دکتر محمدمهدی ذوالفقارزاده، مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامهریزی امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در نشست «هماندیشی، سیاستگذاری و آیندهپژوهی فرهنگی» که با حضور رئیس، معاونان، مدیران، اعضای هیئت علمی، کارشناسان و دانشجویان فعال فرهنگی دانشگاه بینالمللی امام رضا(ع) در سالن شهید چمران واحد برادران این دانشگاه برگزار شد، از اجرای سه مأموریت فرهنگی در دانشگاهها خبر داد و گفت: با تدوین این سه مأموریت تاکید داریم دانشگاهیان در قبال مسائل و نیازهای اجتماعی فعالانه وارد میدان شوند.
دکتر ذوالفقارزاده عنوان کرد: ذیل این سه مأموریت اصلی 20 طرح پیش بینی شد ودر سه سال اخیر 19 طرح تعریف شده، اجرایی شد و تنها یک طرح باقی مانده است که در آستانه تحولات اخیر وزارت خانه قرار گرفت و نیازمند تایید وزیر جدید علوم است.
وی در تشریح جزئیات سه مأموریت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به دانشگاهها، گفت: مأموریت اول این است که پاسخ بدهیم انتظارات از کار ویژه فرهنگی و اجتماعی دانشگاهها چیست؟ این امر شامل تعالی فرهنگی و اجتماعی دانشگاهیان و به طور خاص اخلاق دانشگاهیان است.
انتظار از کار ویژه فرهنگی دانشگاه ها
مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامه ریزی امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با بیان اینکه اگر عینک فرهنگ را به چشم بزنیم و از منظر فرهنگی محیط داخلی دانشگاه را نگاه کنیم، انتظار ما از کار ویژه فرهنگی چیست؟ توضیح داد: تعالی تربیتی و فرهنگی دانشگاهیان اعم از اساتید، مدیران، کارکنان و دانشجویان که در محیط دانشگاه زیست می کنند، جزو الویت هاست.
وی افزود: اجرای سند جامع اخلاق دانشگاهیان نیز ذیل این مأموریت تعریف شده و شعار این راهبرد، دانشگاه اخلاقی و فاضل است.
دکتر ذوالفقارزاده سندنویسی صرف را یکی از آسیبهای جدی در حوزههای کلان مدیریتی عنوان کرد و گفت: تأکید و تلاش ما در حوزه مأموریتهای اصلی فرهنگی این بود که سیاستگذاری در این عرصه تقلیل به سیاستنویسی و ابلاغیه های مداوم به دانشگاهها نشود، بلکه تلفیقی از آرمانها و واقعیتهای حال حاضر دانشگاهها باشد.
مدیر کل دفتر سیاستگذاری و برنامهریزی امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تأکید کرد: مأموریت دوم ما این است پاسخ دهیم کار ویژه فرهنگی اجتماعی در تعامل دانشگاه با محیط چه نقشی دارد و ذیل این مأموریت بحث مسئولیت اجتماعی دانشگاهیان را تعریف کردیم و اینکه دانشگاهیان در قبال مسائل و نیازهای اجتماع فعالانه و داوطلبانه وارد میدان شوند و نقش و مسئولیت خود را نشان دهند.
وی افزود: باید این فرهنگ نهادینه شود که دانشگاهیان مسئولیتپذیر باشند و داوطلبانه برای حل مسائل مجدانه تلاش کنند.
در واقع راهبرد اساسی برای تحقق مسئولیت اجتماعی دانشگاهیان، نوآوری اجتماعی است و بسیاری از طرح هایی که در دوره اخیر اجرا شد، ذیل راهبرد نوآوری اجتماعی بوده است
اولویت حل مسائل اجتماعی بر منافع و سود
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، با بیان اینکه نوآوری را صرفاً در عرصههای فناورانه محدود نکنیم، خاطرنشان کرد: منظور از نوآوری اجتماعی آن است که همه ذینفعان یک مسئله اجتماعی دور هم جمع شوند و با خلاقیت و نوآوری برای حل آن مسئله تلاش کنند و خیر عامه و حل مسائل اجتماعی را بر منفعت و رسیدن به سود الویت قرار دهند.
مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامهریزی امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در خصوص مأموریت سوم فرهنگی در دانشگاه ها گفت: مأموریت سوم بر اساس اینکه وضعیت را در حوزه فرهنگی اجتماعی بهتر بشناسیم، موقعیت مطلوب چیست و فاصله ما در وضعیت موجود با موقعیت مطلوب چیست، «پایش و آینده نگری وضعیت فرهنگی اجتماعی دانشگاهیان» تعریف شد.
وی یکی از نقاط ضعف را عدم تدوین شاخص های ارزیابی عملکرد فرهنگی و اجتماعی دانشگاه عنوان کرد و گفت: پیش از این در حوزه آموزش و پژوهش شاخص ها به صورت دقیق و بر اساس معیارهای مشخص شده، ارزیابی می شد اما در حوزه فرهنگی فقدان تدوین این شاخص ها وجود داشت از این رو با تلاش جمعی از دانشجویان؛ پروژه ارزیابی شاخص عملکردی فعالیت های فرهنگی و اجتماعی دانشگاه در دستور کار قرار گرفت و برای اولین بار این در هشت بُعد، 40 مؤلفه و 130 شاخص تعرف گردید.
سهم ۱۵ درصدی فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی در ارزیابی
دکتر ذوالفقارزاده تصریح کرد: با رایزنیهای صورت گرفته با isc، معیارهای جدید رتبهبندی ملی دانشگاه های کشور در 6 حوزه آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری، مرجعیت و دیپلماسی علمی و فناوری، دانشجویی، فرهنگی و اجتماعی و مدیریت و بهرهوری معرفی شد و 15 نمره از 100 امتیاز رتبهبندی دانشگاهها به فعالیتهای فرهنگ و اجتماعی، اختصاص داده شد.
وی اظهار کرد: شهید رئیسی در بازدید ستادی که از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری داشت نسبت به ارزیابی عملکرد فرهنگ و اجتماعی دانشگاه تأکید ویژه داشت و معتقد بود رتبه دانشگاه ها هم از نظر علمی و فرهنگی باید به صورت دقیق مشخص شود.
گفتنی است، در ادامه این جلسه نمایندگان انجمنهای علمی و کانونهای فرهنگی، اساتید و مدیران دانشگاه بینالمللی امام رضا(ع) ضمن آسیبشناسی فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی، دغدغههای خود را بیان کردند.