همچنین در پرتو سنت‌های نیکوی وقف و اهدا و توجه ویژه آستان قدس رضوی به امر علم و پژوهش، شاهد غنای هر چه بیشتر منابع، گسترش بخش‌های مطالعاتی و تنوع برنامه‌های جانبی این کتابخانه هستیم به‌ گونه‌ای که این مکان علمی و فرهنگی امروزه تنها یک کتابخانه برای نگهداری منابع و خوانش کتاب نیست بلکه به همت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد این آستان مقدس با برگزاری نشست‌های معرفی کتاب، پاتوق‌های گفت‌وگو، زنگ کتاب و... پویاتر از گذشته به زائران و مجاوران خدمات‌رسانی می‌کند.
به گزارش آستان‌نیوز، کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی کامل‌ترین و پایدارترین کتابخانه ایران و منطقه به شمار می‌آید که بیش از چند صد سال قدمت تاریخی دارد و از دیرباز محلی امن برای حفظ میراث مکتوب ایران و جهان اسلام بوده است. به مناسبت 24 آبان‌ ماه روز کتاب، کتاب‌خوانی و کتابدار به بخش‌های مختلف این کتابخانه مراجعه کرده و پای صحبت‌های چند نفر از کارکنان و اعضای آن می‌نشینیم.

کتابخانه‌ای با 50 هزار عضو فعال 
وقتی وارد ساختمان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی می‌شوم، ابتدا به سراغ مهدی صادقی حصار، مدیر کتابخانه‌های عمومی و تخصصی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد این آستان مقدس می‌روم که کتابخانه مرکزی حرم مطهر رضوی نیز در بخش‌های مختلف زیر نظر این مقام مسئول به اعضا و مراجعان خود خدمات‌رسانی می‌کند. صادقی حصار می‌گوید: در حال حاضر این کتابخانه دارای 50 هزار عضو فعال است. همچنین به ‌طور میانگین ماهانه 120 هزار نفر از مخاطبان کتابخانه به ‌صورت عضو یا میهمان از خدمات بخش‌های گوناگون آن استفاده می‌کنند. وی ادامه می‌دهد: در مجموع 2میلیون و 500 هزار نسخه منبع چاپی از موضوعات مختلف در این کتابخانه نگهداری می‌شود که بخشی از آن‌ها به‌ صورت قفسه باز در تالارهای کتابخانه در دسترس مراجعان قرار دارد.
وی بیان می‌کند: از جمله این بخش‌ها و تالارها می‌توان به بخش‌های جوانان و نوجوانان دختر و پسر (ویژه مخاطبان 12 تا 18 سال)، تالارهای مطالعه قفسه باز بانوان و آقایان، بخش‌های گردش کتاب و امانت بانوان و آقایان، بخش سمعی و بصری و بخش امور ترویج فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی اشاره کرد.
صادقی حصار می‌افزاید: همچنین این سازمان دارای 11 کتابخانه و تالار تخصصی است که بیشتر آن‌ها همچون کتابخانه‌های تخصصی ادبیات، علوم قرآن و حدیث، جغرافیا و مخطوطات، تالار تخصصی مطالعه زبان‌های خارجی و پژوهشکده تالار محققان، در محل ساختمان کتابخانه مرکزی حرم مطهر پذیرای مراجعان است. وی خاطرنشان می‌کند: البته خدمات کتابخانه مرکزی حرم مطهر رضوی تنها گوشه‌ای از خدمات گسترده‌ای است که این سازمان به اهل علم و پژوهش به ‌صورت حضوری و غیرحضوری در حوزه‌های مختلف ارائه می‌دهد.

حس خوب کتابدار حرم مطهر رضوی
در ادامه، به دفتر امور ترویج فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی سازمان در این کتابخانه سر می‌زنم و پای صحبت‌های نسرین کمالی‌پور یکی از کارشناسان این دفتر می‌نشینم. وی دارای مدرک کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی و 23 سال سابقه خدمت در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است. از او درباره مهم‌ترین ویژگی‌های حرفه کتابداری می‌پرسم که پاسخ می‌دهد: یک کتابدار باید مهربان باشد و بتواند با سعه صدر و خوش‌خلقی با مراجعان کتابخانه برخورد کند تا ترغیب شوند به کتابدار مراجعه کنند. همچنین کتابدار با توجه به دانش و تجربه‌های خود و نیازهای مطالعاتی مراجعان، باید کتاب‌های ارزشمند کتابخانه را به آنان معرفی کند. بخش ترویج مطالعه و کتاب‌خوانی از جمله بخش‌های نوبنیاد سازمان بوده که در سال 1399 تشکیل شده است.
کمالی‌پور با اشاره به اجرای برنامه‌های گوناگون توسط کارشناسان این بخش از جمله برگزاری زنگ کتاب در مراکز مختلف؛ از مهدهای کودک‌ تا مراکز نگهداری سالمندان، ادامه می‌دهد: ما باید ذائقه و نیازهای روحی مخاطبان برنامه‌های خود را در مقاطع مختلف سنی و تحصیلی بشناسیم. به ‌طور مثال شاید نیاز باشد با گروهی از دریچه معرفی کتاب‌های روان‌شناسی و با گروهی دیگر از طریق معرفی کتاب‌های علوم دینی وارد ارتباط شویم. همچنین وی به زیبایی حال و هوای خدمتش در این کتابخانه در جوار مضجع شریف امام رئوف(ع) اشاره می‌کند و می‌گوید: مایه خوشبختی ماست که می‌توانیم در این فضای معنوی خدمت کنیم. 
ما مسئول هستیم و باید با انرژی که از بارگاه نورانی رضوی می‌گیریم، بتوانیم حال افراد خانواده و جامعه اطراف خود را خوش نگه داریم. ما واسطه هستیم و باید این حس خوب را به دیگران هم منتقل کنیم. البته ما نمایندگان آستان قدس رضوی نیز هستیم و باید به بهترین شکل پاسخگوی مراجعان زائر و مجاور کتابخانه باشیم.

محیطی مناسب برای عموم مراجعان
دقایقی هم به تالار مطالعه قفسه باز بانوان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی سر می‌زنم و در خارج از تالار با فاطمه تلگردی سر صحبت را باز می‌کنم. وی که متولد سال 1383 بوده و دو سالی است از فضای مطالعاتی کتابخانه‌های این آستان مقدس در مشهد از جمله کتابخانه مرکزی در حرم مطهر برای قبولی در کنکور استفاده می‌کند می‌گوید: این کتابخانه پرسنلی از جمله کتابداران خیلی خوبی دارد و توانسته شرایط مناسبی برای اعضای خود فراهم کند. به ‌طور مثال ما می‌توانیم وسایل از جمله کتاب‌های سنگین خود را در کمدهای تالار قرار دهیم. همچنین این کتابخانه دارای سلف غذا، بخش چاپ و تکثیر و... است و ما به تمامی امکانات مورد نیاز خود در نزدیکی تالارهای مطالعه دسترسی کامل داریم. در مجموع به ‌نظرم ارائه خدمات به بهترین شکل مدیریت می‌شود.
به پژوهشکده تالار محققان کتابخانه می‌روم که مثل همیشه میزهای آن مملو از دانشجویان تحصیلات تکمیلی و محققان داخلی و خارجی است. فاطمه اخروی هدایت‌آباد از جمله محققان بخش بانوان این تالار است. وی دارای دکترای تاریخ و تمدن ملل اسلامی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد است.
این بانوی محقق بیان می‌کند: از سال 1380 عضو کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی هستم و مقاطع مختلف تحصیلی خود را با بهره‌گیری از خدمات و منابع این کتابخانه پشت سر گذاشته‌ام. از سال 1388 که تدوین پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد خود را آغاز کردم، به جمع اعضای تالار محققان کتابخانه پیوستم و حتی این رساله را در قالب کتاب به چاپ رساندم و آن را به این کتابخانه اهدا کردم.
وی می‌افزاید: در حال حاضر ساعت کار تالار محققان 24 ساعته است، بنابراین در هر ساعت از شبانه‌روز امکان مراجعه و استفاده از خدمات آن را داریم. یکی دیگر از ویژگی‌های این کتابخانه محل فعایت آن در داخل حرم مطهر رضوی است و ما می‌توانیم ضمن مراجعه به کتابخانه، عرض سلام و ارادتی هم به پیشگاه حضرت رضا(ع) داشته باشیم.
اخروی هدایت‌آباد تأکید می‌کند: امیدوارم غنای منابع کتابخانه با تهیه تازه‌های نشر بیش از پیش شود و ما محققان به کتاب‌های جدید دسترسی بیشتری داشته باشیم.

مطالعه در مکانی معنوی
در ادامه با امیر نوری یکی از اعضای تالار مطالعه قفسه باز آقایان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی همکلام می‌شوم. وی سی و نه ساله و دارای فوق لیسانس مدیریت است و چهار سال از عضویتش در این کتابخانه می‌گذرد. نوری با بیان اینکه مشغول تحصیل در علوم دینی نیز است، می‌گوید: آدم تا زمانی که نفس می‌کشد باید بفهمد و بفهماند. هدفم از حضور در کتابخانه فهمیدن عمق معارف است.
وی اضافه می‌کند: دریای علم و معارف اهل بیت(ع) تمام‌شدنی نیست و اگر انسان قطره‌ای از آب این دریای علم و حکمت را بنوشد، عطش یادگیری و مطالعه وجودش را فرا می‌گیرد. متأسفانه امروزه ما از عمق این معارف فاصله گرفته‌ایم و گرفتار شبکه‌های مجازی شده‌ایم. نوری از خدمات کتابخانه‌های وابسته به این سازمان در شهر مشهد نیز بهره برده است، اما همیشه اولویت نخستش مطالعه در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی بوده؛ چرا که بر این باور است در حرم مطهر ملائک در رفت و آمد هستند بنابراین چه بهتر که فرد خودش را به چنین مکان‌های معنوی نزدیک کند. وی خاطرنشان می‌کند: امیدوارم برنامه‌های جانبی کتابخانه مرکزی حرم مطهر رضوی با توجه به ظرفیت معارف اهل بیت(ع)، منابع غنی این کتابخانه و فضای گسترده مطالعاتی‌اش، برای آگاه‌سازی جوانان و تشویق آنان به امر کتاب‌خوانی افزایش یابد.