محمد هاشمی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به نقش احزاب در کارآمدسای نظام سیاسی و اجرایی کشور، بیان کرد: احزاب در کشورهای مختلف زمانی که تشکیل می شوند، به دنبال رسیدن به قدرت اجرایی هستند. احزاب با این هدف تشکیل می شوند که قدرت اجرایی را در اختیار گرفته و نیروهای خود را با تشخیص خود و برنامه‌ریزی هایی که دارند در پست های اجرایی بکار گیرند، اما در کشور تشکیل احزاب قوی قابل تحقق نیست.
احزاب قبل از انقلاب اسلامی به شکل فرمایشی فعال بودند
وی اظهار کرد: قبل از انقلاب اسلامی در ایران حزب وجود نداشت؛ صرفا دو حزب وجود داشت که آن هم فرمایشی بودند. احزاب قبل از انقلاب حتی نمی توانستند در خصوص سیاست ها نظر دهند؛ چراکه نظام شاهنشاهی بود. شاه در راس حکومت بود. تغییرات سیاسی در ساختار صرفا با نظر شاه امکان پذیر بود. اکنون مردم در کشور ما نقش تعیین کننده دارند، البته ساختار سیاسی نقص هایی دارد.
احزاب قدرت واقعی در اختیار خود ندارند
این فعال سیاسی تصریح کرد: اگر احزاب با محدودیت برای بدست آوردن جایگاه های سیاسی مواجه باشند، نمی توانند نقش تاثیرگذاری در عرصه سیاسی کشور ایفا کنند. در ایران بعد از انقلاب احزاب و تشکل های متعددی تشکیل شده است، اما هیچ کدام قدرتی ندارند. بنابراین احزاب نمی توانند به معنای واقعی رشد داشته و نقش آفرین باشند.
بعضا بین ارزش های جامعه با ارزش های حزبی تعارض منافع وجود دارد
وی تاکید کرد: از سوی دیگر ما کشوری مبتنی بر ارزش های اسلامی هستیم. ساختار سیاسی و حکومت ما اسلامی است. بعضا شاهد هستیم که در تصمیم گیری احزاب بین ارزش های اسلامی و ارزش های حزبی یا خصوصی تعارض منافع پیش می آید. بنابراین یکی از علل اینکه نمی شود کشور را تشکیلات حزبی اداره کند، این تعارض منافعی است که بین احزاب و جامعه اسلامی به وجود می آید. در ابتدای انقلاب حزب جمهوری اسلامی تشکیل شد و بالغ بر ۱۲ میلیون نفر در حزب جمهوری اسلامی ثبت نام کردند. اما زمانی که تعارضی بین حزب و رئیس جمهور و نخست وزیر به وجود آمد، نقش این حزب کم رنگ شد.
وی افزود: خواست احزاب نقش آفرینی در حکومت است اما در ساختار فعلی سیاسی ما این امر امکان پذیر نیست. در ابتدای انقلاب حزب جمهوری تشکیل شد. برای ریاست جمهوری کاندیدا داشت. بنی صدر نیز کاندیدا بود. بنی صدر با ابزارهای تبلیغاتی که داشت برنده شد. حزب جمهوری مجلس را در دست گرفت. تعارض بین این دو حزب ایجاد شد. بنی صدر هر که را معرفی می‌کرد مجلس رای اعتماد نمی داد. ۸ وزیر در مجلس رای نیاورد.
هاشمی خاطرنشان کرد: با ساختار سیاسی موجود تشکیل حزبی قوی که بخواهد ساختار سیاسی را در اختیار بگیرد امکان پذیر نیست.