بازتاب– مشاهده این علائم می‌تواند ترسناک باشد و همیشه هشدار به موقع ممکن است بهترین راه برای محافظت از سلامت روانی و رفاه عاطفی شما نباشد. با این حال، آگاهی از علائمی که باید شناسایی کنید می‌تواند مفید باشد. این علائم همیشه آنطور که انتظار می‌رود ظاهر نمی‌شوند.
علامت تعجب‌آور دمانس یا زوال عقل که ممکن است هنگام دوش گرفتن متوجه آن شوید
یکی از علائم دمانس ممکن است هنگام دوش گرفتن بروز کند؛ عدم توانایی در بوییدن یا شناسایی رایحه شامپو یا صابون بدن شما، مگر اینکه مشکلات دیگری که بر حس بویایی شما تاثیر می‌گذارد، مانند COVID-19 یا گرفتگی بینی، وجود داشته باشد که جلوی بویایی شما را گرفته باشد. اما چگونه این موضوع به دمانس مربوط می‌شود؟
چگونگی تاثیر دمانس بر توانایی بوییدن فرد
ابتدا مهم است که یادآوری کنیم از دست دادن حس بویایی در سنین بالا لزوماً نشانه‌ای از زوال عقل نیست.
«با افزایش سن، تغییرات در حواس ما امری طبیعی است»، دکتر مردیت بوک، پزشک متخصص عصبی و رئیس پزشکی در مرکز Remo Health می گوید: «برای افراد مبتلا به دمانس، این تغییرات ممکن است بیشتر قابل توجه باشد.»
دکتر فوزیه صدیقی، متخصص مغز و اعصاب و مدیر پزشکی مرکز خواب Sentara RMH Medical Center، به ارتباط این موضوع اشاره می‌کند و می افزاید: «خطر افزایش کاهش شناختی و بیماری آلزایمر در افرادی که اختلال بویایی دارند شناسایی شده است»، او می‌گوید. «شناسایی بو به عنوان یک ابزار غربالگری مفید شناسایی شده است که پیش‌بینی می‌کند فرد از اختلال شناختی ملایم به بیماری آلزایمر تبدیل می‌شود.»
در واقع، این امر به دلیل آن است که دمانس یک بیماری نورودژنراتیو است. این بیماری بر مغز تاثیر می‌گذارد و در نتیجه بر حواس و دیگر عملکردهای بدنی تاثیر می‌گذارد.
«فرآیند نورودژنراتیوی که باعث زوال عقل می‌شود می‌تواند بر حس و پردازش حسی مربوط به بویایی تاثیر بگذارد و شناسایی بوهای آشنا مانند شامپو یا صابون بدن مورد علاقه آنها را سخت‌تر کند»، دکتر Bock می‌گوید.
از دست دادن حس بویایی معمولاً به تدریج در طول زمان رخ می‌دهد و متخصصان اعصاب می‌گویند که ممکن است این اتفاق حتی قبل از آنکه فرد متوجه هرگونه اختلال شناختی شود، رخ دهد.
«در مورد دمانس لویی‌بادی (LBD)، اختلال بویایی به نظر می‌رسد که بخشی از فرآیند بیماری باشد و معمولاً این اختلال تقریباً یک دهه قبل از بروز علائم اتفاق می‌افتد»، دکتر صدیقی اضافه می‌کند.
همچنین، مهم است که نوع دمانس در نظر گرفته شود هنگام بررسی این علامت. دکتر Bock می‌گوید که از دست دادن حس بویایی ممکن است برای فرد مبتلا به آلزایمر قابل توجه نباشد؛ اما برای افرادی که مبتلا به LBD و بیماری پارکینسون هستند، معمولاً این مشکل رایج و قابل توجه است.
چه کاری می‌توانید انجام دهید اگر از دست دادن حس بویایی را متوجه شدید؟
عدم توانایی در بوییدن یا بوییدن کم می‌تواند ترسناک باشد، زیرا با بیماری‌هایی مانند COVID و دمانس مرتبط است. این یک حس ناخوشایند است. بوییدن به ما کمک می‌کند طعم غذا را بهتر احساس کنیم و حتی می‌تواند اضطراب را کاهش دهد. پس چه کاری باید انجام دهید؟
دکتر Bock می‌گوید «پیشنهاد من به کسی که ممکن است از دست دادن حس بویایی را تجربه کند، مشاوره با پزشک برای انجام غربالگری شناختی و معاینه فیزیکی است».
دکتر صدیقی نیز موافق است که بهترین کار صحبت با پزشک است. باز هم، از دست دادن حس بویایی همیشه به معنای زوال عقل نیست. «دلایل رایج‌تری برای از دست دادن حس بویایی وجود دارد، مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، عفونت سینوسی، تب یونجه، رینیت آلرژیک و COVID-19»، او می‌گوید. «در بیشتر این موارد، از دست دادن حس بویایی می‌تواند با درمان وضعیت زمینه‌ای و سایر درمان‌های رایحه‌درمانی برطرف شود.»
آیا می‌توان دوباره حس بویایی را بازیابی کرد؟
اینکه آیا فرد می‌تواند دوباره بو را حس کند به آنچه که باعث از دست رفتن آن شده بستگی دارد. اما در مورد دمانس، متاسفانه جواب امیدوارکننده نیست.
دکتر Bock می‌گوید. «متاسفانه، اگر از دست دادن حس بویایی و چشایی ناشی از یک اختلال نورودژنراتیو مانند بیماری آلزایمر یا بیماری پارکینسون باشد، بازگشت آن ممکن نیست»
دکتر صدیقی می‌گوید برخی از بیماران برای بازگرداندن حس بویایی خود از آروماتراپی استفاده می‌کنند، اما از دست دادن آن ممکن است دائمی باشد.
با این حال، همه خوشی‌ها از دست نمی‌رود. در مورد غذا، دکتر Bock می‌گوید برخی افراد اضافه کردن ادویه‌های بیشتر، لذت بردن از بافت‌های غذا یا تمرکز بر جنبه‌های اجتماعی آن را مفید می‌دانند.
وقتی صحبت از دوش گرفتن و عدم توانایی در لذت بردن از رایحه شامپو و صابون بدن به میان می‌آید، شاید بتوانید از احساساتی مانند استفاده از اسکراب صورت یا احساس تازه و شاداب پس از دوش گرفتن لذت ببرید.
منبع: parade
∎