نورنیوز- گروه اقتصادی: کاظم کوکرم، مدرس حوزه نجوم درباره امکان دیدن عبور ایستگاه فضایی بین‌المللی فضایی از آسمان ایران توضیح داد و گفت: به طور کلی می توان عبور دست‌ساخته‌های فضایی بزرگ بشر مثل ایستگاه فضایی بین‌المللی، ماهواره‌ها و تلسکوپ فضایی هابل را که در آسمان شب به شکل ستاره هایی که در حال حرکت هستند، بعد از غروب خورشید یا پیش از طلوع خورشید مشاهده کنیم، به خصوص وقتی آسمان پرستاره و تاریک باشد تا حدود یک ساعت و نیم بعد از غروب خورشید می‌توان ده‌ها نمونه از این رخداد را مشاهده کرد.
مدرس حوزه نجوم افزود: در زمان وقوع این رخداد، گویی یک ستاره در حال جابه‌جایی است و برای مردم سوال است که این ها چه هستند؟ گاهی اوقات فکر می‌کنند هواپیما یا اشیا پرنده ناشناس یا حتی بشقاب پرنده هستند! ولی واقعیت این است که اغلب این‌ها ماهواره‌هایی هستند که در مدار کم ارتفاع یعنی در فاصله حدود ۳۰۰ کیلومتری تا حدود ۱۳۰۰ کیلومتری از سطح زمین قرار گرفته‌اند و در حال گردش به دور زمین هستند.
کوکرم در پاسخ به این سوال که اساسا چرا ما این ماهواره‌ها را می‌توانیم در آسمان شب ببینیم؟ گفت: علت این است که بیشتر این ماهواره ها، صفحاتِ دریافتِ انرژی خورشیدی دارند و زمانی که به دور زمین می‌چرخند، ممکن است در یک موقعیت‌هایی زاویه صفحات نسبت به شهرهای روی زمین در شرایطی قرار بگیرد که بتوانند نور خورشید را برای منطقه‌ای که خورشید بتازگی آنجا غروب کرده یا هنوز برایش طلوع نکرده از ارتفاعات بالایی جو برای دقایقی بازتاب کند. یعنی مثل حالتی که ما آینه‌ای را در دست می‌گیریم و نور خورشید را به جایی می‌تابانیم، حال تصور کنید به جای آینه، صفحات خورشیدی تامین انرژی الکتریکی ماهواره، نور خورشید را بازتاب می‌کند.
این روزنامه نگار حوزه علم ضمن بیان این مطلب که تلسکوپ هابل، ایستگاه فضایی بین‌المللی و بسیاری از ماهواره های دیگر این صفحات خورشیدی را معمولا دارند، خاطرنشان کرد: البته در برخی مواقع هم بدنه ماهواره به قدری نور خورشید را به خوبی بازتاب می‌کند که تا حدودی می توانیم در آسمان شب برای دقایقی یا ثانیه‌هایی آن را مشاهده کنیم.
وی درباره مختصات ایستگاه فضایی بین‌المللی توضیح داد و گفت: ایستگاه فضایی بین‌المللی سازه‌ای بزرگ در فضا با ابعادی به اندازه زمین فوتبال است که صفحات خورشیدی متعددی در اطراف خود دارد و در ارتفاع تقریبی ۴۱۰ کیلومتر از سطح زمین در مداری بیضضی شکل به دور زمین می‌گردد. سرعت این ایستگاه در حین گردش به دور زمین، چیزی حدود ۷.۶ تا ۷.۷ کیلومتر بر ثانیه است که معادل ۲۷ هزار و ۵۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌شود. بنابرین هر ۹۰ دقیقه یکبار به دور زمین می‌چرخد و در طول یک شبانه روز فضانوردان ساکن در ایستگاه، ۱۵ تا ۱۶ مرتبه شاهد گردش ایستگاه فضایی بین‌المللی به دور زمین هستند.فضایی بین المللی امشب و فردا از آسمان ایران عبور می‌کند.
مدرس حوزه نجوم تصریح کرد: در گردش ایستگاه فضایی بین‌المللی به دور زمین، ایستگاه از بالای نقاط مختلف زمین عبور می‌کند و زمان هایی که از فراز کشور ما می‌گذرد، خصوصا اگر پس از غروب خورشید یا پیش از طلوع خورشید باشد، انعکاس نور خورشید را از روی صفحات خورشیدی این ایستگاه می‌توانیم مشاهده کنیم.
کوکرم ضمن اشاره به اینکه این رخداد روز گذشته ۲۳ آبان قابل مشاهده بود و فردا و پس فردا ۲۴ و ۲۵ آبان ماه شرایط خیلی ایده‌آلی را برای مشاهده ایستگاه فضایی بین‌المللی داریم، گفت: بسیاری از مردم که شامگاه چهارشنبه ۲۳ آبان عبور ایستگاه فضایی بین‌المللی را در آسمان مشاهده کردند، شاید تصور کرده باشند که یک هواپیما در حال عبور از بین ستارگان است. نکته جذابی که وجود دارد این است که این شب‌ها، سیاره زهره را پس از غروب با روشنایی بسیار چشمگیر در افق مغرب با چشم غیرمسلح می‌بینیم و اتفاقا روشنایی ایستگاه فضایی نیز به اندازه سیاره زهره است و از این رو تشخیصش برای عموم مردم در زمان‌هایی که اشاره می‌کنم، آسان خواهد بود.
این روزنامه نگار حوزه علم با اشاره به اینکه تماشای این رویداد در شهرهای تهران، کرج، قم، گرمسار و برخی از شهرهای مازندران و گیلان اماکن‌پذیر است، گفت: پنج شنبه ۲۴ آبان مقارن با ۱۴ نوامبر از ساعت ۱۸ و ۴۰ دقیقه و ۷ ثانیه اگر در تهران رو به جهت غربِ جنوب غرب بایستیم، درخشش ایستگاه فضایی قابل مشاهده است و به تدریج به سمت شمال غرب ارتفاع می‌گیرد و نهایتا تا ساعت ۱۸ و ۴۳ دقیقه و ۲۹ ثانیه در جهت شمالِ شمال شرق این درخشش را خواهیم دید.
وی با تاکید بر اینکه در شامگاه جمعه ۲۵ آبان روشنایی ایستگاه در آسمان شب بیشتر از پنجشنبه شب است و به اندازه سیاره زهره می درخشد، گفت: از ساعت ۱۷ و ۵۰ دقیقه و ۴ ثانیه روز جمعه ایستگاه در جهت جنوب غرب (رو به جهت قبله) آشکار می‌شود و تا ساعت ۱۷ و ۵۳ دقیقه و ۲۳ ثانیه به شمال غرب به ارتفاع ۶۷ درجه (وسط آسمان) می‌رسد و بعد مسیر را به سمت شمال شرق ادامه می دهد و ساعت ۱۷ و ۵۵ دقیقه و ۵۷ ثانیه خاموش می‌شود. علت خاموشی نیز این است که زاویه تابش خورشید از روی پنل‌های خورشیدی ایستگاه رو به به تهران و شهرهای مرکزی ایران نیست و پس از آن در شهرهای و کشورهای دیگری، عبور ایستگاه فضایی بین‌المللی قابل مشاهده خواهد بود.
به گزارش مهر، ایستگاه فضایی بین المللی، بزرگ‌ترین دست‌ساخته بشر در فضا و محصول همکاری مشترک سازمان ناسا، سازمان فضایی روسیه، سازمان فضایی اروپا، سازمان فضایی ژاپن، و سازمان فضایی کانادا است. حضور فضانوردان در ایستگاه فضایی بین‌المللی از آغاز نخستین مأموریت در ۱۲ آبان ۱۳۷۹ تاکنون بدون وقفه ادامه داشته‌است. این ایستگاه در حال حاضر ظرفیت شش سرنشین دائمی را داراست.
∎