به گزارش خبرگزاری ایمنا، رسانههای آزاد، روزنامهها و مطبوعات در هر جامعهای از ارکان توسعه و دموکراسی بهشمار میآید، بر این اساس خبرگزاری ایمنا، مرور عناوین مطبوعات کشور را بهصورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه ایران در صفحه نخست امروز خود با تیتر «بازی برد-برد در بازار خودرو چگونه ممکن است؟» نوشت: چندی پیش احمد نعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان، اعلام کرد قیمت برخی از خودروها در مبدأ اگر ۷۰ تا ۸۰ درصد هم افزایش یابد باز این میزان افزایش قیمت، مطلوب خودروسازان نیست و تنها سبب میشود خودرو به قیمت سر به سر رسیده و تولید کننده بابت فروش محصول خود زیان نکند. با توجه به صحبتهای دبیر انجمن خودروسازان مشخص است که افزایش قیمت اتفاق افتاده نمیتواند مدیران خودروساز را خوشحال کند.
فراموش نکنیم قیمتهای خودرو در کارخانه حدود ۱۸ ماه است که افزایش پیدا نکرده این در شرایطی است که قیمت نهادههای تولید خودروسازان، چه آنهایی که از منابع داخلی تأمین میشود و چه آنهایی که از مسیر واردات تهیه میشود، رشد کرده است.
وضعیت حاکم بر اقتصاد کشور و تورم بالا خودروسازان را ناچار میکند به سمت اصلاح قیمت محصولاتشان بروند و دولت نیز به عنوان سیاستگذار کلان باید زمینه را برای تداوم فعالیت خودروسازان فراهم کند.
حال در این شرایط که نه طرف عرضه خوشحال است نه طرف تقاضا، سیاستگذار کلان چه راهکاری را باید مدنظر قرار دهد؟
بررسی روند تولید و عرضه خودرو طی حدود ۱۵ سال اخیر نشان میدهد دولت چهاردهم میراث خوبی در زمینه خودرو به دست نیاورده است. رشد قیمت بازاری خودرو در بازه زمانی مورد بررسی مصرف کنندگان را ناراضی کرده و شاهد هستیم که بخشی از جامعه به واسطه افزایش قیمت بازاری خودرو و ناتوانی شرکتهای خودروساز در تحقق تیراژ عرضه مورد نیاز از بازار خارج شده است.
طرف عرضه نیز به واسطه اعمال سیاست قیمتگذاری دستوری و حضور شورای رقابت در پروسه قیمتگذاری هر سال نه تنها سودی نکرده که شاهد هستیم زیان را در صورتهای مالی خود ثبت کرده است.
روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «گرانیهای بیضابطه و ناگهانی نتیجه بیتوجهی به اولویتها» نوشت: به گزارش خبرنگار ما، گرانیهای رسمی و دستوری و البته ناگهانی در چند ماه اخیر، ادامه دار شده و علاوهبر فشار مالی بر مردم، توان برنامهریزی را از آنها سلب کرده است. دولت مدعیان اصلاحات که وعده داده بود صدای بی صدایان و محرومان باشد از روزی که بر سر کار آمده، همه چیز را «دستوری» و البته به قول رئیس ستاد انتخاباتی آنها، با آرامش گران میکند و منافع یک اقلیت بسیار کوچک اشرافی و رانتخوار را پیگیری کرده و فشار آن را بر گرده محرومان میگذارد. به عنوان مثال، در حالیکه به دنبال کاهش یارانههای نان و گندم و… است مجوز واردات گوشیهای لوکس آیفون با تعرفه بسیار پایین را صادر میکند.
همچنین دولت در اقدامی که نشاندهنده زمینهسازی برای گران کردن بنزین است، واردات بنزین سوپر را آزاد کرد که ظاهراً نزدیک به قیمتهای جهانی عرضه خواهد شد؛ اگرچه سخنگوی دولت، افزایش قیمت بنزین را تکذیب کرده اما به گفته حسین صمصامی؛ نماینده اقتصاددان مجلس، از لایحه بودجه ۱۴۰۴ چنین بر میآید که قیمت بنزین در سال آینده، ۴۰ درصد افزایش خواهد یافت. حجتالله میرزایی؛ رئیس مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی هم تصریح کرد: «قیمت بنزین برای سال آینده احتمالاً ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش پیدا میکند.»
در این وضعیت که مردم تحت فشار گرانیها قرار دارند، مسئولان دولت به جای حل این مشکلات، سرگرم مسائلی هستند که اولویت عموم مردم نیست. آنها در هفتههای نخست حضور در پاستور مردم را با گشت ارشاد و حصر و… سرگرم میکردند و حالا صبح و شام از ضرورت رفع فیلترینگ و واردات گوشی آیفون و FATF حرف میزنند و در مقابل، هر روز خبر یک گرانی جدید به گوش میرسد.
روزنامه جوان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «مسئله ایران و آمریکا فراتر از دولتهاست» نوشت: اسماعیل بقایی در آخرین جلسه آبانماه با خبرنگاران داخلی و خارجی به طور ویژه به سه محور اصلی یعنی رابطه ایران و آمریکا، آینده مسئله هستهای و موضوع فلسطین از جنبههای مختلف پاسخ داد. به گزارش «خبرنگار جوان»، بقایی در بدو ورود به جلسه، بلافاصله فرصت را در اختیار خبرنگاران قرار داد و در پاسخ به سوالی درباره مذاکره با دولت جدید آمریکا و شروط ایران برای این گفتگو گفت: «فکر نمیکنم تقلیل و تحدید مسائل ایران و آمریکا به یک دوره یا فرد خاص یا انتخابات مشخص، رویکرد واقعگرایانهای در شناخت و تحلیل روابط فیمابین دو کشور باشد.» وی افزود: «سابقه تلخ رابطه بین ایران و آمریکا سابقه هفت دههای دارد. متأسفانه در طول این دههها هیچ حسن نیت و تلاش جدی برای جبران، تعدیل یا ترمیم این رفتارهای ناصواب دیده نشده، بر عکس عملکرد دولتهای مختلف آمریکا نشان میدهد بر رویکرد خصمانه خود از طریق تحریم، تهدید، فشار و کمکهای نظامی به دشمنان ایران و استفاده از همه ابزارها برای آزردن و اعمال فشار بر ملت ایران افزودهاند.» بقایی گفت: «این گزاره که ما عملکرد دولتهای مختلف آمریکا را مبنای ارزیابی و تصمیمگیری در رویکردهای آتی قرار خواهیم داد، یک جمله کلیشهای نیست، بلکه مبتنی بر یک انگاره و محاسبه دقیق از منافع ملی خودمان و شناخت فضای بینالملل و محیط پیرامونی است.» وی خاطرنشان کرد: «کماکان ما با توجه به عملکرد و رفتار دولت آمریکا حرکتهای خود را در آینده تنظیم خواهیم کرد.» خبرنگاری از بقایی پرسید: «آیا ایران حاضر است برای تمام اختلافات با آمریکا وارد مذاکره شود؟» سخنگوی وزارت خارجه تکرار کرد: «رابطه ایران و آمریکا را نباید به صورت مقطعی و در یک بازه زمانی کوتاهمدت نگاه کرد یا به یک دولت خاص و حزب و فرد خاص مرتبط کرد. باید نگاه تاریخی به موضوع داشت.» اسماعیل بقایی در پاسخ به این سوال که آیا ایران بعد از انتخاب ترامپ از انجام «عملیات وعده صادق ۳» منصرف شده است هم گفت: «قطعاً به صورت قاطع پاسخ خواهیم داد.»
روزنامه وطن امروز در صفحه نخست امروز خود تیتر «چشمک جنگ به اروپا» را برگزید و نوشت: روز یکشنبه جو بایدن، رئیسجمهور ایالات متحده در دستوری جنجالی و جنگافروزانه، مجوز استفاده از تسلیحات استراتژیک آمریکایی علیه اهداف روسی در عمق این کشور را صادر کرد؛ تسلیحاتی که پیش از این در اختیار ارتش اوکراین قرار داده شده و تاکنون به صورت محدود در مناطق مرزی خاک روسیه استفاده شده است. ساعاتی پس از صدور این حکم، رسانههای روسیه از به راه افتادن کاروان اسکورت ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه به سوی کاخ کرملین جهت برگزاری نشست اضطراری خبر دادند. از سوی دیگر ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین تنها ساعاتی پس از انتشار خبر مجوز استفاده از موشکهای آمریکایی علیه مناطق عمقی و استراتژیک روسیه مقابل دوربین آمد و با لحنی تهدیدآمیز گفت: «حملات با کلمات انجام نمیشود؛ چنین چیزهایی اعلام نمیشود. موشکها خودشان سخن خواهند گفت؛ بدون شک خواهند گفت».
در سوی دیگر این میدان، پوتین با لحنی تهدیدآمیز نسبت به تحولات انجام شده و مجوز صادر شده از سوی آمریکا موضع گرفت و گفت: اگر موشک یا پهپاد انبوه دشمن به سمت روسیه پرتاب شود، زمانی که این سلاحها وارد خاک روسیه شود، از سلاحهای هستهای استفاده میکنیم. سخنان ۲ طرف شامل تهدیداتی بود که به نظر میرسد جنگ اوکراین را به سمت مرحله جدیدی هدایت میکند و این وضعیت برخلاف پیشبینی تحلیلگران حوزه بینالملل و جنگ روسیه رقم خواهد خورد.
پیش از این با توجه به پیروزی ترامپ در مقابل بایدن در انتخابات آمریکا انتظارات مبنی بر حل مساله جنگ اوکراین و تحمیل آتشبس به کییف از سوی دولت ترامپ بود. این انتظار از دولت ترامپ چندان بیاساس نیست و با توجه به نارضایتی جمهوریخواهان در مجلس سنا و کنگره آمریکا از کمکهای نجومی نظامی و مالی دولت بایدن به اوکراین، همچنین عدم دستیابی به موفقیت نظامی استراتژیک در مقابل روسیه، سیاست قطع کمک به اوکراین و اجرای آتشبس در دستور کار ترامپ قرار دارد و وعدههای انتخاباتی وی نیز بر همین سیاست تاکید داشت؛ سیاستی که دقیقاً برخلاف رویه دموکراتها در مورد جنگ اوکراین است و با توجه به دستور جدید بایدن در روزهای پایانی دولت وی، چندان به مذاق دموکراتها خوش نیامده است و اقدام جدید بایدن، بحران جنگ اوکراین را برای دولت بعد ایالات متحده به رهبری ترامپ پیچیدهتر از گذشته خواهد کرد. به همین دلیل نیز صدای اعتراض چهرههای حامی ترامپ و اعضای احتمالی کابینه وی به تصمیم جدید جو بایدن پس از اعلام این دستور بلند شد.
روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود تیتر «بازی ترامپ و نفت» را برگزید و نوشت: نتیجه انتخابات آمریکا بیش از همه برای بازار نفت ایران نگرانی ایجاد کرده است. دونالد ترامپ که پیش از این روبهروی دوربینهای تلویزیون نشسته و برجام را بی اعتبار خواند، با خروج یکطرفه از این قرارداد، فروش نفت کشور را به رقم ۳۰۰ هزار بشکه در روز رساند. حالا او دوباره آماده میشود که به کاخ سفید برود و البته در همین زمان کوتاه هم اخباری از بازار نفت به گوش میرسد. بلومبرگ به تازگی نوشته است یک پالایشگاه چینی در اقدامی به جای ایران و روسیه از آفریقا سفارش نفت سبک داده است. این محموله دو میلیون بشکهای که پالایشگاه نفتی مستقل «لندبریج» چین از آفریقا برای دریافت در ماه ژانویه سفارش داده، از نوع موسوم به «موستاردا»، بسیار شبیه به نفت سبک ایران است. حالا چین تقریباً تنها مشتری نفت ایران است و بیم آن میرود که دونالد ترامپ از طریق اهرم فشار بر چین بخواهد گره تحریم را بر پای صادرات نفت سفت و سختتر کند.
اولین واکنش بازار سهام آمریکا به پیروزی دوباره ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری، نشان داد جهان در انتظار همان ترامپ سابق است. بلافاصله بعد از اعلام نتایج انتخابات ارزش سهام شرکتهای نفت و گاز صعودی شد و صندوق SPFR بخش منتخب انرژی که نماینده سهام انرژی در شاخص «اس اند پی ۵۰۰» است، حدود چهار درصد افزایش یافت. در مقابل، شرکتهای انرژی تجدید پذیر با افت مواجه شدند و سهام غول خورشیدی آمریکایی «فرست سوالر»، بیش از ۱۰ درصد ریزش کرد. این یعنی بازار امیدوار است در دوره جدید هم سیاست ترامپ مبنی بر حمایت از سرمایه گذاری در سوختهای فسیلی و هم زمان ایجاد محدودیت در حمایت از انرژیهای تجدید پذیر ادامه داشته باشد. در دوره قبلی ریاست جمهوری دونالد ترامپ، او توانست با همین استراتژی آمریکا را پس از قریب ۷۰ سال، دوباره تبدیل به بزرگترین تولید کننده نفت جهان کند، تا جایی که حالا آمریکا روزانه ۱۳.۴ میلیون بشکه نفت، تولید میکند. به پشتوانه همین حجم و اندازه از تولید نفت خام هم بود که بی محابا تولیدکنندگان بزرگی مانند ایران و ونزوئلا را تحریم کرد. این بار هم بدون شک ترامپ سیاست تولید بیشتر نفت و گاز آمریکا را ادامه میدهد و از هرگونه فعالیت مؤثر در کنوانسیونهای جهانی دوری میکند. گواه آن هم تندرویهای انتخاباتی او درباره افزایش تولید نفت آمریکا ست که چنان شدید بود که کمپانیهای عمده نفتی آمریکا را هم نگران کرد که مبدأ روی گردانی بینالمللی از شرکتهای آمریکایی شدت پیدا کند. در حالی که تمام شواهد میگوید سیاستهای ترامپ دست کم در حوزه انرژی پر قدرت پابرجا مانده، در ایران برخی معتقد هستند این بار به اقتضای زمانه، ترامپ همان ترامپ سابق نخواهد بود.
روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه نخست امروز خود با تیتر «ترس پوشالی از آزادسازی» نوشت: شامگاه یکشنبه، خبر افزایش قیمت محصولات پرتیراژ تولیدی دو خودروساز بزرگ کشور در سامانه «کدال» اعلام شد. رصد تحولات بازار خودرو نشان میدهد که افزایش قیمت کارخانهای خودروها اثر ملموس و قابل توجهی بر این بازار نداشته و گسل قیمتی «بازار» و «کارخانه» را کاهش داده است. این خبر، موجب استقبال قابل توجهی از سهام خودرویی و دیگر سهام موجود در بازار سهام شد و شاخص بورس تهران رشد ۲ درصدی را تجربه کرد. سهام دو خودروساز بزرگ کشور نیز با توجه به افشای این اطلاعات در کدال بسته شدند و در روز جاری بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهند شد. بنابراین، اصلاح قیمتها و حرکت به سوی آزادسازی، نهتنها موجب افزایش محسوس قیمتها در بازار نشده، بلکه سبب شده است صنایع بورس تهران نیز از اقبال قابل توجهی برخوردار شوند. به این ترتیب بازار سرمایه برای قرار گرفتن در مسیر رشد پایدار در فاز بعدی عملیات، به چرخش جدی دولت از سیاستهای سرکوبگرایانه و اعمال قیمتگذاری دستوری چشم دوخته است.