شفقنا- «عبدالمجید صیام» در القدس العربی نوشت: دونالد ترامپ رئیس جمهوری منتخب آمریکا به سرعت رسیدگی به جنگ اوکراین و روسیه را آِغاز خواهد کرد و اگر او موفق به خاموش کردن این آتش در شرق اروپا شود، این موضوع می تواند انگیزه ای برای توجه بیشتر به خاورمیانه در او ایجاد کند. ترامپ همچنین ممکن است قراداد جدیدی با ایران در خصوص برنامه هسته ای این کشور امضا کند و این موضوع بعید نیست. علاوه بر این، رئیس جمهور جدید آمریکا ممکن است توافقنامه قیومیت خاندان هاشمی اردن بر اماکن مقدس مسیحی و اسلامی قدس را لغو، و با خواسته های کشورهای عربی نظیر عربستان سعودی و برخی دیگر از کشورهای تاثیرگذار اسلامی در خصوص عادی سازی روابط با اسرائیل در ازای تشکیل کشور فلسطین موافقت کند.

به گزارش شفقنا، صیام در مقاله ای با عنوان «خوانش اولیه سیاست خارجی ترامپ» با اشاره به این موضوع آورده است: «از  رهگذر دو فرضیه سیاست خارجی ترامپ را تحلیل می کنیم: اول، اینکه او فردی دمدمی مزاج و غیرقابل پیش بینی است و دوم اینکه او تلاش خواهد کرد از خودش تصویر جدید و متفاوتی از دوره اول ریاست جمهوری اش بسازد.»

وی افزود: چهل و هفتمین رئیس جمهور آمریکا نه براساس محبوبیت انتخاب شده است بلکه انتخابش به دلیل مجازات دسته جمعی حزب دموکرات بوده است زیرا نتایج نشان می دهد که ترامپ تنها حدود ۴۷۶ هزار رای بیشتر از آرای سال ۲۰۲۰ کسب کرد. در حالی که کامالا هریس در مقایسه با آنچه بایدن در سال 2020 به دست آورد، حدود ده میلیون رای از دست داد.»

بررسی سریع انتصابات احتمالی رئیس جمهور منتخب آمریکا، جهت گیری سیاست خارجی دولت جدید این کشور بویژه در منطقه خاورمیانه را آشکار می دهد زیرا همه انتصابات احتمالی نظیر انتصاب «مایک والتز» به عنوان  مشاور امنیت ملی، «آلیس استفانیک» به عنوان سفیر آمریکا در سازمان ملل، «مایک هاکبی» به عنوان سفیر آمریکا در اسرائیل و احتمال انتصاب مایک روبی به عنوان وزیر امور خارجه، نشان می دهد که بخش اصلی سیاست خارجی آمریکا در دوران ترامپ در کنترل سرسخت ترین مدافعان رژیم صهیونیستی و اصلی ترین حامیان جنایت های غزه و حمایت تسلیحاتی از اسرائیل هستند.

رئیس جمهور آمریکا اکنون با چهار بحران بزرگ روبرو است که چالش های فوری برای ریاست جمهوری او ایجاد می کند و این بحران ها عبارتند از جنگ روسیه و اوکراین، جنگ نسل کشی علیه غزه، جنگ گسترده تر در خاورمیانه که شامل لبنان، سوریه، یمن، عراق و ایران می شود و در نهایت چالش ناشی از تهدید چین برای هژمونی آمریکا. مایلم در مورد سیاست خارجی ترامپ در رابطه با خاورمیانه، ملاحظاتی مقدماتی داشته باشم. همانطور که گفتیم انتظار داریم ترامپ این بار در انتخاب مشاوران و کارکنان سیاست خارجی خود دقیقتر  باشد و وفاداری شخصی را یکی از معیارهای مهم انتصاب قرار دهد تا بدون دعوا و استعفا، کنترل کامل امور را در دست داشته باشد.

درباره غزه و فلسطین

اگر بایدن در آخرین روزهای خود نتواند جنگ در غزه و لبنان را به پایان برساند، ترامپ خود را ناچار برای مداحله در این خصوص خواهد دید و برای توقف این جنگ تلاش خواهد کرد اما به شیوه ای که مورد رضایت نتانیاهو باشد و باعث آزادی اسرا و جلوگیری از بازگشت حماس به حکمرانی غزه شود. شاید ترامپ تغییرات اساسی در مرزهای غزه را بپذیرد و در ابتدا به اسرائیل در موضوع امنیت و بازسازی و بازگشت مهاجران نقشی اصلی را بدهد.

پیش بینی ما این است که ترامپ از تصمیم اسرائیل در خصوص تحریم آنروا و پایان نقش کامل آن و توقف هرگونه حمایت مادی از آن همراه شود چرا که او در دوره سابق ریاست جمهوری خود، حمایت مالی از آنروا را قطع کرد و سیاست آمریکا در این خصوص را پس از ۶۸ سال تغییر داد و این موضوع نقطه اختلاف شدید با اتحادیه اروپا وجامعه بین المللی خواهد شد که از آنروا حمایت کامل می کنند. اما در مورد راه حل دو کشوری، احتمالا ترامپ به «معامله قرن» همراه با اجرای اصلاحاتی در آن به نفع اسرائیل بازگردد. او ممکن است نسبت به گسترش شهرک‌سازی و الحاق بخش‌های اساسی کرانه باختری، به ویژه دره اردن و مناطق اصلی قدس مانند منطقه E-1، نرم‌تر عمل کند و یورش های مکرر صهیونیست ها به مسجدالاقصی را نادیده بگیرد و توافقنامه سرپرستی خاندان هاشمی اردن بر اماکن مقدس مسیحی و اسلامی در قدس را لغو کند. در این صورت، دولت فلسطین به نهادی از هم پاشیده همراه با پاسگاهها و نوار زیر زمینی ارتباطی با بخش های باقی مانده نوار غزه، تبدیل خواهد شد و برایش مهم نیست که فلسطینی ها این مناطق را دولت بخوانند و چه بسا برخی از رهبران فلسطینی را بیابد که با امنیت رژیم صهیونیستی- آمریکایی مرتبط باشند و نظیر چنین پیشنهادی را بپذیرند.

ایران

ترامپ سپتامبر گذشته به خبرنگاران گفت از امضای قراداد جدیدی با ایران برای ممانعت از دستیابی این کشور به سلاح هسته ای استقبال خواهد کرد و اين همان چیزی است که ایران می خواهد و برای آن تلاش می کند. ممکن است این رویکرد راه تشکیل خاورمیانه جدیدی را مبتنی بر صلح و توسعه و شکوفایی باز کند. البته این موضوع مستلزم خروج آمریکا از پایگاههایش در عراق و سوریه است که کانون چالش و درگیری به شمار می رود. بدون شک دولت جدید ایران برای بستن صفحه تحریم ها و آغاز مرحله همکاری با کشورهای همسایه و سایر کشورها تلاش می کند. در غیر این صورت، هیچ قدرتی نمی تواند ایران را از توسعه پتانسیل های تسلیحاتی باز دارد چون حق این کشور است که در راستای حفاظت از خود در برابر تهدیدهای پی در پی اسرائیل تلاش کند. اما ایران که از سوی اسرائیل و آمریکا تهدید می شود، به توسعه برنامه هسته ای خود ادامه می دهد و به تولید چنین سلاحی نزدیک شده است و بعید نمی دانیم که اسرائیل  با بهانه سلاح هسته ای و با اقدامات تحریک آمیز، دولت ترامپ را به جنگ فراگیر با ایران بکشاند.

کشورهای حاشیه خلیج فارس 

در صورت وجود موضع جدی، واقعی و محکم از سوی سه کشور اصلی عربی یعنی عربستان سعودی، مصر و اردن، ممکن است همه طرح های قبلی  ترامپ در خصوص خاورمیانه و عادی سازی روابط با اسرائیل با شکست مواجه شوند. اگر رهبری عربستان سعودی واقعاً در عدم عادی سازی روابط با اسرائیل مگر با تشکیل کشور مستقل فلسطین با حمایت مصر و اردن و برخی کشورهای تاثیرگذار اسلامی مثل ترکیه، اندونزی و پاکستان جدی باشد، آنگاه ترامپ و مشاورانش ممکن است در طرح قبلی تجدید نظر کنند و معامله قرن در ماهیت جدید خود مبتنی بر تشکیل کشور فلسطین در ازای عادی سازی گسترده عربی-اسلامی به رهبری عربستان سعودی از اندونزی تا موریتانی خواهد شد.

ما معتقدیم که ترامپ رسیدگی به جنگ روسیه و اوکراین را که آن را تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا می داند، به زودی آغاز کند و اگر او موفق به خاموش کردن این آتش در شرق اروپا شود، این موضوع می تواند انگیزه ای برای توجه بیشتر به خاورمیانه در او ایجاد کند.

او ممکن است به توصیه های برخی از دوستان عرب خود، البته اگر دوستانی داشته باشد، گوش دهد و  به مسائل خاورمیانه به صورت یکپارچه بپردازد که براساس آن، اول، خاموش کردن آتش ها، سپس پرداختن به مسائل فوری بشردوستانه و بازسازی، و دعوت به راه حلی جامع، پایدار و عادلانه است که حق آزادی، کرامت و استقلال ملی فلسطینیان را در کشورشان، به پایتختی قدس مقدس، تضمین کند و در غیر این صورت، سریال درگیری ادامه خواهد داشت و گسترش می یابد و همه، از جمله مردم آمریکا بهای آن را خواهند پرداخت.

متن مطلب در القدس العربی