کاظم جم در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: قوانین باید بر اساس مقتضیات جامعه تغییر کند، در بخش آب متأسفانه در حوزه قوانین عقب هستیم و خیلی از قوانین برای متخلفین حوزه آب بازدارندگی ندارد و این موجب می‌شود برخی افراد دوباره تخلف را انجام دهند.
وی در خصوص آخرین وضعیت منابع آبی استان در سال گذشته اظهار کرد: سال آبی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ کل بارندگی استان ۱۶۷ میلیمتر بوده که این آمار در سال آبی قبل نیز ۱۰۱ میلیمتر بوده است.
سخنگوی شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی آمار بلندمدت ۴۰ ساله بارندگی استان را ۱۸۲ میلیمتر اعلام نمود و افزود: در سال آبی ۸ درصد نسبت به آمار بلندمدت استان کاهش بارندگی را در خراسان رضوی شاهد هستیم.
وی همچنین حجم کل مخازن سدهای استان را یک میلیارد و ۵۷۲ میلیون مترمکعب اعلام کرد و گفت: اکنون حدود ۲۴۰ میلیون مترمکعب در کل سدهای استان ذخیره آب داریم.
جم با بیان اینکه اکنون ۱۵ درصد مخازن سدهای استان پر است، بیان کرد: در حال حاضر ۸۵ درصد ظرفیت سدهای استان خالی از آب است.
وی کسری بلندمدت مخازن آب‌های زیرزمینی استان را نیز یک میلیارد و ۱۴ میلیون مترمکعب اعلام کرد و گفت: اگر الگوی مصرف آب را در چهار حوزه اساسی که مصارف آب دارند مورد بررسی قرار دهیم ۸۱ درصد آب‌های زیرزمینی استان در بخش کشاورزی، ۱۴ درصد در حوزه شرب و بهداشت، ۳ درصد در صنعت و ۳ درصد دیگر نیز در بخش خدمات مصرف می‌شود.
عضو اصلی شورای راهبردی روابط عمومی بخش آب کشور سرانه آب مصرفی در استان را به ازای هر نفر در سال ۶۰۰ مترمکعب اعلام کرد.
وی در ادامه به دستاوردهای طرح تعادل بخشی اشاره کرد و گفت: این طرح از سال ۱۳۹۲ در استان و سپس در کشور آغاز شد و تاکنون دستاوردهای بسیار خوبی داشته که یکی از آنها بستن چاه‌های غیرمجاز بود به طوری که از آن سال تاکنون بیش از ۱۸هزار و ۸۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در خراسان رضوی پر و مسدود شده است.
خراسان رضوی محروم از نعمت برف
جم با اعلام اینکه بالغ‌بر ۹۵ درصد چاه‌های کشاورزی استان مجهز به کنتورهای هوشمند شده‌اند، اظهار کرد: بیشترین میزان ورودی به سفره‌های زیرزمینی و سدها از بارندگی‌ها هستند.
وی گفت: متأسفانه در چند سال اخیر نه تنها در ایران بلکه در دنیا هم زمان بارندگی‌ها متغیر شده و فصل زمستان که بهترین حالت برای بارندگی است در فروردین و بهار شاهد بارش‌ها هستیم.
سخنگوی شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی با بیان اینکه بارندگی‌های فصل بهار بیشتر به صورت سیلابی هستند و از دسترس خارج می‌شود، گفت: بهترین بارندگی برای سفره‌های زیرزمینی برف است که متأسفانه در چند سال اخیر در کشور و استان نیز از این نعمت محروم هستیم.
وی افزود: شاید در اردیبهشت و خردادماه امسال در استان بارش‌هایی داشتیم اما چون زمان و مکان بارندگی مناسب نبود متأسفانه از دسترس خارج شدند.
روزهای پر چالشی پیش رو داریم
جم گفت: بسیاری از بارندگی‌های بهار امسال در پایین دست سدها اتفاق افتاد و از دسترس خارج شدند، کسری مخزن سالیانه و دراز مدت نشان از این می‌دهد که ورودی خوبی نداریم و در حوزه تأمین آب روزهای پر چالشی خواهیم داشت.
وی با تأکید بر اینکه کشاورزان ضمن رعایت برداشت باید رعایت الگوی کشت و به کار بردن شیوه‌های نوین را در دستور کار قرار دهند، اظهار کرد: باید از منابع آب بیش از این محافظت کرد.
عضو اصلی شورای راهبردی روابط عمومی بخش آب کشور گفت: اینکه در استان خشکی مانند خراسان رضوی همچنان آبیاری مزارع و باغات غرقابی و سنتی باشد پذیرفتنی نیست و هیچ توجیهی ندارد. اگر با همین وضعیت جلو برویم روزهای خوبی را در استان نخواهیم داشت.
جانمایی صنایع آب بر باید در کنار دریا می‌بود
وی در ادامه در خصوص مصرف آب توسط صنایع گفت: جانمایی صنایع برنامه‌ریزی بلندمدتی باید می‌داشت، اکثر کشورهای توسعه یافته این کار را انجام می‌دهند و صنایع آب بر را در کنار دریاها می‌برند.
جم گفت: صنایع فولاد که آب بر هستند باید به حاشیه دریا می‌رفت، ولی اکنون که این کار انجام نشده و صنعت سال‌ها در دشتی که افت آبخوان داریم احداث شده باید و اقداماتی را انجام داد.
وی افزود: در این خصوص اقداماتی انجام شده است به طوری که در برنامه هفتم توسعه کشور در بخش آب نیز صنایع آب بر را مکلف کرده که از آب نامتعارف استفاده کنند.
سخنگوی شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی بیان کرد: آب نامتعارف مانند آب دریا و پساب است که باید از این ظرفیت‌ها استفاده کنند، در همین خصوص وزارت نیرو موظف شده در یک بازه زمانی مشخص پروانه‌های صنایع آب بر را باطل کنند.
وی افزود: مواردی که امکان دارد از پساب استفاده کنند مکلف هستیم در پروانه‌هایشان تجدید نظر کنیم تا به این سمت بروند.
پیشرفت انتقال آب از دریای عمان ۲۰ درصد است
جم گفت: کاری که اکنون صنایع در حوزه شرق کشور انجام دادند انتقال آب از دریای عمان است، خود صنایع از چند سال قبل کار را شروع کردند و اکنون کل پروژه در سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی و جنوبی حدود ۲۰ درصد پیشرفت دارد.
وی گفت: در اولین مرحله تقریباً ۱۲۰ میلیون مترمکعب در سال برای صنعت استان ورودی آب خواهیم داشت، چون بیشترین صنایع آب بر ما در منطقه سنگان واقع شده و آب به این منطقه، مشهد و نیشابور می‌رود.
سخنگوی شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی افزود: همچنین کار دیگری که به صورت پایلوت در سنگان خواف انجام دادیم بازار آب است، بازار آب می‌خواهد به کشاورز و صنعتگر در حوزه بهره‌وری و تأمین آب کمک کند.
وی خاطرنشان کرد: چون دشت ممنوعه است و از سویی آب منطقه‌ای مجوز حفر چاه نمی‌دهد، صنعتگر با کشاورز وارد مذاکره می‌شود و آب مورد نیاز پس از اینکه به توافق رسیدند تأمین می‌شود.
جم گفت: در این طرح صنعتگر مکلف می‌شود هم در حوزه بهره‌وری آب به کمک کشاورز کند و هم درصدی از آب را در آبخوان برای تعادل بخشی آبخوان نگه دارد.
وی تصریح کرد: اگر کشاورز، جامعه و نخبگان ورود کنند و کنار آب منطقه‌ای باشند نه تنها شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود بلکه مشکل بخش صنعت رفع و در مناطق مخالف ضمن جلوگیری از مهاجرت و کمک به آبخوان ایجاد اشتغال می‌شود.
وی با بیان اینکه این طرح نیاز به تبیین بیشتری برای جامعه دارد، اظهار کرد: با توجه به اینکه برای اولین بار در کشور بازار آب در منطقه خواف انجام می‌شود، نیاز به اطلاع‌رسانی بیشتری برای مردم دارد.
دشت کرات بیشترین افت سفره‌های زیرزمینی
جم در ادامه گفت: بیشترین افت سفره‌های زیرزمینی مربوط به دشت کرات است که آبخوان آن ۱.۶۳ متر افت دارد، همچنین رشتخوار، فریمان و تربت‌جام، نریمانی، مه‌ولات، بردسکن، جنگل، جوین، نیشابور، گناباد و جنوب شرق بجستان دیگر دشت‌هایی هستند که بیشترین افت سفره‌های زیرزمینی را دارند.
وی متوسط افت سطح آبخوان‌های استان را ۶۰ سانتیمتر در سال اعلام کرد و گفت: در استان ۳۷ دشت داریم که ۳۴ دشت ممنوعه و ممنوعه بحرانی است و سه دشت دیگر هم آزاد هستند یا کیفیت و یا آب ندارند.
انتهای پیام