با واریز و صدور فیش‌های مستمری و متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی، انتقادات بیشماری نسبت به مبالغ واریزی از سوی بازنشستگان صورت گرفته است. هرچند برخی مسئولان از محتمل بودن اشتباه در ماه اول اجرا سخن می‌گویند اما از طرف مقابل، بسیاری نیز بر این نکته تاکید دارند که علت عدم واریز صحیح حقوق بازنشستگان در ماه جاری (آبان ماه) کسری بالای این سازمان و محدودیت منابع برای افزایش حقوق بوده است.
به گزارش «توسعه ایرانی»، متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان با تاخیر 7 ماهه، سرانجام به مرحله اجرایی رسید. هفته گذشته، مدیرعامل تامین اجتماعی و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از آغاز اجرای این طرح سخن گفتند و پس از اظهارات آنها، برخی از فعالان صنفی مثل رئیس کانون عالی بازنشستگان تامین اجتماعی کشور، رئیس کانون بازنشستگان استان تهران و رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری، بر گفته‌های آنها صحه گذاشتند و مدعی شدند که متناسب‌سازی در حال اجرا، بهترین فرمول برای انجام این مهم بوده و از دست‌اندرکاران تامین اجتماعی و وزارت کار، تقدیر و تشکر کردند. با این همه، سخنان و اظهارات بازنشستگان متعدد در نقاط مختلف کشور، نشان می‌دهد که طرح در دست اجرا، چندان با خواسته‌ها و مطالبات بازنشستگان کارگری، مطابقت ندارد و آنها معتقدند که این طرح، به صورت ناقص و نمایشی اجرا شده که آورده چندانی برای بازنشستگان به همراه نداشته است اما دلیل اینکه اجرای این طرح پر سر و صدا و همراه با تبلیغات بسیار، چندان به مذاق بازنشستگان خوش نیامده چیست؟
وعده‌درمانی
«عبدالله بلواسی» فعال صنفی بازنشستگان کارگری در این رابطه به ایلنا می‌گوید: تامین اجتماعی سال‌هاست که بازنشستگان را با وعده متناسب‌سازی سرگرم کرده در حالی‌که خواسته بازنشستگان اجرای قانون و افزایش حقوق‌ها به اندازه سبد هزینه‌های زندگی‌ست.
او افزود: حالا بعد از مدت‌ها وعده و وعید و موش و گربه‌بازی دولت، مجلس و سازمان تامین اجتماعی، بالاخره به این نتیجه رسیدند که مثلا مبلغی ناچیز به حساب بازنشستگان واریز شود و اسمش را متناسب‌سازی بگذارند!
بازنشستگان ما طبق قانون باید مبالغ ترمیم شده حقوق خود را از مسیر متناسب‌سازی دریافت کنند و این موضوع که دولت و تامین اجتماعی با این اقدام زیر قرض بروند، مشکل خود آنهاست
بلواسی با بیان اینکه مبلغ ناچیز متناسب‌سازی تحقیرآمیز است، تاکید کرد: با وجود تورم بالای یک سال اخیر و سقوط ارزش ریال و به تبع آن گرانی سرسام‌آور همه چیز و رها شدن تمام بازارها، حقوق ماهانه بازنشستگان و مستمری‌بگیران کفاف ١٠روز زندگی نخور و بمیر را هم نمی‌دهد.
این فعال صنفی بازنشستگان ادامه داد: نکته جالب اینجاست که این مبلغ ناچیز حتی به پایه حقوق مستمری‌بگیران هم اضافه نشده چون نمی‌خواهند سال آینده این مبلغ جزو حقوق باشد و مشمول افزایش سالانه مستمری‌ها شود.
به گفته وی، کانون‌های بازنشستگی نباید در مورد این مسأله سکوت کنند. باید خواستار اصلاح متناسب‌سازی و ترمیم مستمری‌ها براساس خط فقر و حداقل هزینه‌های زندگی باشند.
متناسب‌سازی از راه استقراض
برخی شایعات حاکی از استقراض تامین اجتماعی از بانک‌های تابعه وزارت کار است و دلیل کم بودن میزان افزایش مبالغ ناشی از متناسب‌سازی را این موضوع می‌داند. به باور برخی از فعالان حقوق بازنشستگان، این اقدام را یادآور دوره مدیریتی قبلی «مصطفی سالاری» مدیرعامل فعلی تامین اجتماعی و استقراض ۱۰۰هزار میلیاردی او از بانک رفاه برای پرداخت حقوق بازنشستگان است.
در مقابل برخی از نمایندگان مجلس و کارشناسان تامین اجتماعی، اشتباهات صورت گرفته در واریزهای برخی افراد را طبیعی و برای ماه اول اجرای متناسب‌سازی و افزایش حقوق، امری عادی تلقی می‌کنند. برخی نیز موضوع استقراض از بانک‌هایی مثل رفاه و تعاون را بدون اهمیت قلمداد می‌کنند اما در مقابل افرادی تعدد اشتباهات در واریزها را که تقریباً همه کمتر از سطح قانونی هستند، غیرطبیعی دانسته و در مقابل تکیه سازمان بر استقراض از بانک‌ها برای دادن حقوق بازنشستگان را تورم‌زا و نقض غرض معرفی می‌کنند.
در این رابطه البته اختلافات کارشناسی در درون خود خانواده تامین اجتماعی نیز وجود دارد که اهمیت حل این موضوعات بسیار بالاست زیرا در آینده نه چندان دور طبق برنامه هفتم توسعه و چشم‌اندازهای مطرح برای حوزه صندوق‌های بازنشستگی، قرار است همه صندوق‌ها در سازمان تامین اجتماعی ادغام شوند.
این اختلافات کارشناسی در حالی مطرح می‌شود که کم نیستند بازنشستگانی که فیش‌های حداقل‌بگیری و سایر سطوح خود را با مبالغ افزایشی کمتر از ۲۰۰هزار تومان و گاه بدون افزایش حقوق برای رسانه‌ها ارسال می‌کنند!
مهم اجرای اصل قانون است
نه فرعیات
«ماشالله زهتابی» رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی کاشان در رابطه با احتمال استقراض تامین اجتماعی برای پرداخت مبالغ متناسب‌سازی و افزایش حقوق بازنشستگان می‌گوید: مطرح کردن موضوع استقراض برای بازنشستگان تامین اجتماعی محلی از اعراب ندارد. آنچه از نظر قانونی اصل است، پرداخت حقوق مورد تعهد بازنشستگان است.
بر این باور هستیم که قطعاً معجزه‌ای برای مستمری‌بگیران رخ نخواهد داد، بلکه مسأله بر سر مشاهده یک روند مثبت و رو به رشد در ترمیم مستمری‌هاست
وی افزود: اینکه تامین اجتماعی با استقراض از بانک‌های عامل و موسساتی مثل بانک رفاه و... زیر بار قرض رفته و کسری می‌آورد، مشکل بازنشستگان نیست. بازنشستگان ما طبق قانون باید مبالغ ترمیم شده حقوق خود را از مسیر متناسب‌سازی دریافت کنند و این موضوع که دولت و تامین اجتماعی با این اقدام زیر قرض بروند، مشکل خود آنهاست. بازنشستگان تقصیری ندارند که حالا با منت و هزار اما و اگر مبلغی ناچیز دریافت می‌کنند. در بسیاری از موارد بازنشستگان کمتر از مقدار قانونی هم دریافت کردند و اشکالات در واریزی‌ها و محاسبات کم نبوده است!
زهتابی تصریح کرد: عده‌ای بعد از هشت ماه از الزام مجلس به متناسب‌سازی، از روی دلسوزی برای دولت می‌گویند حقوق بازنشستگان با کسری و قرض جور شده است. خب در این نقطه حساس باید گریبان دولت را گرفت و پرسید چرا هر ساله آن سهمی که خود برای تامین اجتماعی مصوب می‌کند را پرداخت نمی‌کند؟ بهانه‌های مشابه دیگر جواب مناسبی برای بازنشسته‌ای که با فقر مطلق مواجه است، نخواهد بود.
رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی کاشان و عضو هیات مدیره کانون بازنشستگان تامین اجتماعی استان اصفهان تاکید کرد: اگر برخی می‌گویند حقوق بازنشستگان زیاد است و منابع لازم برای آن دیده نشده، چرا حرف نمایندگان مجلس را مدنظر قرار نمی‌دهند که بارها گفته‌اند «منابع لازم برای پرداخت متناسب‌سازی و افزایش حقوق کلیه بازنشستگان فراهم آمده است». مجلس می‌گوید منابع تامین شده و دولت نباید تعلل بکند و سازمان تامین اجتماعی هم نسبت به‌عدم وصول مبالغ تاکید می‌کند. در این میان یک نفر دارد سخن خلاف واقع بیان می‌کند!
وی تاکید کرد: اگر دولت مبلغ کافی برای پرداخت نداشت و اگر مجلس با دادن پول بدون پشتوانه مخالف است، چرا در آستانه انتخابات به قصد تحریک جامعه، ۳ میلیون تومان پرداخت شد و بازنشستگان را امیدوار کردند؟
می‌دانیم که معجزه‌ای در کار نیست
«ولی‌الله قادری» دبیر اجرایی خانه کارگر استان خراسان جنوبی نیز در واکنش به نقصان‌های مطرح شده درباره فیش‌های حقوقی بازنشستگانی که نسبت به مبالغ متناسب‌سازی و افزایش حقوق خود شکایت داشتند، اظهار کرد: بحث استقراض از بانک رفاه کارگران و سایر بانک‌ها برای پرداخت حقوق بازنشستگان از قبل هم مطرح بوده و حتی چند بار در مواقع اضطراری که سازمان تامین اجتماعی دچار کسری ناگهانی شده و حتی در دوره مدیرعامل قبلی سازمان که معتقد به استقراض نبود نیز انجام گرفته و گناه بزرگی نیست.
وی با تاکید بر اینکه «مشکل اصلی انباشت مبالغ وام گرفته شده برای پرداخت حقوق بازنشستگان است و نه نفس وام گرفتن»، گفت: اخذ وام اگر به صورت موقت و مقطعی باشد، مشکلی برای سازمان تامین اجتماعی ایجاد نمی‌کند. خود سازمان تامین اجتماعی گاهی اصل و فرع تعهدات خود را با استقراض و وام انجام می‌دهد اما کم و کیف آن و جرئیاتش در هر موردی متفاوت است.
قادری تصریح کرد: امیدواریم با حضور سالاری در راس سازمان تامین اجتماعی دوباره اتفاقات خوبی در این مورد و ازجمله بحث متناسب‌سازی رخ دهد. هرچند بر این باور هستیم که قطعاً معجزه‌ای برای مستمری‌بگیران رخ نخواهد داد، بلکه مسأله بر سر مشاهده یک روند مثبت و رو به رشد در ترمیم مستمری‌هاست. امیدواریم وی کارهایی کند که مسیر به ریل اصلی خود برگشته و بتوان حقوق بازنشستگان را به‌روزرسانی ریالی کرد.
دبیر اجرایی خانه کارگر استان خراسان جنوبی خاطرنشان کرد: مشکلات مالی امروزه درد تمامی موسسات و به خصوص صندوق‌های بازنشستگی کشور است. همه نهادها و موسسات کشور با محدودیت بودجه روبه‌رو هستند و سازمان تامین اجتماعی استثنا نیست. گاهی باید نهادها و موسساتی مثل تامین اجتماعی با کسری‌ها و استقراض، کارهای مهم و بزرگ خود را جلو ببرند.