سرویس استان های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) _زینب خوش اندیش: در دل شهر گچساران، روستای خیرآباد سفلی نه تنها با طبیعت بکر خود شناخته می‌شود، بلکه به عنوان یک الگو در ترویج فرهنگ کتابخوانی در مناطق عشایری و روستایی، در کشور درخشیده است. این روستا با بهره‌گیری از کتابخانه امید و برگزاری برنامه‌های فرهنگی و آموزشی متعدد، به یکی از مراکز مهم برای ترویج مطالعه و آگاهی تبدیل شده است. جشنواره «روستای دوستدار کتاب» که در آن روستای خیرآباد به عنوان یکی از ۱۲ روستای برگزیده کشور معرفی شد، شاهدی بر این تلاش‌هاست که با تأسیس این کانون فرهنگی در میان اهالی روستا و عشایر، تحولی بزرگ در حوزه کتابخوانی ایجاد کرده است.
اورنگ نارکی، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی گچساران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: از مجموعه ۲۵۱ روستا و ۱۴۷ شهرستان و ۳۲ استان کشور، ۱۲ روستا به عنوان برگزیده کشوری اعلام شدند که روستای خیرآباد سفلی و کتابخانه امید با اجرای برنامه‌های متفاوت سبب شد تا در کشور خوش بدرخشد. آیتم‌های مهمی که در این جشنواره مطرح بود را به نحو احسن اجرا کردند تا به این رتبه رسیدند.
وی ادامه داد: این روستا از سال ۱۳۹۰ افتتاح شد و کتابخانه امید با تلاش مضاعف کارکنان این کتابخانه به عنوان یک کانون فرهنگی در روستا شناخته شد و تمامی سنین به مطالعه و ترویج کتاب علاقه‌مند شدند. این کتابخانه هم‌اکنون بالغ بر ۸ هزار کتاب دارد و ۸۲۰ عضو فعال دارد.
برنامه‌های متنوع کتابخانه امید در ترویج کتابخوانی
افسانه افضلی، کتابدار کتابخانه امید روستای خیرآباد، در مورد فعالیت‌های این کتابخانه گفت: بازدید از مناطق عشایری و روستاهای محروم از کتاب، به عنوان بخشی از سرزمین محبوب‌مان ایران، برای ما اهمیت دارد و می‌خواهیم خدمات فرهنگی به این مناطق برسانیم. در برنامه کوچ کتاب در پنجمین جشنواره کوچ عشایر، ما توانستیم این برنامه را با کیفیت بسیار خوبی اجرا کنیم.
وی افزود: در روستا نیز کلاس‌ها و کارگاه‌هایی چون خوشنویسی، آموزش قرآن، و کارگاه‌های فرزندآوری و افزایش جمعیت برگزار می‌شود. تمام این برنامه‌ها با هدف ترویج کتابخوانی و استفاده از کتاب در میان اقشار مختلف جامعه برگزار می‌شود.
فعالیت‌های هدفمند کتابخانه امید در روستای خیرآباد
مسئول کتابخانه امید روستای خیرآباد، در ادامه گفت: انتخاب روستای خیرآباد به عنوان روستای دوستدار کتاب، بر اساس معیارها و آیتم‌های مورد نظر این طرح بوده است که با محوریت کتابخوانی در روستاها و مناطق عشایری است. کتابدار کتابخانه امید با شناخت دقیقی که از منطقه خیرآباد دارد، فعالیت‌هایش را با توجه به سلیقه‌ها، نیازها و درخواست‌های مردم این دیار اجرا می‌کند.
وی افزود: مروج کتابخوانی روستای خیرآباد برای تمامی مناسبت‌ها در طول سال برنامه‌های مختلف با محوریت کتابخوانی اجرا نموده است و شاهد استقبال بی‌نظیر اعضا از این برنامه‌ها بوده‌ایم. به گونه‌ای که اگر برنامه‌ای کمی با تأخیر اجرا شود، اهالی پیگیر آن می‌شوند. هر برنامه‌ای که اجرا شده در عضویت و امانت کتاب و کتابخوانی تأثیرگذار بوده است.
افضلی ادامه داد: حضور همه اعضای کتابخانه، به‌ویژه اعضای کودک و نوجوان و بانوان روستا، در پیشبرد برنامه‌های کتاب و کتابخوانی و مطالعه بسیار مؤثر بوده است.
گسترش ترویج کتابخوانی در دیگر روستاها و مناطق عشایری
او همچنین گفت: مطمئناً شهرها و روستاهای دیگر استان می‌توانند برنامه‌های کتابخوانی را در روستاها و مناطق عشایری اجرا نمایند. همان‌طور که اردوی عشایری یکی از این برنامه‌ها بوده است. ان‌شاءالله این برنامه‌ها فراگیر شود و همه بتوانند از این نعمت استفاده کنند. هرچند این فقط یک برنامه است و خود مروج نقش اساسی دارد و باید تلاش‌هایش را در محدوده کتابخوانی نه تنها در روستاها بلکه در تمامی مناطق عشایری ترویج دهد.
افضلی افزود: ترویج فرهنگ کتابخوانی با محوریت کتاب در روستاها و مناطق عشایری، در روستاهایی که فاقد کتابخانه و محروم از کتاب هستند، بسیار اهمیت دارد. باید فرصتی به این مناطق بدهیم تا بتوانند از نعمت کتاب بهره‌مند شوند و کتابخوانی را در روستاها، پارک‌ها، محله‌ها، مساجد، مدارس و خانواده‌ها ترویج دهیم و همه اقشار جامعه را درگیر این مسئله نماییم.
برنامه‌های گسترده فرهنگی در روستای خیرآباد
افسانه افضلی در ادامه گفت: روستای خیرآباد همان‌طور که از اسم جشنواره «دوستدار کتاب» پیداست، خواهان کتاب و کتابخوانی بوده است و این کتابخوانی را در محدوده روستاها و مناطق عشایری ترویج می‌دهد. من مروج کتابخوانی هستم و توانسته‌ام عمده فعالیت‌های اساسی و مهم را در این جشنواره ارائه دهم.
او افزود: کتابدار کتابخانه امید به عنوان ترویج‌گر این جشنواره، برنامه‌های یک‌ساله را ارائه داد. کلاس‌های خوشنویسی، نقاشی، قرآن، ریاضی، کارگاه‌های فرزندآوری، بهداشت خانواده، جوان‌سازی جمعیت و برنامه‌های مناسبتی مختلف که در طول سال در محدوده روستا اجرا شده است، از جمله این برنامه‌ها هستند.
افضلی گفت: در زمینه کارگاه‌های فرزندآوری، جوان‌سازی جمعیت و بهداشت خانواده با همکاری کتابخانه امید و پایگاه حضرت معصومه و حوزه حضرت خدیجه این برنامه‌ها اجرا می‌شود.
افتخار اهالی روستا به ترویج کتابخوانی
افضلی در پایان گفت: اهالی روستا افتخار می‌کنند که کتابخوانی معرف روستایشان شده است. هر برنامه‌ای که در کتابخانه اجرا شده است، مشوق و انگیزش برای مراجعه‌کنندگان به کتابخانه بوده است. من از اینکه در زمینه کتابخوانی گامی مؤثر برداشته‌ام و عضوی را کتابخوان کرده‌ام، لذت می‌برم.
گسترش کتابخوانی در مناطق عشایری و محروم از کتاب
وی همچنین گفت: ترویج کتاب و کتابخوانی در مناطق عشایری و مکان‌های محروم از کتاب و کتابخانه، یکی از اهداف اصلی ماست. ان‌شاءالله با یاری خدا بتوانم کتابخوانی را به‌طور گسترده‌تر در سایر محدوده‌ها ارائه دهم.
چالش‌های موجود در مسیر ترویج کتابخوانی و نیاز به حمایت مسئولان
افسانه افضلی در ادامه گفت: من معتقدم که طرح‌های خلاقانه و تلاش برای فراگیر کردن کتابخوانی در مناطق، خصوصاً جاهای محروم از کتاب و کتابخوانی، بسیار حائز اهمیت است. نکته‌ای که باید در نظر گرفته شود این است که مروج کتابخوانی باید خود اهل کتاب باشد و فرقی برایش نکند در کجا خدمت کند. من برای ترویج کتابخوانی در روستاهای مختلف همواره آماده‌ام، اما انتظار دارم مسئولان فقط به زمانی که ما برگزیده می‌شویم اکتفا نکنند. آنها باید در طول سال از کتابخانه‌ها و برنامه‌های مروجین بازدید داشته باشند. یک بازدید می‌تواند در روحیه و انگیزه یک مروج بسیار مؤثر باشد.
افضلی همچنین اشاره کرد: در محدوده کتابخانه، یکی از کمبودهایی که به وضوح احساس می‌شود، نبود محافل ادبی است. اعضای کودک و نوجوان من، به‌ویژه، آرزو دارند نویسندگان مطرح کشوری در حوزه کودک و نوجوان را ملاقات کنند، اما تاکنون فرصتی برای این دیدار فراهم نشده است. وقتی آنها کتاب‌های این نویسندگان را می‌خوانند، دوست دارند خودشان این نویسندگان محترم را ببینند.
نیاز به وسایل حمل و نقل برای ترویج گسترده‌تر کتابخوانی
افضلی در پایان گفت: برای ترویج کتابخوانی در مناطق مختلف، من با مشکل رفت و برگشت مواجه هستم. اگر وسیله‌ای مانند پیک سیار برایم فراهم می‌شد، می‌توانستم به‌طور گسترده‌تر فعالیت‌های فرهنگی و کتابخوانی را در مناطق مختلف برگزار کنم و این امر می‌تواند تأثیر زیادی در گسترش فرهنگ کتابخوانی در مناطق مختلف داشته باشد.
هدایت ظهرابی، کارشناس امور کتابخانه‌ها نیز در این زمینه گفت: انتخاب روستای خیرآباد به عنوان روستای برگزیده در جشنواره روستای دوستدار کتاب بر اساس معیارها و آیتم‌های مدنظر این طرح بوده است که محتوای آن بر ترویج کتابخوانی در روستاها و مناطق عشایری متمرکز است.
او افزود: کتابدار کتابخانه امید با شناخت دقیقی که از منطقه خیرآباد دارد، فعالیت‌هایش را با توجه به سلیقه‌ها و نیازها و درخواست‌های مردم این دیار اجرا می‌کند.
ظهرابی همچنین گفت: مروج کتابخوانی در روستای خیرآباد برای تمامی مناسبت‌ها در طول سال برنامه‌های متنوع با محوریت کتابخوانی اجرا نموده است و این برنامه‌ها با استقبال بی‌نظیر اهالی مواجه شده است. هر برنامه‌ای که اجرا شده، تأثیر زیادی در عضویت و امانت کتاب و ترویج کتابخوانی داشته است.
وی در ادامه اضافه کرد: حضور اعضای کتابخانه، به‌ویژه اعضای کودک و نوجوان و بانوان روستا، در پیشبرد برنامه‌های کتابخوانی و مطالعه تأثیرگذار بوده است.
ظهرابی در پایان گفت: مطمئناً دیگر شهرها و روستاهای استان می‌توانند برنامه‌های مشابهی را در روستاها و مناطق عشایری اجرا کنند. همان‌طور که اردوی عشایری یکی از این برنامه‌ها بوده است. ان‌شاءالله این برنامه‌ها فراگیر شود و همه بتوانند از این نعمت بهره‌مند شوند. با این حال، خود مروج نقش اساسی دارد و باید تلاش‌های خود را در زمینه کتابخوانی نه تنها در روستاها، بلکه در تمامی مناطق عشایری گسترش دهد.
