[فرشته کیانی] با پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، بازار تحلیلها درباره سیاست خارجی دولت او داغ است و بیشک موضوع چین در صدر این امور است.
اندیشکده آمریکایی «شورای آتلانتیک» با بیان اینکه چین جایگزین آمریکا در تجارت با بیشتر اقتصادهای بزرگ آمریکای لاتین شده، نوشت: «ترامپ مصمم به سختگیری با چین در اقتصاد است. اما، در آمریکای لاتین و کارائیب -با 33کشور و 660میلیون نفر- او با این واقعیت روبهروست که آمریکا فرصتهای بسیاری را از دست داده است. وعده ترامپ برای تعرفههای بالاتر بر کالاهای چینی و کنترلهای مهاجرتی سختتر، راهحلی برای مقابله با این چالش نیست.»
اندیشکده انگلیسی «چتمهاوس» نیز تحلیل کرد: «ترامپ قصد خود را برای سختگیری بر چین، با تهدید به وضع تعرفههای 60درصدی و انتخاب مقامات ضدچین، پنهان نکرده است. این برای پکن دردسرساز است، اما ترامپ همچنین فرصت بزرگی برای گسترش نفوذ به چین میدهد. سیاست «اول آمریکا»ی ترامپ منجر به خروج جزئی یا کامل آمریکا از سازمانها و ابتکارات بینالمللی، میشود؛ پکن از این خلأ بهرهبرداری میکند. چین در پی نقشآفرینی در رهبری جهانی و شکلدادن جهانی چندقطبی در راستای منافع خود است.
از سال 2021، پکن از سه طرح جهانی مرتبط با نفوذ خود در سازمان ملل پرده برداشته است: اول طرح توسعه جهانی، با ابتکار «کمربند و جاده» و تبدیل چین بهعنوان شریک توسعه برای کشورهای جنوب جهان؛ دوم ابتکار امنیت جهانی برای همکاری امنیتی بینالمللی در برابر اتحادهای نظامی آمریکا و سوم ابتکار تمدن جهانی که جایگزینی برای ارزشهای جهانی حقوقبشر غربی است. سازمان ملل همچنین ابزاری کلیدی برای چین است تا نقش خود را بهعنوان میانجی جهانی، ازجمله طرح صلح اوکراین، تقویت کند.
بیتفاوتی آمریکا، به گفتمان «تمدنی» پکن اجازه میدهد تا به چارچوب دیپلماسی بینالمللی تبدیل شود... در نهایت، قویترین نفوذ چین از راه تجارت و فناوری است. رویکرد سیستماتیک چین برای توسعه فناوری سبز، از تولید انرژی گرفته تا خودروهای برقی، پیشتر به این کشور تسلط بر این زنجیرههای تامین را داده است. میل چین برای بازیگری در حکمرانی جهانی هوش مصنوعی هم چالش دیگری برای آمریکاست.
درنهایت، موازنه نفوذ بینالمللی آمریکا و چین نه به روابط دوجانبه آمریکا و چین، بلکه به روابط هر کشور با سایر نقاط جهان بستگی دارد. از اینرو، تعامل با کشورهای جنوب جهانی بهعنوان شرکای دارای سهم در نظم جهانی چندقطبی در حال ظهور، بسیار مهم است.»
∎