ایستگاه، پله های مکانیزه، سکوی مسافربری و واگن مترو نهایت مواردی است که مسافران چند میلیونی مترو از این ناوگان حمل ونقل عمومی مشاهده می کنند، اما برای اینکه چرخ های خدمات رسانی شبکه مترو به خوبی به گردش دربیاید، داشتن ناوگان کافی و مناسب و توسعه خطوط و ایستگاه ها کافی نیست.
ایستگاه، پله های مکانیزه، سکوی مسافربری و واگن مترو نهایت مواردی است که مسافران چند میلیونی مترو از این ناوگان حمل ونقل عمومی مشاهده می کنند، اما برای اینکه چرخ های خدمات رسانی شبکه مترو به خوبی به گردش دربیاید، داشتن ناوگان کافی و مناسب و توسعه خطوط و ایستگاه ها کافی نیست.
به گزارش تین نیوز به نقل از همشهری آنلاین، برای خدمات رسانی خوب و بی نقص در شبکه مترو تهران، در کنار داشتن ناوگان کافی و مناسب و توسعه خطوط و ایستگاه ها؛ باید برخی زیرساخت ها هم تامین شود و یکی از مهم ترین مولفه هایی که ما از آن بی خبریم، وجود پایانه هایی است که در آن واگن ها توقف می کنند، سرویس و درصورت نیاز تعمیر می شوند؛ پایانه هایی که عامل کاهش سرفاصله های حرکت قطارها و افزایش ایمنی بهره برداری از آنها هستند. اما در پایتخت چه تعداد از این خوابگاه ها و درمانگاه های قطار مترو وجود دارد؟
چرا پایانه های مترویی مهم هستند؟
پایانه ها و تعمیرگاه های مترو حکم خوابگاه و بیمارستان را برای این ناوگان حمل ونقل شهری دارند. درواقع قطارها پس از سرویس دهی روزانه در این مکان ها آرام می گیرند و پس از آن چکاپ می شوند. آن دسته از قطارها هم که نیاز به تعمیرات اساسی دارند در همین محل ها پیچ و مهره هایشان باز و بسته می شود؛ البته کارکرد و اهمیت پایانه ها فقط برای پایان ساعت کاری قطارهای مترو نیست. وجود پایانه ها به طول زمان سرویس دهی هم کمک می کند تا پس از رسیدن به انتهای مسیر با سرعت بیشتری مسیر عوض کرده و در مسیر برگشت مسافران را جابه جا کنند؛ برای همین علاوه بر پایانه های مترویی فعال، ساخت چند پایانه و تعمیرگاه دیگر هم در جریان است.
نگهداری ناوگان در ۵سطح
اکنون در پایتخت ۶پایانه فعال وجود دارد که هرکدام باتوجه به امکانات و ظرفیت شان، ۵سطح نگهداری از ناوگان در آنها انجام می شود؛ به عنوان مثال در سطح اول از تمیز کردن، بررسی ظاهری برخی از تجهیزات یا اجزای داخلی واگن ها تا تعمیرات و تنظیمات جزئی انجام می شود. سطح ۲هم به مواردی مانند تعویض اجزای ساده، بازدیدهای ایمنی و عملیات روغن کاری اختصاص دارد. در سطح ۳تعمیرات پیچیده تر و تخصصی تر بوده و جایگزینی و جداسازی تجهیزات برای بازرسی یا تعمیر و استفاده از ابزارهای پیچیده نرم افزاری را شامل می شود. سطح ۴هم تعمیر تجهیزاتی است که دانش عمیق سیستم یا طراحی تجهیزات را می طلبد و نیازمند استفاده از ابزارهای تخصصی است. در نهایت سطح ۵شامل تعمیر اجزای قابل تعویض مانند اینورتر، بردهای الکترونیکی، عملیات بازسازی، انجام اصلاحات فنی و تغییر در دکوراسیون داخلی واگن می شود.
بازرسی در پایانه ها
دومین کارکرد پایانه ها و تعمیرگاه های مترویی بازرسی دوره ای ناوگان است. این قسمت از کار ۳ بخش بازرسی روزانه، ماهانه و بازرسی سالانه را شامل می شود. بازرسی روزانه هر ۳روز یک بار بوده و در آن تکنیسین ها جزئیات گزارش های سیستم پایش قطار را بررسی کرده و بازدیدهای فیزیکی داخل قطار نیز انجام می شود. بازرسی ماهانه یا دوره ای براساس میزان پیمایش قطار است و معمولا در پیمایش های ۱۰هزار کیلومتر، ۳۰هزار کیلومتر، ۶۰هزار کیلومتر یا ۱۲۰هزار کیلومتر انجام می شود. البته بازرسی تجهیزات و تعمیرات جزئی در این مرحله انجام می شود. بازرسی تجهیزات برای اجزایی که فرسودگی و استهلاک آنها به صورت ظاهری و بازرسی چشمی قابل تشخیص است، نظیر چرخ ها، کفشک ترمزها و... و بازرسی های سالانه هم وسیع تر بوده و مانند دمونتاژ و مونتاژ برخی از اجزا و سیستم ها از عمق بیشتری برخوردار است.
ظرفیت و کاربری پایانه های فعال:
-تعداد پایانه های متروی پایتخت: ۶ پایانه
-طول مسیر ریلی: ۳۱کیلومتر
ظرفیت هر پایانه به طور میانگین: ۳۰تا ۳۵رام قطار
۶پایانه فعال تهران چه مشخصاتی دارند؟
۱.پایانه صادقیه
کاربری: پارکینگ و تعمیرگاه
مساحت: ۲۴هکتار
طول مسیر ریلی: ۱۵کیلومتر
تعمیرات سطوح ۲، ۳و۴(خط ۲)
۲.پایانه فتح آباد
کاربری: پارکینگ و تعمیرگاه
مساحت: ۴۴هکتار
طول مسیر ریلی:۲۹کیلومتر(همراه با پایانه علی آباد)
تعمیرگاه جامع، تعمیرات تمامی سطوح (خط یک)
۳. پایانه علی آباد
کاربری: تعمیرگاه
مساحت: ۱.۷۸هکتار
۴. پایانه دردشت
کاربری: پارکینگ
مساحت:۷ هکتار
طول مسیر ریلی:۱۶
۵. پایانه شهید کلاهدوز
کاربری: پارکینگ
مساحت:۱۴.۴هکتار
طول مسیر ریلی:۱۳کیلومتر(همراه با پایانه اکباتان)
تعمیرات سطوح ۲-۳-۴(خط ۴)
۵. پایانه اکباتان
نوع کاربری: پارکینگ
مساحت: ۷هکتار
فکت: پایانه گلشهر در خط ۵هم ساخته شده که بهره برداری از آن با قطار شهری کرج است.
پایانه های درحال ساخت: ۴پروژه
فاز دوم پایانه شهیدکلاهدوز:
وضعیت: درحال آغاز عملیات اجرایی
زمان بهره برداری: ۸ ماه آینده از فاز اول (درصورت تامین منابع مالی)
پایانه دولت آباد (تعمیرگاه جامع) : تعمیرات تمامی سطوح (خط ۶)
وضعیت: پیشرفت ۱۵درصدی در اجرا
زمان بهره برداری: اواخر۱۴۰۴از فاز اول (درصورت تامین منابع مالی)
پایانه آزادگان (تعمیرگاه جامع) : تعمیرات تمامی سطوح (خط ۳)
وضعیت: میزان پیشرفت ۱۵درصدی پروژه
زمان بهره برداری: سال ۱۴۰۴از فاز اول (درصورت تامین منابع مالی)
پایانه ورزشگاه تختی: تعمیرات سطوح ۲-۳-۴(خط ۷)
وضعیت: میزان پیشرفت ۱۰درصدی پروژه
زمان بهره برداری: سال ۱۴۰۵(درصورت تامین منابع مالی)
دلایل ساخت پایانه و پارکینگ برای خطوط مترو:
۱- انجام بازدیدهای منظم ادواری (هفتگی، ماهانه و سالانه)
۲- افزایش ضریب اطمینان سلامت ناوگان
۳- کاهش سرفاصله حرکتی خطوط
۴- ایجاد مکان هایی برای توقف شبانه قطارها و تعویض خط رفت و برگشت حرکت قطارها در طول روز
۵- تسهیل فرایند شست وشو و تعمیرات قطارها
عددی
۴۰تا ۵۰درصد کاهش سرفاصله حرکت قطارها در خطوط هفتگانه با تکمیل پایانه ها و تامین ناوگان موردنیاز فراهم می شود.
تأثیر تکمیل پایانه ها و تامین ناوگان موردنیاز برای مسافران مترو:
۱- انتظار کمتر در ایستگاه ها
۲- ازدحام کمتر در ایستگاه ها و واگن ها
۳- تسریع در زمان رسیدن به مقصد
۴- افزایش ایمنی بهره برداری از ناوگان مترو
تأثیر تکمیل پایانه ها بر عملکرد ناوگان:
- فرایند تعمیر و اورهال ناوگان سرعت می گیرد
-رفت و برگشت قطارها در خطوط ایمن تر شده و با فاصله زمانی کمتری صورت می گیرد.
وضعیت فعلی سرفاصله حرکت قطارها:
خط یک: حدود ۵دقیقه
خط ۲: حدود ۵دقیقه
خط ۳: حدود۵دقیقه
خط ۴: حدود۵دقیقه
خط ۵: حدود ۱۰دقیقه
خط ۶: حدود۱۱دقیقه
خط ۷: حدود ۱۲دقیقه
وضعیت سرفاصله حرکت قطارها با تکمیل پایانه ها و تأمین ناوگان:
خط یک:۳تا ۴دقیقه
خط ۲: ۳تا ۴دقیقه
خط ۳: ۳تا ۴دقیقه
خط ۴: ۳تا ۴دقیقه
خط ۵: حدود ۱۰دقیقه
خط ۶: حدود ۶دقیقه
خط ۷: حدود ۷تا ۸دقیقه