نقطه آغازین هر انسان از دوره جنینی او آغاز می‌شود و اگر این دوران اصولی سپری شود در دوره کودکی، نوجوانی و بزرگسالی از سلامت بیشتری برخوردار خواهد بود و جامعه نیز شهروندان سالم‌تری را خواهد داشت.
بنابراین دوران بارداری مهم‌ترین زمان زندگی مادر و جنین در طول حیاتشان است که اعمال، رفتار و تغذیه مادر در این دوره مهم، هم برای خود او و هم برای جنین بسیار تأثیرگذار است. این دوره به‌قدری مهم است که حتی پیش از آغاز بارداری هم نیازمند مقدمات ویژه‌ای است که باید نسبت به آن توجه کرد تا این دوران با آرامش و بدون خطر طی شود.
ایکنا برای توجه به موضوع مهم بارداری در گفت‌وگو با فاطمه گلشاهی، متخصص زنان و فلوشیپ طب مادر و جنین، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در چند قسمت به نکات مهم پزشکی و تغذیه‌ای پیش از بارداری، حین بارداری و پس از بارداری پرداخته است که در ادامه قسمت چهارم با موضوع «نکات سه‌ماهه ابتدایی بارداری» را می‌خوانید.
از نظر مواد غذایی که به صورت معمول یک فرد عادی باید استفاده کند در سه ماهه اول بارداری محدودیت‌هایی داریم که مصرف جیوه مهم‌ترین مورد آن است. جیوه به صورت مستقیم بر سلول‌های مغز جنین تأثیرگذار است؛ بنابراین غذاهایی که در آن سطح جیوه بالایی وجود دارد مانند غذاهای دریایی در سه ماهه اول بارداری ممنوع هستند.
ممنوعیت مصرف ماهی دریایی در سه ماهه اول بارداری
اصولاً غذاهای دریایی دارای جیوه بالایی هستند؛ ماهی و میگو شامل این رژیم غذایی می‌شود که البته میگو به نسبت ماهی از سطح جیوه کمتری برخوردار است به همین علت توصیه می‌کنیم در سه ماهه اول ماهی مصرف نشود. این رژیم غذایی شامل ماهی‌های دریای آزاد می‌شود و مصرف ماهی‌های پرورشی مشکلی ندارد و در سه ماهه دوم و سوم محدودیتی در این رابطه وجود ندارد و مصرف هفته‌ای یکبار منعی ندارد. مصرف ماهی قزل‌آلای پرورشی مشکلی ندارد.
ممنوعیت مصرف ویتامین A
موضوع دیگر ویتامین A بالاست که می‌تواند برای جنین مشکل‌ساز باشد؛ زیرا ویتامین A از ویتامین‌های محلول در چربی است و به راحتی دفع نمی‌شود و باید مصرف و تأمین کاملاً کنترل شده باشد. ویتامین A به صورت معمول در همه غذاها وجود ندارد اما «جگر» یکی از غذاهایی است که سطح ویتامین A آن بسیار بالاست و برای مادر خطر آفرین است؛ جگر گاو و گوسفند سطح ویتامین A بسیار بالایی دارد و مصرف آن برای مادر خطرناک است. همیشه به مادران باردار توصیه می‌کنیم که در سه ماهه اول از مصرف جگر پرهیز کنند و اگر حتماً تمایل به مصرف جگر دارند می‌توانند از جگر مرغ استفاده کنند که سطح مواد غذایی و ویتامین A کمتری دارد و ضرری ندارد.
لزوم پخت کامل گوشت‌ها
نکته بعدی استفاده از غذاهای کم‌پخته شده و نیم‌پز است که اصلاً توصیه به این کار نمی‌شود و به هیچ وجه مادران باردار نباید گوشت نپخته و نیم‌پز مصرف کنند زیرا خطر میکروبی به نام «میکروپلاسموز» وجود دارد که اصولاً از طریق مدفوع گربه و حیوانات خانگی به انسان منتقل می‌شود.
دام‌ها ممکن است هنگام تغذیه از محلی تغذیه شوند که مدفوع گربه وجود داشته و از این طریق دام نیز درگیر میکروب «میکروپلاسموز» شود و در گوشت آن هم این میکروب وجود داشته باشد؛ بنابراین اگر گوشت گاو یا گوسفند مصرف می‌کنیم نباید به صورت خام یا نیم‌پخته باشد زیرا میکروب «میکروپلاسموز» از این طریق منتقل می‌شود و می‌تواند به صورت مشکلات جدی مادرزادی برای جنین ایجاد کند. حتماً به مادران توصیه می‌شود که گوشت را به صورت کامل بپزند و استفاده کنند و میوه‌ها و سبزیجاتی که مصرف می‌کنند را با آب فراوان بشویند.
ممنوعیت رفتن به سونا و جکوزی
نکته قابل توجه دیگر این است که استفاده از جکوزی و سونا در سه ماهه اول بارداری ممنوع است زیرا دمای بدن افزایش پیدا میکند و دمای بالا می‌تواند برای جنین خطرناک باشد.
محدودیت مصرف قهوه و چای
قهوه سطح کافئین بالایی دارد و برای جنین خطرناک است. در سه ماهه اول توصیه می‌کنیم که اگر مادری لزوماً نیاز به قهوه ندارد و چای نیاز او را برطرف میکند روزی دو استکان چای بنوشد و از قهوه استفاده نکند اما اگر افرادی هستند که تأکید دارند که حتماً باید قهوه بنوشند به هیچ وجه نباید مصرف قهوه آنها بیش از دو فنجان در روز باشد و توصیه می‌کنیم این دو فنجان را حتماً با شیر رقیق کنند تا حجم کمتری از کافئین را مصرف کنند. در چای و نوشابه هم کافئین وجود دارد اما سطح آن کمتر است و می‌توان از آن استفاده کرد.
محدودیت دو فنجان قهوه در روز در سه ماهه اول در انتهای بارداری به سه فجان قهوه در روز می‌رسد. محدودیت‌های دوران سه ماهه اول در سه ماهه دوم و سوم از بین نمی‌رود اما گاهی بعضی از موارد این محدودیت‌ها تعدیل پیدا میکند و آسان‌تر می‌شود.
انتهای پیام