در روزهای اخیر، افشاگریهای جدید در خصوص فساد در دفتر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل بار دیگر توجهها را به سیاستهای داخلی این کشور جلب کرده است. یکی از بزرگترین رسواییها به تزاچی براورمن، یکی از مقامات ارشد و نزدیک به نتانیاهو مربوط میشود. براورمن که در سالهای اخیر نقشهای کلیدی در دفتر نخستوزیری ایفا کرده، به اتهام اخاذی و سوءاستفاده از قدرت تحت بررسی قرار گرفته است.
براورمن که از سال ۲۰۱۳ در سمتهای مختلف به نتانیاهو خدمت کرده، در سالهای اخیر در پستهای حساس مانند مدیر دفتر انتخاباتی حزب لیکود، دبیرکل کابینه و مدیر دفتر نخستوزیری فعالیت داشته است. در دولت کنونی اسرائیل، او مسئولیتهای اجرایی مهمی در اداره امور داخلی و برقراری ارتباط میان دفتر نخستوزیری و سایر نهادهای دولتی برعهده داشت؛ اما در پی انتشار یک فیلم جنجالی، براورمن متهم به اخاذی از مقامات نظامی و استفاده از موقعیت خود برای جمعآوری اطلاعات محرمانه و تهدیدات علیه افسران ارشد ارتش اسرائیل شد. این اقدام نهتنها براورمن، بلکه کل دفتر نتانیاهو را زیر سوال برده و به نوعی اعتبار دولت اسرائیل را به خطر انداخته است.
فیلم منتشر شده که نشان میدهد براورمن از یک افسر ارشد ارتش برای دستیابی به اطلاعات حساس استفاده کرده، موجی از نگرانیها در خصوص شیوههای جمعآوری اطلاعات و فشارهای سیاسی وارد کرده است. این رسوایی نهتنها بر اعتبار شخصی براورمن تأثیر منفی گذاشته، بلکه به شدت جایگاه سیاسی نتانیاهو را نیز تضعیف کرده است. منتقدان، این رسوایی را نشانهای از فساد و سوءاستفاده در بالاترین سطوح حکومتی اسرائیل میدانند و خواستار تحقیقات و پاسخگویی شفاف در خصوص این پروندهها هستند.
مخالفت دادستانی اسرائیل با درخواست نتانیاهو برای به تعویق انداختن محاکمهها
در میان تمامی این بحرانها، نتانیاهو با فشارهای قضایی سنگینی نیز روبهرو است. نخستوزیر اسرائیل در چندین پرونده فساد مالی متهم شده و در تلاش است تا روند رسیدگی به این پروندهها را به تأخیر بیندازد. یکی از آخرین درخواستها که در روزهای اخیر رسانهای شده، مربوط به درخواست نتانیاهو از دادگاه مرکزی قدس برای به تعویق انداختن جلسه محاکمهاش است. براساس گزارشها، تیم حقوقی نتانیاهو خواسته است که جلسه رسیدگی به پروندههای فساد وی که قرار بود در دوم دسامبر ۲۰۲۴ برگزار شود، به تعویق بیفتد. دلیل این درخواست، مشغولیت نتانیاهو به جنگهای اخیر در غزه و لبنان و عدم فرصت کافی برای ملاقات با وکیل و آماده شدن برای دفاعیات خود عنوان شده است.
بااینحال، دادستانی کل اسرائیل با این درخواست مخالفت کرده است. دادستانی اعلام کرده است که اگر نتانیاهو قادر به حضور در دادگاه نباشد، باید بهطور رسمی عدم توانایی خود را اعلام کند. همچنین برخی منابع خبری گزارش دادهاند که دادستانی تأکید کرده است که نتانیاهو نمیتواند از مسئولیتهای قضایی خود به بهانههای سیاسی یا نظامی فرار کند و باید طبق قانون در دادگاه حاضر شود.
افزون بر این، اخبار جدید حاکی از آن است که در هفتههای اخیر، احتمال انتقال محاکمه نتانیاهو به مکانهای امنتر مانند تلآویو نیز مطرح شده است. این تصمیمات به دلیل نگرانیهای امنیتی ناشی از تهدیدهای گروههای مقاومت فلسطین و حزبالله لبنان بوده است. این نگرانیها بهویژه به دلیل احتمال حضور طولانیمدت نتانیاهو در جلسات دادگاه و خطرات امنیتی آن به وجود آمده است.
درگیریهای داخلی و بحرانهای سیاسی؛ آیا نتانیاهو سقوط خواهد کرد؟
در کنار بحرانهای قضایی و رسواییهای فساد، بنیامین نتانیاهو اکنون درگیر یک بحران سیاسی داخلی دیگر است که به شدت وضعیت او را تحت فشار قرار داده است: درگیریها و تنشها در داخل کابینه و میان مقامات ارشد دولت. یکی از مهمترین این درگیریها، جنگ قدرت و تنشها میان نتانیاهو و یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل است که در هفتههای اخیر به یکی از جنجالیترین مسائل داخلی تبدیل شده است.
با وجود سانسور شدید در اخبار جنگ و میزان تلفات این رژیم روز گذشته نیز ارتش رژیم صهیونیستی اعتراف کرد که در طول جنگ غزه از ابتدای جنگ در تمام جبههها، 5331 نظامی زخمی شدهاند که جراحت 779 نفر از آنها سخت است. یوآو گالانت که خود پیش از این در ارتش اسرائیل سمتهای کلیدی داشت و بهعنوان یک مقام ارشد امنیتی شناخته میشود، از جمله افرادی است که در مورد سیاستهای نتانیاهو در قبال جنگ غزه و مسائل امنیتی شدیدا اعتراض کرده است. گالانت به شدت مخالف سیاستهای نتانیاهو در برخورد با بحران غزه بوده و انتقادات تندی از نحوه مدیریت جنگ و همچنین تداوم عملیات نظامی علیه مقاومت فلسطین در غزه داشته است. او بهویژه نسبت به ناتوانی دولت در دستیابی به اهداف نظامی و ادامه تلفات غیرنظامیان در غزه هشدار داده است. این اختلافات در سطح عمومی مطرح شد و وزیر دفاع اسرائیل بهطور علنی از نتانیاهو انتقاد و حتی تهدید به استعفا کرد. اما ماجرای تنشهای میان نتانیاهو و گالانت بهویژه پس از استعفای شولتز، وزیر خارجه و بسیاری از دیگر اعضای کابینه شدت گرفت. این درگیریها علاوه بر بحرانهای قضایی و فساد، بر انسجام داخلی دولت اسرائیل تأثیر گذاشته و فشارهای سیاسی را بر نخستوزیر این رژیم بیشتر کرده است. درحالیکه گالانت به دنبال تقویت رویکردی مسئولانهتر در سیاستهای دفاعی و امنیتی است، نتانیاهو بهعنوان نخستوزیر همچنان بر سیاستهای جنگی خود اصرار دارد.
این درگیریها و اختلافات در کابینه، بهویژه زمانی که مقامات اسرائیلی در برابر بحرانهای خارجی و داخلی قرار دارند، میتواند به بحرانی جدی برای نتانیاهو تبدیل شود. حتی برخی از تحلیلگران پیشبینی میکنند که ادامه این تنشها ممکن است به استعفای گالانت و در نهایت به سقوط دولت نتانیاهو منجر شود.
سرنوشت سیاسی نتانیاهو؛ آیا او میتواند در قدرت بماند؟
علاوه بر تمام فشارهای داخلی او با فشارهای خارجی نیز روبهرو است و امروز حتی در اروپا یهودیان بهخاطر اقدامات نتانیاهو در امنیت نیستند مانند آنچه که در هلند و پس از یک مسابقه فوتبال در آمستردام رخ داد.
علاوه بر این دیوان بینالمللی کیفری به دلیل اتهامهای جنایتهای جنگی و جنایت علیه بشریت در جریان جنگ غزه، دستور صدور حکم بازداشت نتانیاهو و دیگر سران رژیم صهیونیستی را داده است. همچنین رژیم صهیونیستی با اتهامهای نسلکشی در دیوان بینالمللی دادگستری (ICJ) در پروندهای که از سوی آفریقای جنوبی در دسامبر (دی/بهمن ۱۴۰۲) مطرح شد، مواجه است.
در شرایط کنونی، بنیامین نتانیاهو با مجموعهای از بحرانها و فشارهای قضایی، سیاسی و امنیتی مواجه است. در این میان، تحلیلگران سیاسی سوالهای مهمی در مورد آینده او مطرح میکنند. آیا او قادر خواهد بود از این بحرانها عبور کند و همچنان در رأس دولت باقی بماند، یا اینکه به سرنوشت اسحاق رابین دچار خواهد شد؟
اسحاق رابین، نخستوزیر پیشین اسرائیل که در دهه ۹۰ میلادی تحت فشارهای داخلی و خارجی قرار داشت، در نهایت توسط یک افراطی به قتل رسید. در این شرایط، برخی از تحلیلگران بر این باورند که نتانیاهو در صورت ادامه فشارها و بحرانها، ممکن است از سوی احزاب مخالف و حتی برخی از اعضای کابینه که در حال حاضر تحت فشارهای زیادی قرار دارند، مجبور به استعفا یا سقوط شود. بهویژه اینکه بحرانهای داخلی و فسادهای اقتصادی به شدت جایگاه او را در میان مردم و افکار عمومی اسرائیل تضعیف کرده است.
از سوی دیگر، حامیان نتانیاهو همچنان به قدرت سیاسی او ایمان دارند و معتقدند که او با سابقه طولانی در سیاست اسرائیل، توانایی عبور از این بحرانها را خواهد داشت. آنها بر این باورند که نتانیاهو با حمایت قوی حزب لیکود و نفوذ خود در ساختارهای امنیتی و نظامی اسرائیل، میتواند بحرانها را پشت سر بگذارد.
با وجود این، پیچیدگیهای موجود در سیاست اسرائیل و درگیریهای داخلی و خارجی، آینده نتانیاهو را در هالهای از ابهام قرار داده است. آیا او توانایی عبور از بحرانها و ادامه حاکمیت را خواهد داشت یا اینکه فشارهای قضایی، سیاسی و امنیتی، سرنوشت او را تغییر خواهد داد؟ تنها زمان و تحولات آینده این سوالها را پاسخ خواهد داد.