محمدرضا عارف در مراسم معارفه علیرضا رشیدیان، نماینده ویژه رئیس‌جمهور و رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و تکریم سید مجید رضوی، رئیس ستاد در دولت سیزدهم که عصر امروز سه‌شنبه برگزار شد، با ادای احترام به روح شهدای مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: ایران در مسیر این مبارزه، هزینه‌های انسانی سنگینی پرداخت کرده است، اما باید توجه کرد که برای مقابله با پدیده شوم قاچاق، باید ابتدا با «فساد» مبارزه کرد.
معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه مهمتر از بحث چگونگی مبارزه، بحث چرایی حضور قاچاق و چرایی مقابله با قاچاق است، گفت: هر دو، دلایل اقتصادی، اجتماعی و روانی دارند که باعث شکل‌گیری زنجیره قاچاق می‌شود که باید این زنجیره را برای موفق شدن در مبارزه، شناسایی کنیم.
عارف در توضیح چرایی مقابله با قاچاق گفت: قاچاق، تنها وارد کردن چند جنس لوکس نیست، بلکه باعث برهم زدن نظم اجتماعی شده و آثار تخریبی وحشتناکی بر روی اقتصاد ملی دارد، ضمن آنکه باعث فرهنگ سازی غلط کسب درآمد از این راه می‌شود که از نظر اجتماعی تأثیرات نگران کننده‌ای دارد.
وی درباره آثار سیاسی قاچاق نیز گفت: قاچاق، علاوه بر همه مشکلات اقتصادی و اجتماعی، در عرصه سیاست، آبرو وحیثیت نظام سیاسی را بر باد می‌دهد، قاچاق باعث می‌شود که یک کشور در شاخص‌های ارزیابی سلامت کشور‌ها و دولت‌ها در شاخص مقابله با فساد و ریشه‌کن کردن فساد به رده‌های آخر سقوط کند.
معاون اول رئیس‌جمهور ادامه داد: در کشور ما با وجود حاکمیت ارزش‌های انقلابی و فرهنگ اسلامی که به حرام و حلال دقت بسیار می‌شود، متأسفانه قبح قاچاق به گونه‌ای ریخته است که حتی در سفر‌های ثواب نیز فرد بدون توجه به حرام بودن فعل قاچاق با خود اجناسی را پنهانی وارد کشور می‌کند و حتی گاه به عنوان یک کار زیرکانه از آن تعریف می‌کند، اما نمی‌داند که با اقتصاد، سیاست و اجتماع کشورش چه می‌کند.
عارف با بیان اینکه ما باید در پدیده قاچاق به دنبال پیشگیری باشیم تا صرف درمان، گفت: باید به علت‌ها بپردازیم تا رسیدن به معلول ساده‌تر شود، اما، چون در خیلی از موارد مسئولان تنها می‌خواهند گزارش بدهند، ساده‌تر آن است که به معلول‌ها بپردازند.
عارف در ادامه گفت: در برنامه هفتم که برنامه خوبی هم هست به این پرداخته شده که سالانه میزان قاچاق باید ۱۵ درصد کاهش یابد ولی سؤال این است که قاچاق چرا باید باشد که به دنبال کاهش پانزده درصدی آن باشیم؟ قاچاق اساسا با معیار‌ها و ارزش‌های انقلاب منافات دارد.
معاون اول رئیس‌جمهور در ادامه گفت: فرمان مقام معظم رهبری در اوایل دهه ۸۰ فرمان واضحی درباره مبارزه با قاچاق بود، ایشان اخیرا هم گلایه‌ای از همه دولت‌ها در این باره داشتند، از آن زمان بیش از دو دهه گذشته است، اما کماکان مسأله ما مبارزه با فقر و فساد و تبعیض است و در رأس این مبارزه مقابله با قاچاق کالا و ارز قرار دارد.
وی تصریح کرد: اکنون و در دولت چهاردهم که دولت وفاق ملی است، ما باید به دنبال مبارزه جدی با قاچاق باشیم، چون سامان و نظام اقتصادی کشور را از بین می‌برد و انگیزه انسان‌ها را نابود می‌کند.
عارف درباره راهکار‌های این مبارزه نیز گفت: برای رسیدن به راه حل باثبات و ماندگار باید عوامل ایجاد این پدیده شوم که قبح آن در جامعه ریخته شده است، بررسی شود و در مرحله اول قبح قاچاق باید برای جامعه شفاف شده و آثار سیاسی و اقتصادی و اجتماعی آن برای جامعه بیان شود.
وی در ادامه با بیان اینکه در سال‌های اول دهه ۸۰ نظام به این نتیجه رسیده بود که برای اجرای دقیق برنامه‌ها، باید اصلاح ساختاری صورت گیرد، گفت: تشکیل این ستاد در برنامه سوم اتفاق خوبی بود تا قاچاق متوقف شود و ستادی شکل گیرد که فرابخشی و بین قوه‌ای و حاکمیتی باشد که همه حاکمیت در آن شریک باشند، در آن زمان اجماعی حاصل شد که نتیجه اش ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز بود که ۳۲ عضو داشت و جایگاه فراقوه‌ای و حکومتی پیدا کرد و زیر نظر بالاترین مقام اجرایی با اختیار خاص فعالیتش را آغاز کرد.
عارف در ادامه درباره محور‌های اصلی سمت و سوی حرکت ستاد برای رسیدن به اهداف خود گفت: لزوم تمرکز بر پیشگیری از قاچاق کالا و ارز، مهمترین محور است، باید فتنه را در نطفه خفه کرد و آماردهی هدف نباشد. مسأله دیگر، اقدام سازمان یافته علیه قاچاق است و باید به دنبال علت‌ها گشت و با آنها با قدرت برخورد کرد.
معاون اول رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود بر استقرار سامانه‌های الکترونیکی هوشمند تأکید کرد.
معاون اول رئیس‌جمهور در ادامه با بیان آمار حجم قاچاق کالا در سال ۱۴۰۰ گفت: میزان قاچاق کالا ۲۳،۳ میلیارد بوده است که ۲۵ درصد از سهم کل تجارت خارجی ما به صورت قاچاق بوده است.
عارف با بیان اینکه از این میزان ۳ میلیارد دلار آن مربوط به فرآورده‌های نفتی بوده است، گفت: بنزین را لیتری ۴۰ سنت وارد کرده و لیتری ۱۵۰۰ تومان می‌فروشیم و قاچاق می‌شود و گازوئیل هم لیتری ۵۰ سنت است و ما باید ببینیم که چطور می‌شود سالانه یک میلیارد لیتر فرآورده نفتی قاچاق شود و اگر جلوی این گرفته نشود همه نظام متهم می‌شوند.
وی افزود: در سال ۹۲ میزان قاچاق ۲۵ میلیارد دلار بوده و اکنون به ۲۲،۳ میلیارد رسیده است، گفت: بعد از ده سال تلاش این مقدار کاهش اندک حاصل شده است.
عارف خاطرنشان کرد: اکنون چه باید بکنیم که حکم قانون در برنامه هفتم که باید قاچاق سالانه ۱۵ درصد کاهش پیدا کند، انجام شود؟ اگر عزم جدی کل حاکمیت و اجماع سه قوه پای کار بیاید مشکل حل شدنی است، البته باید دستور کار‌های ستاد کارشناسی شده باشد که با اجماع پیش برود.
وی در ادامه گفت: فضای کنونی، فضای خوبی است و بین سه قوه رفاقت وجود دارد، امروز زمان تفاهم و همدلی است و این شرایط خوب باید در ستاد استفاده شود. دولت در خدمت شماست و حتی بررسی خواهد شد که رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در کمیسیون‌های دولت شرکت کند تا کمیسیون‌ها هم از نظرات او آگاه شوند. باید مقابله با قاچاق را یک مسأله فراقوه‌ای دید.
وی در ادامه، پیشنهادات خود درباره فعالیت ستاد را بیان کرده و گفت: مقابله با قاچاق را باید یک مسأله بین قوه‌ای و فراقوه‌ای دید و باید با جدیت مسائل را حل کرد. تکمیل سامانه‌ها، تقویت و کنترل مبادی ورودی به‌خصوص استقرار سامانه جامع امور گمرکی و استفاده از سامانه‌های هوشمند باید به دقت مد نظر قرار گیرد و در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز باید با دبیرخانه هماهنگی بیشتری داشته باشند.
عارف ارتباط نزدیک با سایر دستگاه‌ها و پرداختن به برنامه‌های اولویت‌دار و حضور در تصمیم‌سازی دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها را از دیگر اولویت‌های مهم ستاد برشمرد.
معاون اول رئیس‌جمهور گفت که درخصوص کوله‌بری آیین نامه خوبی داریم و خواستار شفافیت در بازارچه‌های مرزی شد.
وی با بیان اینکه علاوه بر برنامه هفتم و برنامه‌های سالانه باید راهبرد‌های ده ساله در زمینه مبارزه با قاچاق کالا و ارز داشته باشیم، گفت: مطمئن باشید که در دولت چهاردهم، برای تقویت مبارزه با قاچاق که علاوه برمشکلات اقتصادی، اجتماعی و روانی، آبروی نظام سیاسی را خدشه دار می‌کند، با قدرت وارد عمل می‌شویم.