به گزارش خبرگزاری ایمنا، تغذیه سالم یکی از مهم‌ترین عوامل در پیشگیری از بیماری‌ها، به ویژه سرطان است، در واقع مواد غذایی مورد استفاده می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب و مبارزه با عوامل مخرب کمک و داشتن یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از ابتلاء به بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی، دیابت و سرطان ایفا کند.
مصرف مقدار کافی از میوه‌ها و سبزیجات که غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند، می‌تواند به حفاظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو و کاهش خطر بیماری سرطان کمک کند و مصرف مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و فیتوکمیکال‌ها مانند بتاکاروتن، ویتامین C، ویتامین E، سلنیوم و لیکوپن در پیشگیری از سرطان مؤثر است، چراکه این مواد مغذی توانایی مقابله با رادیکال‌های آزاد را دارد که به تخریب سلول‌ها و توسعه سرطان منجر می‌شوند.
مصرف گوجه فرنگی که منبع خوبی از لیکوپن است، با کاهش خطر ابتلاء به سرطان در ارتباط است و سبزیجاتی مانند بروکلی، کلم و گل‌کلم به دلیل داشتن ترکیبات سولفورافان می‌تواند به جلوگیری از سرطان‌های مختلف کمک کند؛ علاوه بر این، کاهش مصرف گوشت قرمز و فراوری شده می‌تواند خطر ابتلاء به سرطان را کاهش دهد.
مطالعات نشان داده است که مصرف زیاد گوشت قرمز و محصولات فراوری شده مانند سوسیس و کالباس با افزایش خطر سرطان روده بزرگ مرتبط است و از همین رو می‌توان از منابع پروتئین گیاهی مانند لوبیا، عدس، و سویا استفاده کرد که برای سلامت قلب مفید است و خطر ابتلاء به سرطان را کاهش می‌دهد.
استفاده از چربی‌های سالم نیز در جلوگیری از سرطان اهمیت دارد؛ چربی‌های اشباع شده و ترانس می‌تواند التهاب را افزایش دهد و به توسعه بیماری‌های مزمن کمک کند و در عین حال مصرف چربی‌های غیر اشباع مانند روغن زیتون، آووکادو، و مغزها می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود سلامت عمومی بدن کمک کند، همچنین مصرف ماهی‌های چرب مانند سالمون و تن که حاوی اسیدهای چرب امگا -۳ هستند، می‌تواند در راستای کاهش خطر ابتلاء به سرطان کمک کننده باشد.
حفظ وزن سالم از دیگر عوامل مهم در پیشگیری از بیماری‌ها و سرطان است؛ اضافه وزن و چاقی می‌تواند خطر ابتلاء به انواع مختلفی از سرطان‌ها از جمله سرطان پستان، پروستات، کولون و پانکراس را افزایش دهد و مدیریت وزن از طریق رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم می‌تواند به کاهش این خطر کمک کند.
در واقع، انتخاب مواد غذایی با کالری کم و مواد مغذی بالا مانند سبزیجات، میوه‌ها، حبوبات و غلات کامل می‌تواند به حفظ وزن مناسب و کاهش خطر بیماری‌ها کمک کند و کاهش مصرف قند و شکر نیز می‌تواند در راستای پیشگیری از سرطان کمک کننده باشد و مصرف زیاد قند می‌تواند باعث افزایش وزن و چاقی شود که خود از عوامل خطر سرطان است.
همچنین بعضی مطالعات نشان داده است افزایش مصرف قند و نوشیدنی‌های شیرین ممکن است با افزایش خطر بعضی از انواع سرطان‌ها مرتبط باشد و به جای قندهای افزودنی، می‌توان از میوه‌های طبیعی و شیرین‌کننده‌های طبیعی مانند عسل استفاده کرد.
پیشگیری از سرطان با خنثی شدن رادیکال‌های آزاد
امید صادقی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه بدن انسان به صورت روزانه رادیکال‌های آزادی تولید می‌کند که این رادیکال‌های آزاد، اکسیدان‌هایی هستند که می‌توانند به سلول‌ها آسیب برسانند و باعث ایجاد سلول‌های سرطانی شوند، اظهار می‌کند: رشد سلول‌های سرطان بسیار سریع است و می‌تواند منجر به ایجاد بافت سرطانی شود.
وی با بیان اینکه آنتی‌اکسیدان‌ها رادیکال‌های آزاد بدن را خنثی می‌کند، می‌افزاید: در واقع آنتی‌اکسیدان‌ها از ایجاد سلول‌های سرطانی پیشگیری می‌کند و در بعضی مواد غذایی یافت می‌شود؛ منبع اصلی آنتی‌اکسیدان‌ها، میوه و سبزیجات است و میوه‌ها و سبزیجاتی که رنگی باشند، آنتی‌اکسیدان بیشتری دارند.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینکه به عنوان مثال، گوجه فرنگی نوعی سبزی دارای رنگ قرمز است که درون آن لیکوپن ( آنتی‌اکسیدانی معروف) وجود دارد، تصریح می‌کند: میوه‌های دارای طعم ترش نیز منبع مناسبی از ویتامین C به شمار می‌رود که این ویتامین نیز به عنوان آنتی‌اکسیدانی قوی عمل می‌کند.
صادقی با بیان اینکه آنتی‌اکسیدان در تمام میوه و سبزیجات یافت می‌شود، اما مقداری متفاوت دارد و نمی‌توان گفت میوه‌ای آنتی‌اکسیدان ندارد، ادامه می‌دهد: در صورتی که افراد در مصرف میوه و سبزیجات تنوع مناسب و کافی را مد نظر قرار دهند، مقدار آنتی‌اکسیدان لازم به بدن آنها می‌رسد و از ایجاد سلول‌های سرطانی تا میزان بالایی جلوگیری می‌شود.
رژیم غذایی سالم چگونه است؟
وی می‌گوید: استفاده از غلات کامل، یکی از موضوعاتی است که افراد باید به منظور داشتن رژیم غذایی سالم به آن توجه داشته باشند؛ درصد بالایی از غذاهایی که استفاده می‌شود، غلات است و افراد باید سعی کنند بیشتر مواد غذایی آنها از غلات کامل باشد که از جمله غلات کامل می‌توان به نان‌های کامل و سبوس‌دار اشاره کرد.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینکه منبع اصلی انرژی در رژیم غذایی افراد، غلات است، اضافه می‌کند: غلات مورد استفاده در پخت غذاها از جمله غلات کامل محسوب می‌شود و افراد باید سعی داشته باشند که میزان مصرف غلات تصفیه شده مانند شیرینی‌ها، نان‌های سفید و برنج سفید را کاهش دهند و آنها را با غلات کامل جایگزین کنند.
صادقی با بیان اینکه در صورت تصفیه شده غلات کامل بخش زیادی از ویتامین‌های آنها از بین می‌رود، می‌افزاید: بیشتر ویتامین‌های گروه B بدن از غلات کامل دریافت می‌شود، همچنین بسیاری از مواد معدنی از جمله آهن و روی در غلات وجود دارد که با مصرف غلات تصفیه ، میزان مواد معدنی دریافتی بدن نیز کاهش می‌یابد.
مقدار مورد نیاز سبزیجات برای یک فرد ۴ واحد در روز است
وی تصریح می‌کند: گروه دیگری از مواد غذایی که استفاده از آنها در رژیم غذایی سالم حائز اهمیت به شمار می‌رود و به طور معمول کمتر مصرف می‌شود، سبزیجات و نخستین گام حائز اهمیت، شناخت سبزیجات است؛ سبزیجات مفهومی گسترده است و مقدار مورد نیاز سبزیجات برای یک فرد بزرگسال، حدود سه تا چهار واحد در روز است.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی با اشاره به اینکه مصرف سبزیجات پخته شده نیز مانند انواع آش‌های دارای سبزی، فواید بسیاری برای بدن دارد، ادامه می‌دهد: بسیاری از افراد مقدار مناسب دریافت سبزیجات که معادل سه تا چهار واحد است را دریافت نمی‌کنند و حتی برخی افراد به صورت هفتگی سبزیجات مصرف می‌کنند که این موضوع نیازمند توجهی ویژه‌تر است.
صادقی با بیان اینکه پیشگیری از چاقی و تأمین مواد مغزی مورد نیاز بدن در گرو مصرف به اندازه گروه سبزیجات است، می‌گوید: ویتامین‌های C و A از جمله ویتامین‌های موجود در گروه سبزیجات است و آهن و روی نیز از مواد معدنی محسوب می‌شود که در سبزیجات وجود دارد، به طور کلی بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی در سبزیجات وجود دارد، اما میزان جذب بعضی از آنها مانند آهن نسبت به سایر گروه‌های غذایی ممکن است کمتر باشد.
در نهایت، سبک زندگی سالم که شامل تغذیه متعادل، فعالیت بدنی منظم و کاهش استرس است، می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌ها و سرطان کمک کند؛ در واقع مراقبت از خود و انتخاب‌های غذایی هوشمندانه می‌تواند نه تنها به بهبود سلامت جسمی، بلکه به بهبود کیفیت زندگی نیز منجر شود و با داشتن یک رژیم غذایی متعادل که شامل انواع مختلفی از مواد مغذی است، می‌توان به یک زندگی سالم و پویا دست یافت.