هر بیماری یا اختلالی که در بدن وجود داشته باشد با انجام تست سلامت ادرار یا قاروره شناسی قابل تشخیص است و بیماری موجود از طریق بررسی رنگ، بو یا غلظت ادرار مشخص می‌شود. یکی از مهمترین روش‌های تشخیص بیماری در طب سنتی است. متخصصان با استفاده از تغییراتی که در بو و رنگ ادرار رخ می‌دهد به مشکلات سلامتی پی می‌برند. در حالی که چنانچه در این بخش شرح خواهیم داد یک رنگ طبیعی دقیق برای حالت “نرمال” وجود ندارد، اما رنگ ادرار شما باید روی طیف زرد باشد.
به عنوان یک قاعده کلی، هرچه بیشتر آب بنوشید، ادرار شما روشن‌تر خواهد شد. اگر ادرار روشن‌تر یا سفیدتر شد، به این معنی است که آب تصفیه شده از طریق کلیه ها، بیشتر رقیق شده است. ادرار از لحاظ پزشکی به عنوان یک مایع از بدن که توسط کلیه‌ها و از طریق فرآیندی به نام ادرار کردن ترشح می‌شود و از طریق مجرای پیشاب دفع می‌شود، تعریف می‌شود.
عواملی که روی رنگ و بوی ادرار تاثیر می‌گذارند
ادرار کردن باعث حذف مواد ناخواسته یا غیر ضروری از خون می‌شود و ادرار با مدفوع انسان به طور جمعی به عنوان پسماند انسان و یا فضولات انسانی تعریف می‌شود. غلظت، بو و رنگ ادرار شما اغلب نشانه سبک زندگی و شرایط سلامتی شما هستند.
هر یک از این نشانه‌ها بسته به آنچه می‌خورید و می‌نوشید و بیماری‌هایی که دارید، می‌تواند متفاوت باشد.
ادرار شما رنگ زرد خودش را از رنگی به نام اوروکروم می‌گیرد. این رنگ به طور معمول از زرد کم رنگ تا کهربایی، بسته به غلظت ادرار تغییر می‌کند.
مصرف دارو‌های خاصی می‌تواند ادرار شما را از سبز فلورسنت به آبی تغییر دهد، و خوردن هویج می‌تواند به آن یک رنگ نارنجی بدهد.
ویتامین‌ها اغلب باعث زرد روشن‌تر می‌شوند، و یک بیماری بنام پورفیری می‌تواند باعث شود که ادرار شما رنگ شراب پورت شود.
چغندر، تمشک، ریواس، باقالی، و توت‌ها برخی از غذا‌هایی هستند که رنگ ادرار شما را تغییر می‌دهد.
کم آبی شدید نیز می‌تواند ادرار را به رنگ کهربایی، تغییر دهد.
رنگ‌های زرد کم رنگ، کهربایی. یا عسلی:
به طور کلی به این معنی است که شما مقدار زیادی نوشیدنی می‌خورید و یا مواد دارو‌های دیورتیک مصرف می‌کنید که بدن را مجبور می‌کند تا از شر آب اضافی خلاص شوند.
رنگ زرد تیره ادرار:
معمول این است که شما به اندازه کافی مایعات مصرف نمی‌کنید. بدن شما به مقدار مشخصی از مایعات نیاز دارد، بنابراین مایعات را جمع می‌کند و ادرارتان بسیار غلیظ خواهد شد. وقتی این اتفاق بیفتد، رنگش تیره‌تر خواهد شد.
رنگ سیاه:
این علل می‌تواند شامل نیتروفارانشن، مترونیدازول، کاسکارا یا سنا لاکساتیو، متوکاربامول، سوربیتول، و فنول دریویس کرسول باشد. تزریق آهن عضلانی نیز باعث ادرار سیاه به عنوان اثر خوب دارو است.
رنگ قهوه‌ای تیره و کولا:
ممکن است از دارو‌های نظیر کلروکین پریموکین، آنتی بیوتیک مترونیدازول نیتروفورانتوئین، لکسانس حاوی کاسکارا یا سننا و متکاربامول ایجاد شود. آسیب ماهیچه‌ای ناشی از ورزش شدید می‌تواند به ادرار صورتی یا رنگ کولا و آسیب کلیوی منجر شود.
خوردن بسیاری از باقالی، ریواس و یا آلوئه ورا می‌تواند علت ادرار قهوه‌ای تیره باشد علاوه بر این، برخی اختلالات کبدی و کلیه‌ای می‌تواند ادرار را قهوه‌ای تیره کند، که می‌تواند عفونت‌های دستگاه ادراری را به همراه داشته باشد.
رنگ آبی:
شرایط پزشکی هیپراکلسمی (سندروم دیاپر) می‌تواند باعث ایجاد ادرار آبی شود، مانند بیماری هارتنپ.
بی رنگ و بدون هیچ زردی:
اگر ادرار شما کاملا روشن باشد، ممکن است نشانه آن باشد که آب زیادی می‌نوشید. به طور کلی، اگر آنقدر مایعات می‌نوشید که ادرار شما بی رنگ است، احتمالا بیش از آنچه که نیاز دارید می‌نوشید.
سفید، ابری یا تیره (آلبینوریا):
عفونت دستگاه ادراری و یا سنگ کلیه می‌تواند باعث شود که ادرار شما ابری یا تیره به نظر برسد. کیلوریا یک تشخیص احتمالی دیگر است. کیلوریا که ادرار کیلوس نامیده می‌شود، یک مشکل پزشکی است که شامل حضورش در جریان ادرار است، که باعث می‌شود ادرار سفید به نظر برسد. این یک مشکل است که در میان مردم آفریقا و شبه قاره هند رایج است.
رنگ نارنجی:
در برخی موارد، ادرار نارنجی می‌تواند نشان دهنده یک مشکل با مجاری ادراری یا مجرای صفرا را نشان دهد، به خصوص اگر مدفوعتان رنگی باشد. دارو‌هایی که می‌توانند ادرار را نارنجی کنند، عبارتند از:متیل اورانژ، داروی ضد التهابی یا داروی شیمی درمانی. ادرار نارنجی نیز می‌تواند ناشی از کمبود آب بدن باشد.
رنگ سبز:
برخی از رنگ‌های غذا‌های رنگی می‌توانند باعث شوند که ادرار شما سبز به نظر برسد؛ علاوه بر این، برخی دارو‌ها در ادرار رنگ سبز یا آبی را ایجاد می‌کند، مثل آمیتریپتیلین، اندومتاسین (ایندوسین) و پروپوفول (دیپریوان) تولید می‌کنند. ادرار سبز گاهی در طول عفونت‌های دستگاه ادراری ناشی از باکتری پسودوموناس رخ می‌دهد.
ادرار بنفش:
تنها علت شناخته شده ادرار بنفش، سندرم کیسه ادرار بنفش است. ادرار بنفش با دارو‌های گرم – منفی همراه است و معمولا پس از درمان با آنتی بیوتیک‌ها و تغییر کاتتر حل می‌شود.
نارنجی مایل به قرمز:
دارو‌ها می‌توانند به ادرار رنگی بین نارنجی متمایل به قرمز بدهند.
رنگ ادرار قرمز یا صورتی:
برخی از مواد غذایی مانند چغندر، توت و ریواس می‌توانند ادرار شما را رنگ قرمز یا صورتی کنند با این حال، ممکن است در ادرارتان خون داشته باشید. عواملی که می‌توانند باعث وجود خون در ادرار شوند: شامل عفونت دستگاه ادراری، تست ادرار برای سرطان پروستات، سلول‌های سرطانی و غیر سرطانی، کیست کلیوی، دراز مدت دویدن و سنگ مثانه و صفرا است.
تشخیص سلامت از روی بوی ادرار:
اگر شما سالم باشید و مایعات زیادی بنوشید، بیشتر اوقات، ادرار بوی قوی ندارد. بوی ادرار شما معمولا نشانه مستقیمی از یک بیماری نیست، بلکه بیشتر نشانگر غذا‌هایی است که اخیرا مصرف کرده اید و یا دارو‌هایی که مصرف می‌کنید. مصرف محصولاتی مانند زعفران، الکل، قهوه، ماهی تن و پیاز می‌تواند منجر به بوی مختلف در ادرار شود. غذا‌های ادویه دار تند اغلب اثر مشابهی دارند، چون ترکیبات آن‌ها بدون اینکه به طور کامل در بدن شکسته شوند، از کلیه‌ها عبور می‌کنند.
ادرار متعفن ممکن است ناشی از وجود باکتری باشد.
قارچ – بیماری کبدی و اختلالات متابولیک خاص ممکن است منجر به بوی بد ادرار شود.
بوی شیرین ادرار – ممکن است نشانه‌ای از دیابت کنترل نشده یا یک بیماری نادر متابولیسمی باشد.
بیماران مبتلا به دیابت شیرین اغلب گزارش می‌دهند که ادرار آن‌ها بوی شیرین می‌دهند و این به خاطر قند اضافی در بدنشان است.
کلامیدیا یک بیماری مقاربتی است که می‌تواند باعث شود ادرار شما بوی بسیار قوی داشته باشد.
برخی از انواع مواد غذایی می‌توانند بوی ادرار شما را تغییر دهند.
مارچوبه یکی از معمول‌ترین انواع مواد غذایی است.
تشخیص سلامت از روی غلظت ادرار:
گاهی ممکن است ادرار شما بیش از حد معمول غلیظ به نظر برسد. این ممکن است نتیجه ادرار کردن با فشار بیش از حد معمول باشد، یا گاهی می‌تواند نشانه‌ای از نشانه‌های مربوط به سلامتی باشد، نشانه‌ای از پروتئین موجود در ادرار که می‌تواند نشانه‌ای از مشکل کلیوی باشد. اگر ادرارتان کف آلود یا فومی بود، اول ممکن است تحت تاثیر این باشد که مثانه تان خیلی پر شده بود و در برخورد با آب توالت این حالت را شکل بدهد، اما همچنین می‌تواند نشانه‌ای از وجود پروتئین در ادرارتان باشد، مانند آلبومین، و یا می‌تواند نشانه‌ای از بیماری کلیوی باشد.
اگر این اتفاق برایتان زیاد تکرار می‌شود – یا در طول زمان بدتر می‌شود – هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
ادرار و حقایقش:
کلیه ها:در زندگی شما، کلیه هایتان بیش از یک میلیون گالن آب را فیلتر می‌کنند، که برای پر کردن یک دریاچه کوچک کافی است. به طور شگفت آوری اگر یک کلیه تان را از دست بدهید، کلیه دیگر شما می‌تواند در عرض دو ماه تا ۵۰% بزرگ شود و ۲ برابر کار کند.
غلظت: حدود ۹۱-۹۶% ادرار شامل آب است. ادرار نیز حاوی مجموعه‌ای از نمک‌های غیرآلی و ترکیب‌های آلی شامل پروتئین ها، هورمون ها، و طیف وسیعی از متابولیت‌هایی هستند که به بدن عرضه می‌شود.
تولید ادرار: میزان ادراری که در طی یک روز تولید می‌شود، حدود ۱٫۴ لیتر است که در افراد مختلف از ۰٫۶ تا ۲٫۶ متغیر است. تولید ادرار بستگی به عواملی، چون رطوبت آب بدن، میزان فعالیت، عوامی محیطی، وزن و سلامت فرد دارد. تولید بیش از حد و یا کم ادرار نیاز به توجه پزشکی دارد.
چگالی: ادرار انسان، چگالی خاصی بین ۱٫۰۰۳ – ۱٫۰۳۵ دارد. انحرافات ممکن است با اختلالات ادراری همراه باشد. سطح PH ادرار: سطح pH ادرار انسان معمولا در محدوده ۵٫۴-۷ با میانگین ۶٫۲ می‌باشد.
آزمایش ادرار:آزمایش ادرار UA یک سری آزمایش‌های انجام شده بر روی ادرار است و یکی از رایج‌ترین روش‌های تشخیص پزشکی است.
بخشی از این تست می‌تواند با استفاده از نوار‌های تست ادرار خانگی انجام شود که در آن نتایج آزمون را می‌توان به صورت تغییرات رنگ آن‌ها خواند.
چک لیست آزمایش ادرار، غلظت و محتوی ادرار را بررسی می‌کند و برای ردیابی و یا مدیریت طیف گسترده‌ای از اختلالات پزشکی، مانند عفونت‌های دستگاه ادراری (مجاری ادراری) , بیماری‌های کلیوی، و نیتریت‌ها و همچنین پاتوژن مضر به کار می‌رود.
ترکیبات: تحقیقات نشان داده اند که در ادرار حدود ۳،۰۷۹ عنصر وجود دارد.
۷۲ مورد از این ترکیبات با باکتری ساخته می‌شوند، در حالی که ۱۴۵۳ عنصر دیگر از خود بدن می‌آیند. ۲۲۸۲ عنصر دیگر از رژیم، دارد، لوازم آرتیش و محیط می‌آید.
نکته: اگر نگران رنگ، بو و غلظت ادرارتان هستید، به پزشکتان مراجعه کنید.
اگر فکر می‌کنید در ادرارتان خون وجود دارد و یا ادرار تیره‌ای دارید و پوست و چشمانتان رنگ زردی گرفته، فوری باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر نمی‌توانید رنگ غیر معمول ادرار خود را که ناشی از غذا است، به عنوان اثر جانبی دارو و یا از آب بدنتان توضیح دهید، به پزشک مراجعه کنید.
منبع: سلامت