دیپلمات‌های غربی روز سه‌شنبه مدعی شده‌اند سه کشور اروپایی عضو برجام با حمایت آمریکا برنامه دارند با ادعای همکاری ضعیف ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در نشست فصلی شورای حکام آژانس که قرار است از فردا ۲۰ نوامبر (۳۰ آذر) برگزار شود، اقدامی تنبیهی انجام دهند.
خبرگزاری فرانسه گزارش داد که انگلیس، فرانسه و آلمان (تروئیکای اروپا) با حمایت آمریکا قرار است در میانه نگرانی‌ها از آنچه توسعه سریع برنامه هسته‌ای ایران خوانده شده، قطعنامه جدیدی به شورای حکام معرفی کنند.
دیپلمات‌ها به خبرگزاری فرانسه گفته‌اند که این قطعنامه تنبیهی با هدف افزایش فشارهای دیپلماتیک بر ایران برای بازگشت به پایبندی به تعهدات هسته‌ای خود و رسیدگی به نگرانی‌های دیرینه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه می‌شود.
سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان از ماه‌های گذشته فشار به ایران را در دستور کار قرار داده‌اند و با تفسیری منحصر به خود درخواست همکاری‌های فراپادمانی و برجامی از ایران دارند که طبعا از سوی ایران پذیرفته نیست. از سویی روابط ایران و آژانس درباره ۲ مکان، بازرسان آژانس و درخواست‌های آژانس برای اعمال اقدامات نظارتی بیشتر، در ماه‌های اخیر کمتر پیشرفت داشته است. این در حالی است که برجام در سال هشتم یعنی ۲۰۲۵، سال سرنوشت‌سازی برای ایران است؛ چرا که ۶ قطعنامه تحریمی شورای امنیت علیه ایران در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ لغو خواهد شد. مقامات ایران تلاش دارند تا فضای همکاری و تعامل به لحاظ فنی و سیاسی با آژانس و اعضای برجام حفظ شود هر چند که توافق هسته‌ای عملا از سوی ۲ طرف اجرا نمی‌شود.
سه کشور اروپایی در آستانه نشست فصلی شورای حکام مجدد ایران را به صدور قطعنامه در شورای حکام تهدید کردند و تلاش دارند تا در این قطعنامه به نحوی ایران را یک گام به شورای امنیت یا بهانه برای تمدید قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران نزدیک کنند. این سه کشور در جایی که موفق به اجماع بر سر صدور قطعنامه علیه ایران نشدند اقدام به صدور بیانیه‌های مشترک تند علیه ایران در شورای حکام و شورای امنیت کردند که فضای سخت علیه ایران حفظ شود.
بنا بر گزارش‌های فصلی آژانس درباره ایران، فعالیت‌های هسته‌ای ایران در یک روند منظم و منطقی در چارچوب مقررات پادمان جامع و ان پی تی در حال انجام است و هیچ موضوع نگران‌کننده و فوری وجود ندارد؛ با این حال کشورهای اروپایی سعی دارند تحت فشار جنگ اوکراین، شکست‌شان مقابل روسیه را با فشار و تهدید ایران جبران کنند. از این رو گام‌هایی را برای اتهام‌زنی به ایران در شورای حکام و شورای امنیت با این هدف که احتمالا قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران را تمدید کنند، آغاز کرده‌اند.
در همین راستا، «محمد اسلامی» رییس سازمان انرژی اتمی ایران، اخیرا درباره چگونگی واکنش ایران به هرگونه صدور قطعنامه علیه ایران در نشست تازه شورای حکام تاکید کرد: دنبال این نباشند با فشار و زور ما از برنامه خود روی برگردان شویم ما برنامه‌ای شفاف داریم و عمده فعالیت ما برای تولید برق و توسعه رادیودارو و توسعه پرتوهاست.
اسلامی گفت: صدور هرگونه قطعنامه در شورای حکام را «قاطع و به سرعت» پاسخ می دهیم یعنی تا رأی‌شان به قطعنامه خشک نشده ما اقدام‌مان را انجام می دهیم.
او در بخش دیگری از اظهاراتش بیان کرد: ما اجازه نمی‌دهیم جریان بیرونی که پرنفوذ به آژانس فشار می‌آورد ایران و آژانس را مقابل هم قرار دهند. ما همواره سعی کردیم در چارچوب مقررات رفتار کنیم و تا الان آژانس هیچ دلیلی نتوانسته پیدا کند یا اظهار کند که ایران انحراف یا عدم انطباق دارد. ایران هم اعلام کرده که برنامه غیرصلح آمیز و اهداف نظامی ندارد و در سیاست هسته ای ما گسترش فناوری هسته‌ای برای اثرگذاری بر زندگی مردم و اقتصاد ملی بوده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به سفر اخیر گروسی به تهران تاکید کرد: به آقای گروسی گفتیم اگر قرار باشد قطعنامه علیه ما صادر کنند، اقدام متقابل بلادرنگ خواهیم داشت و به آنها یاد می‌دهیم که بیش از این، از این ابزار استفاده نکنند که با فشار و زور بخواهند ما از برنامه خود رویگردان شویم، ما برنامه شفافی داریم و عمده فعالیت ما برای تولید برق و توسعه رادیودارو و توسعه پرتوهاست. سردمدار فشار حداکثری صهیونیست ها بودند که بیش از همه تاریخ چهره آنها آشکار شده و اینها بیش از این خود را رسوای این رژیم نکنند.
خبرگزاری فرانسه با ادعای این که رونوشتی از پیش‌نویس این قطعنامه را رویت کرده، نوشت: قدرت‌های غربی، این بار، خواستار «گزارشی جامع» از سوی «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند.
این گزارش در پی شفاف‌تر شدن فعالیت‌های هسته‌ای ایران، از جمله «گزارش کاملی» از همکاری تهران با آژانس درباره ذرات اورانیوم یافت‌شده در محل‌های اعلام نشده خواهد بود.
طبق گزارش خبرگزاری فرانسه، ارائه این قطعنامه، امروز (سه‌شنبه) و در پی سفر گروسی به تهران در هفته گذشته و رایزنی او با «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهور ایران و دیگر مقامات انجام می‌شود.
«کلسی دِیونپورت» کارشناس انجمن کنترل تسلیحاتی درباره سفر گروسی به ایران گفت: سفر گروسی به تهران زمانی انجام شد که برای کنار گذاشتن قطعنامه‌ای تنبیهی از شورای حکام، کار از کار گذشته بود.
از نظر او، سفر گروسی «فرصت از دست‌رفته‌ای برای پزشکیان بود تا نشان بدهد برای تنش‌زدایی آماده است.»
دیونپورت گفت: انجام دادن اقداماتی محسوس برای افزایش سطح نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر برنامه هسته‌ای ایران و رسیدگی به سوالات آژانس درباره فعالیت‌های اعلام‌نشده گذشته، باعث فرونشاندن گمانه‌زنی‌ها در این باره می‌شد که ایران در فعالیت‌های هسته‌ای مخفی دست دارد.
خبرگزاری فرانسه در ادامه نوشت: سفر گروسی به تهران، یکی از آخرین فرصت‌ها برای دیپلماسی، پیش از بازگشت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵ بود. طی سفر گروسی به تهران، پزشکیان به او گفته بود که تهران آماده برطرف کردن «تردیدها و ابهامات» درباره برنامه هسته‌ای ایران است.
ترامپ در سال ۲۰۱۸، از توافق هسته‌ای خارج شد که میان ایران و قدرت‌های جهانی انجام شده بود و به موجب آن، ایران برنامه هسته‌ای خود را در ازای لغو کلیه تحریم‌ها علیه آن محدود کرد.
دولت ترامپ که با ادعای ناقص بودن این توافق و ادعای حمایت ایران از تروریسم و وجود اهداف نظامی در برنامه هسته‌ای ایران، از توافق هسته‌ای(برجام) خارج شده بود، با در پیش گرفتن سیاست «کارزار فشار حداکثری» تحریم‌های اقتصادی متعددی را علیه ایران اعمال کرد.
تهران در واکنش به آن، پس از گذشت یک سال و نیم از متحمل شدن تحریم‌های آمریکا و بدعهدی طرفین اروپایی توافق هسته‌ای در عمل به تعهداتشان مبنی بر تلاش برای کاهش فشارهای اقتصادی تحریم‌ها بر ایران با در نظر گرفتن سازوکاری برای عادی‌ساز روابط با ایران، اعلام کرد که طبق حقوق محفوظ خود در بند ۳۶ برجام، در پنج گام تعیین‌شده از اجرای تعهدات داوطلبانه خود در توافق هسته‌ای فاصله می‌گیرد. مقامات ایران تاکید کرده‌اند در صورتی که دولت‌های غربی اراده سیاسی و حسن‌نیت نشان دهند، آماده نهایی کردن توافقی برای لغو کلیه تحریم‌ها خواهند بود./ایسنا