بنابر گزارش‌ها، یک پالایشگاه چینی طی اقدامی کم‌سابقه و به خاطر «تغییر شرایط»، به جای ایران و روسیه از آفریقا سفارش نفت سبک داده است.
این خبر یک روز پس از آن منتشر می‌شود که وزیر نفت ایران دربارهٔ «بی‌تاثیر» بودن پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بر وضعیت صادرات نفت ایران، اظهار «اطمینان» کرد.
به نوشته خبرگزاری بلومبرگ، محموله دو میلیون بشکه‌ای که پالایشگاه نفتی مستقل «لندبریج» چین، از آفریقا برای دریافت در ماه ژانویه سفارش داده، از نوع موسوم به «موستاردا»، بسیار شبیه به نفت سبک ایران است.
بلومبرگ روز پنجشنبه ۲۴ آبان با استناد به منابع تجاری گزارش داده که ایران برخلاف ماه‌های قبل که هر بشکه نفت سبک خود را یک و هشت دهم دلار زیر قیمت نفت شاخص برنت تحویل چین می‌داد، ماه گذشته این تخفیف را تقریباً دو برابر کرد و به سه و نیم دلار رساند.
پالایشگاه‌های کوچک و مستقل چینی، موسوم به تی‌پات (قوری چای)، تنها مشتریان نفت خام ایران هستند و جمهوری اسلامی نفت خود را از طریق دلال‌ها و به همراه تخفیف‌های چشمگیر، تحت نام نفت مالزی، عمان و عراق تحویل این پالایشگاه‌ها می‌دهد.
خبر روی آوردن این پالایشگاه‌های چینی به آفریقا به‌جای ایران درحالی می‌رسد که محسن پاک‌نژاد وزیر نفت ایران روز گذشته به خبرنگاران گفت «تدابیر، اندیشیده شده و دغدغه جدی برای صادرات نفت نداریم».
او توضیح نداد این تدابیر چه هستند، اما اگر منظور او افزایش چشمگیر تخفیف‌ها باشد، گزارش بلومبرگ نشان می‌دهد باز هم پالایشگاه‌های چینی درصدد جایگزینی بخشی از نفت ایران هستند.
نشریه پولتیکو روز ۱۸ آبان به نقل از چهار مقام دولت قبلی دونالد ترامپ و افراد نزدیک به او در کارزار انتخاباتی‌اش نوشت که سیاست‌های رئیس‌جمهور آیندهٔ ایالات متحده «فشار حداکثری» بر ایران را احیا خواهد کرد؛ موضوعی که بلومبرگ نیز به آن اشاره کرده و گفته است گمانه‌زنی در میان نهادهای مالی بین‌المللی دربارهٔ افزایش سخت‌گیری‌های آمریکا علیه صادرات نفت ایران بالا گرفته است.
بلومبرگ از قول فعالان حوزه تجارت نفت گزارش داده که علاوه بر احتمال بازگشت «فشار حداکثری» دولت ترامپ علیه ایران، عرضه محدودتر نفت خام ایران به خاطر نگرانی‌ها در مورد حمله احتمالی اسرائیل به زیرساخت‌های انرژی تهران در ماه گذشته نیز پالایشگاه‌های چینی را برانگیخته تا به منابع جایگزین نگاه کنند.
پیشتر شرکت اطلاعات کالا، کپلر، به همراه شرکت مشاوره انرژی، وُرتکسا، به رادیو فردا گفته بودند که ترس ایران از حمله احتمالی اسرائیل به زیرساخت‌های نفتی باعث شد بارگیری محموله‌های نفتی در ماه اکتبر نسبت به ماه قبل آن روزانه ۳۵۰ هزار بشکه افت کند و به ۱.۵ میلیون بشکه در روز برسد.
آمارهای جدید اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی نیز حاکی از افت ۶۰ تا ۷۰ هزار بشکه‌ای تولید روزانه نفت ایران در ماه گذشته نسبت به ماه سپتامبر است.
وضعیت روسیه
پالایشگاه‌های کوچک و مستقل چینی به خاطر دریافت تخفیف چشمگیر، بیشتر مایل به خرید نفت تحریمی ایران و روسیه هستند تا سود بیشتری کسب کنند؛ اما بازرگانان نفت به بلومبرگ گفته‌اند برخلاف ایران که تخفیف نفتی به این پالایشگاه‌ها را دو برابر کرده، روسیه حتی میزان تخفیف نفت سبک را از ۱.۸ دلار به نیم دلار کاهش داده است.
این موضوع نشان می‌دهد روسیه نگرانی چندانی از جایگزین شدن نفتش توسط کشورهای دیگر ندارد.
از طرفی آمارهای جدید اوپک که روز چهارشنبه، ۲۳ آبان، منتشر شد نشان می‌دهد تولید نفت روسیه در ماه گذشته افزایش داشته و آمارهای «مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک» که گزارش هفتگی از وضعیت درآمدهای صادرات سوخت‌های فسیلی منتشر می‌کند نیز اذعان داشته که چین در ماه گذشته مشتری ۴۷ درصد از کل صادرات نفتی روسیه بوده و بزگترین مشتری نفتی این کشور باقی مانده است.
داده‌های این گزارش نشان می‌دهد سطح صادرات نفت روسیه بالاتر رفته و تخفیف‌های نفتی روسیه به مشتریان خود به کمترین سطح طی سال‌های گذشته رسیده است.