به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اصفهان، حجت‌الاسلام ابوالفضل یعقوبی در نشست هم‌اندیشی کتابفروشان اصفهان که هم‌زمان با ششمین روز از هفته کتاب، با همکاری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان و اتحادیه کتاب و لوازم‌التحریر امروز در کتابخانه مرکزی برگزار شد، گفت: از میان مشاغل فرهنگی شریف‌ترین شغل کتابفروشی است و افرادی که در این شغل باقی مانده‌اند، ایثار می‌کنند؛ زیرا کتابفروشی توجیه اقتصادی ندارد.
یعقوبی با تأکید بر اینکه باید مؤلفه‌هایی که دلیل کتاب نخواندن مردم است، معلوم شده و درصد و میزان تاثیرشان مشخص شود تا در برنامه‌ریزی‌ها موارد اثرگذارتر را مدنظر قرار دهیم، بیان کرد: در خصوص اختصاص بودجه در حوزه کتاب به استان‌ها چقدر مطالبه‌گری شده و میزان اختصاص به استان‌ها چقدر است؟ وزارت فرهنگ به عنوان متولی حوزه کتاب چقدر اعتبارات دارد و چقدر از این اعتبارات را به استان‌ها اختصاص داده است؟
او با انتقاد به اینکه مدتی است خرید کتاب فقط متمرکز از تهران انجام می‌شود، ادامه داد: مطالبه ما این است که یک نسخه واحد برای یارانه‌های کتاب در کل کشور پیچیده نشود.
یعقوبی افزود: اگر شرکت‌های صنعتی استان اصفهان با ناشران و کتابفروشان همکاری کنند، رونق اقتصادی حوزه کتاب بسیار متفاوت می‌شود. برای مثال می‌توانند یک ماه رفاهیات نیروهای خود را کارت خرید کتاب در نظر بگیرند. بخش زیادی از مشکلات حوزه کتاب با این طرح‌ها حل می‌شود.
تأکید دوره‌های مدیریتی شهرداری خرید کتاب از اصفهان است
رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرداری اصفهان هم در این نشست گفت: مهم‌ترین اقدام در کتابخانه‌های شهرداری برای ما خرید کتاب است. طی سال‌های گذشته شهرداری طی دو مرحله خرید از تهران و اصفهان مخازن خود را تأمین می‌کرده است.
مرضیه اربابان با اشاره به اینکه خرید از اصفهان تحت عنوان طرح «یار مهربان» کتب کودک و نوجوان برای مدارس خریده می‌شود، اظهار کرد: امسال به دلیل مشکلات مالی هنوز نتوانسته‌ایم این خرید را اجرایی کنیم. با این حال، در همه دوره‌های مدیریتی تأکید بر این بوده که خریدها از اصفهان انجام شود. مشکل دیگر این است که برخی کتابخانه‌های ما در حال واگذاری است و در دستورالعمل‌های ما گفته شده که فقط برای ۱۰ کتابخانه تخصصی‌مان خرید کنیم.
اربابان گفت: خرید دوم امسال در دی ماه خواهد بود و مصوب شده از ناشران تخصصی اصفهان کتاب‌ها خریده شود.
بازتاب جهان ذهنی نویسنده از جهان واقعی
رئیس کتابخانه مرکزی، مرکز اسناد و انتشارات دانشگاه اصفهان نیز در این نشست با طرح مبحثی تحت عنوان «جامعه‌شناسی تبلیغات کتاب و کتابفروشی در شهر اصفهان» در دورهمی تخصصی کتابفروشان و فعالان حوزه کتاب و نشر تصریح کرد: رابطه جامعه و کتاب را از سه منظر می‌توان بررسی کرد؛ اول اینکه اجتماعیات و مسائل مربوط به اجتماع را در کتاب پیدا و بررسی کنیم کتابی درباره جامعه و آداب و رسوم و اقشار جامعه چه می‌گوید. دومین منظر جامعه‌شناسی کتاب یا ذوق ادبی است.
امید ذاکری کیش درباره منظر دوم توضیح داد: یک ناشر یا کتابفروش خوب می‌تواند تشخیص دهد گروه‌هایی که به او مراجعه می‌کنند، چه کسانی هستند و مشتریانش چه افکار و ذوق و پسندی دارند. تیراژ کتاب نیز اگر در مسیر درستی باشد، از طریق آن می‌توان فهمید گروه‌های اجتماعی ما در شهر اصفهان چه پسندهایی دارند. سومین منظر پیشرفته‌تر است و ساخت‌گرایی تکوینی نام دارد.
او در خصوص منظر سوم بیان کرد: در این رویکرد بین جهان فکری نویسنده یا ناشر و تولیدکننده کتاب و جهان موجود در جامعه رابطه‌ای وجود دارد و این رابطه در کتاب بازتاب می‌یابد. مثلاً در «چشم‌هایش» بزرگ علوی بزرگ‌ترین مسئله چالش بین سنت و مدرنیته است، پس به نظر می‌رسد جهان فکری جامعه آن زمان این چالش بوده است.
تبلیغات از حوزه زبان به حوزه تصویر وارد شده است
عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان درباره جایگاه تبلیغات در این مبحث سوالاتی را به این شرح مطرح کرد: جایگاه تبلیغات حوزه کتاب در شهر اصفهان چگونه است؟ شهرداری اصفهان چقدر از طریق تبلیغات کمک می‌کند که مردم به کتابفروشی‌ها مراجعه کنند؟ آیا در متروی اصفهان خبری از کتاب است؟ متروی نیویورک به متروکتاب معروف است. آیا در متروی شهر اصفهان فضایی برای ارتباط شهروند با کتاب موجود است؟
ذاکری کیش درباره مفهوم تبلیغ اظهار کرد: تبلیغ مجموعه فعالیت‌هایی است شامل ایجاد علاقه یا ایجاد مخالفت دربرابر کسی، چیزی اندیشه‌ای یا عملی و در اصل عملی آگاهی‌بخش و روشنگر است و ذاتاً چیز بدی نیست؛ اما از وقتی که بین کشورهای دنیا رقابتی از منظرهای مختلف سیاسی، اجتماعی و.. ایجاد شد، تبلیغ سویه بد خود را نشان داد و برخی افراد بر اساس خودخواهی تبلیغات را تنظیم کردند. در صد سال اخیر تبلیغات پیچیده‌تر شده و از حوزه زبان خارج و به حوزه تصویر و ویدیو وارد شده و سویه منفی خود را نشان داده. به همین دلیل مدیران شهری در مدیریت تبلیغات باید دقت بیشتری کنند.
یک کتابفروش موفق به افکار عمومی اشراف دارد
او با اشاره به ارتباط تبلیغات با جامعه بیان کرد: تبلیغات آگاهی‌بخشی است و افکار عمومی را جهت‌دهی می‌کند و اینجاست که پای کتاب در میان می‌آید. افکار عمومی یعنی افکاری که در گروه‌های مختلف جامعه وجود دارد. کتابفروش باید به این افکار عمومی اشراف داشته باشد و بداند هر مخاطبش چه علاقه‌مندی‌هایی دارد. افکار عمومی یعنی عقاید متنوعی که گروه‌های مختلف جامعه دارند. یک کتابفروش موفق در وهله اول باید بداند با چه گروه‌های مختلف اجتماعی درگیر است تا بتواند متناسب با آنها آگاهی‌بخشی و تبلیغ کند. رابطه میان تبلیغ و جامعه اینجا آشکار می‌شود.
وی افزود: بعد از آن، باید مسئله گروه‌های اجتماعی را فهمید. در سطح بعد باید تجزیه و تحلیل کرد که این مسئله با افکار عمومی چه ارتباطی دارد.
او با تأکید بر اینکه یک شهردار خوب می‌تواند مسائل اجتماعی را با کمک ناشر و کتابفروش حل کند، افزود: کتاب یکی از عوامل مهمی است که کیفیت افکار عمومی را ارتقا می‌دهد و به همین دلیل نقش کتاب و کتابفروش و ناشر مهم می‌شود. تبلیغاتی که بتواند بین ناشر و افکار عمومی رابطه‌ای ایجاد کند، در شهر دیده نمی‌شود.
∎