فرارو- به آخرین باری فکر کنید که عمیقاً برای حل یک مشکل چالش برانگیز تمرکز کردید و چندین استراتژی و رویکرد را بررسی کردید، آیا این زمانی طولانی از آن می‌گذرد؟

به گزارش فرارو به نقل از ساینتیفیک آمریکان، در تحقیقی اخیر پژوهشگران تأثیر درگیری‌های ذهنی عمیق و انتزاعی بر فعالیت مغز را مورد بررسی قرار دادندن. این تحقیق بر اساس تخصص در ریاضیات انجام شد. ریاضیات بر یک شبکه مغز باستانی متکی است که در نواحی جداری در بالا و مرکز قشر چین خورده خارجی مغز قرار دارد. آن شبکه به ما کمک می‌کند فضا، زمان و اعداد را پردازش کنیم.

مطالعات گذشته در زمینه شناخت عصبی در ریاضیات بر روی فعالیت مغز تمرکز کرده‌اند و در عین حال مشکلاتی را که حل آنها چند ثانیه طول می‌کشد در نظر گرفته‌اند. این مطالعات به روشن شدن فعالیت مغز کمک کرده است که از توجه متمرکز و شکل خاصی از یادآوری به نام حافظه فعال پشتیبانی می‌کند. این دو ویژگی به افراد کمک می‌کند اعداد و جزئیات دیگر را در کوتاه مدت در ذهن خود نگه دارند.

در این پژوهش جدید بر چالش‌های ریاضی طولانی‌تر و پیچیده‌تر تمرکز شده است که شامل چندین مرحله برای رسیدن به پاسخ است. محققان متوجه شدند افرادی که تجربه بیشتری در ریاضیات دارند، هنگام مواجهه با مسائل ریاضی وارد یک حالت تمرکز عمیق می‌شوند. درک این حالت می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا روزی قدرت تمرکز را به طور گسترده‌تر درک کنند.

محققان پس از این پژوهش دریافتند دانشجویانی که تخصص ریاضی بیشتری داشتند، فعالیت مغزی متفاوتی نسبت به سایر دانشجویان دارند. برای مثال، دانشجویانی که کمتر درگیر ریاضیات بودند، نشانه‌های بیشتری از فعالیت پیچیده در قشر پیشانی مغز، ناحیه‌ای درست در پشت پیشانی که درگیر انواع تلاش‌های شناختی است، نشان دادند.

به نظر می‌رسد در دانشجویانی که در ریاضی تخصص داشتند، نواحی پیشانی و جداری مغز آنها با هم مرتبط است. به طور خاص، این مناطق الگویی از فعالیت را به نمایش گذاشتند که عصب شناسان آن را به عنوان امواج دلتا توصیف می‌کنند. این امواج بسیار آهسته از فعالیت الکتریکی هستند که معمولاً با حالت‌هایی مانند خواب عمیق مرتبط هستند. البته، این دانشجویان کاملاً بیدار و عمیقاً درگیر بودند، پس چه اتفاقی می‌افتاد؟

برخی از تحقیقات اخیر نشان می‌دهد این امواج کند دلتا نقش مهمی در پردازش شناختی ایفا می‌کنند که از تمرکز عمیق درونی و انتقال اطلاعات بین مناطق دوردست مغز پشتیبانی می‌کند. یکی از دلایل شباهت مدیتیشن، حل مسئله ریاضی و خواب ممکن است این باشد که در هر مورد، مغز باید اطلاعات خارجی نامربوط و افکار غیر ضروری را سرکوب کند تا واقعاً روی کار مورد نظر متمرکز شود.

محققان همچنین دریافتند رقصندگان و نوازندگان امواج دلتای مشابهی را هنگام تماشای رقص یا گوش دادن به موسیقی نشان می‌دهند. این یافته جدید نشان می‌دهد درگیر کردن شبکه‌های مغزی با کار‌های تخصصی می‌تواند برای بسیاری از کار‌های متفرقه مربوط به تمرکز مفید باشد. این احتمال وجود دارد که وقتی افرادی که در یک جنبه از زندگی خود تخصص دارند با یک مسئولیت جدید رو به رو می‌شوند، درگیر همان امواج دلتای آهسته می‌شوند، حتی اگر به شبکه‌های مغزی خاص و متفاوتی برای انجام کارهایشان نیاز داشته باشند.

همچنین این امکان وجود دارد که این حالت تمرکز عمیق قابل تعمیم است: اگر این روش تفکر را در یک حوزه توسعه دهید، چه درگیر مثلثات باشد یا نواختن ویولن، می‌توانید در حوزه‌های دیگر نیز از آن استفاده کنید. اگرچه این تحقیق شامل تنها دانشجویان بود و نه ریاضی‌دانان قهرمان یا برندگان جایزه نوبل، تفاوت‌های فعالیت مغزی مشاهده شده همچنان گواهی بر قدرت ذهنی ناشی از تمرین یک تخصص خاص است. حتی استعداد ریاضی و ضریب هوشی این دانشجویان نیز تغییری در نتیجه ایجاد نکرد. این نتیجه به خوبی نشان می‌دهد نکته مهم درگیر شدن با مسائل، تمرین و ایجاد تبحر به مرور زمان است.

این یافته‌ها با پیشرفت هوش مصنوعی برای عصر مدرن بسیار مهم‌تر از قبل می‌شود. در واقع هر بار افراد وسوسه می‌شوند بجای درگیر کردن مغز خود از هوش مصنوعی استفاده کنند، فرصتی عالی برای تفکر عمیق و تمرین دادن بخش‌های مختلف مغز خود را از دست می‌دهند. فناوری‌هایی مانند چت جی پی تی در افزایش کارایی نقش مهمی دارند، اما این پژوهش به خوبی نشان داده است کار‌های سخت، زمان بر و به ظاهر ناکارآمد قدیمی در واقع بسیار قدرتمند و مفید هستند.

اگر مشغله‌ها و درگیری‌های روزانه یک فرد مدرن و تمایل افراد برای کمک گرفتن از هوش مصنوعی بجای حل مسائل پیچیده و استفاده از خلاقیت فردی را در نظر بگیریم تنها یک سوال باقی می‌ماند: در آینده چه اتفاقی برای توانایی انسانی در حل مشکلات پیچیده جهان خواهد افتاد؟ امروزه برای حل مشکلات پیچیده تکنولوژیکی، زیست محیطی و سیاسی بیشتر از هر زمان دیگری نیاز به خلاقیت و تمرکز عمیق است.