای فضایی مربوط به ۵۰ سال پیش محسوب می‌شود، اما این زباله سنگین‌وزن که از کنترل خارج شده، اهمیت ویژه‌ای دارد.

تهدید زباله‌های فضایی

دکتر «استوارت ایوز»، مشاور فضایی، توضیح می‌دهد این جابه‌جایی برای بریتانیا مشکل‌آفرین شده است: «این ماهواره اکنون در نقطه‌ای واقع شده که ما آن را «چاه گرانشی» می‌نامیم و در طول جغرافیایی ۱۰۵ غربی، مانند سنگ مرمر کوچکی در کف کاسه، به عقب و جلو حرکت می‌کند. متأسفانه این وضعیت باعث می‌شود پیوسته به ترافیک ماهواره‌ای (ماهواره‌های فعال) نزدیک شود.»

لزوم مدیریت ماهواره‌های قدیمی

وزارت دفاع بریتانیا اعلام کرده ماهواره Skynet-۱ A مداوم مرکز ملی عملیات فضایی این کشور رصد و پایش می‌شود. همچنین سایر اپراتور‌های ماهواره‌ای نیز درصورت احتمال برخورد نزدیک آگاه می‌شوند تا درصورت نیاز اقدامات پیشگیرانه انجام دهند. درنهایت ممکن است دولت بریتانیا مجبور شود برای انتقال این ماهواره قدیمی به مکانی امن‌تر اقدام کند.

آمریکایی‌ها قبلاً نشان داده‌اند که می‌توان یک ماهواره را در مدار بالا به دام انداخت

تلاش‌هایی در راستای توسعه فناوری‌هایی برای جمع‌آوری زباله‌های فضایی انجام می‌شود. آژانس فضایی بریتانیا پروژه‌هایی برای پاک‌سازی مدار‌های پایین‌تر زمین تأمین مالی کرده است. همچنین آمریکا و چین نشان داده‌اند می‌توان سخت‌افزار‌های قدیمی را حتی در مدار‌های بالایی، مانند مدار اسکای‌نت-۱ای، نیز به دام انداخت.

پروفسور «موریبا جاه»، استاد مهندسی هوافضا در دانشگاه تگزاس در آستین، درباره خطرات زباله‌های فضایی می‌گوید: «قطعات زباله‌های فضایی مانند بمب‌های ساعتی هستند. باید از چیزی که من آن را «رویداد‌های فوق‌پراکنش‌گر» می‌نامم، جلوگیری کنیم. وقتی این اجسام منفجر شوند یا چیزی به آنها برخورد کند، هزاران قطعه زباله تولید شده و به تهدیدی برای دیگر ماهواره‌ها تبدیل می‌شوند.»