برقی سازی گسترده خطوط اصلی که اکنون بیش از 70 درصد شبکه را پوشش می دهد؛ مزایای اقتصادی و بازدهی بالاتر برقی و ... سبب شد شرکت دالیان از تولید لوکوموتیو های دیزلی اصلی به تولید لوکوموتیو های برقی متمایل شود.
عباس قربانعلی بیک:
پس از مذاکره و توافق با آلستوم برای 100 دستگاه لوکوموتیو 4000 اسب، اولین پیشنهاد لوکوموتیو 4000 اسب چینی در اواخر دهه هفتاد از ایشان گرفته شد (تین 265648)، ولی در بازدید اواسط دهه هشتاد از شرکت دالیان برخلاف انتظار مشاهده شد این شرکت خط تولید لوکوموتیو های دیزلی برای چین را محدود به انواع مانوری سنگین نموده و بر تولید نوع برقی 6 محوره با فناوری ژاپنی متمرکز شده و قرارداد چندصد دستگاه لوکوموتیو را با وزارت راه آهن چین منعقد نموده است (تین 267605).
لوکوموتیو مانوری مشاهده شده (با قیمت 900 هزاردلار) مجهز به همان موتوری بود که در 1378 برای لوکوموتیو اصلی باری به ما پیشنهاد شد ولی با دوبرابر قدرت لوکوموتیو مانوری دیزل هیدرولیک که از دیگرشرکت چینی دریافت گردید (تین 270535).
1) تاریخچه: شرکت CRRC دالیان با بیش از ۱۲۰ سال سابقه، در سال ۱۸۹۹ به عنوان کارخانه Shahekou تاسیس شد. این شرکت پس از گذر از دوره های مختلف مدیریتی شامل کنترل ژاپن (۱۹۰۵-۱۹۴۵) و مدیریت مشترک چین روسیه (۱۹۴۵-۱۹۵۲)، به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تجهیزات ریلی چین تبدیل شد. در سال ۱۹۵۶، اولین لوکوموتیو بخار با طراحی چینی را تولید کرد و دو سال بعد، اولین لوکوموتیو دیزل الکتریک "JuLong" را بر اساس طرح روسی ساخت. نقطه عطف مهم بعدی در سال ۱۹۶۹ با تولید لوکوموتیو سری DF4 با قدرت اولیه 2650 کیلو وات از 1969 تا 1984 رقم خورد که با تولید چند هزار دستگاه به اصلی ترین لوکوموتیو چین تبدیل شد، (قدرت در پیشنهاد به ما 3160 کیلووات بود، 19990722).
2) توسعه فنی: در دهه ۱۹۸۰، همکاری با شرکت Ricardo برای توسعه موتورهای دیزل DL240 آغاز شد. این همکاری به ارتقای قابل توجه توان فنی شرکت انجامید. در سال ۲۰۰۲، مشارکت با توشیبا برای تولید لوکوموتیو های 6 محورهHXD3D برقی با قدرت 7500 کیلووات و سرعت 160 آغاز شد و در سال ۲۰۱۵ با ادغام در CRRC، وارد مرحله جدیدی از توسعه شد.
3) همزمان با تغییر رویکرد راه آهن چین به سوی برقی کردن خطوط پرترافیک به برقی (تین 267605)، این شرکت با استفاده از موتورهای جدید و پرقدرت مانند MTU 20 سیلندر، صادرات لوکوموتیو های دیزلی با ترکشن موتور AC را به اوج رسانید.
4) دستاورد جدید: جدیدترین محصول شرکت، لوکوموتیو هیبریدی FXN3B است که با موتور دیزل 12V240H و توان ۲۵۰۰ کیلووات، مجهز به سیستم سوخت رسانی الکترونیکی پیشرفته و باتری لیتیوم تیتانات تولید می شود. قابلیت هیبرید این لوکوموتیو مانوری 6 محوره، کاهش ۷۵-۸۲ درصد در زمان کارکرد موتور دیزل و صرفه جویی ۲۵-۳۴ درصد مصرف سوخت را درپی داشت.
5) تغییر استراتژی: برقی سازی گسترده خطوط اصلی که اکنون بیش از 70 درصد شبکه را پوشش می دهد؛ مزایای اقتصادی و بازدهی بالاتر برقی و ... سبب شد شرکت دالیان از تولید لوکوموتیو های دیزلی اصلی به تولید لوکوموتیو های برقی متمایل شود.
6) کاربرد هیبریدی: نکته قابل توجه در مورد موتور دیزل ۲۴۰ در انواع کاربرد هیبریدی، شرایط کاری متفاوت آن نسبت به لوکوموتیو های خط اصلی است. در این کاربرد، موتور در شرایط بهینه و بار پایین و نسبتا ثابت کارمی کند، با تغییرات ناگهانی بار مواجه نمی شود و عمدتاً نقش ژنراتور شارژر را ایفا می کند که منجر به کاهش چشمگیر استهلاک و افزایش عمر موتور می شود.
- مشکلات لوکوموتیو های شرکت دالیان (CDN10) که اکنون به یک بحران برای مالکان لوکوموتیو در ایران تبدیل شده و با غفلت مدیرعامل سابق راه آهن و وزارت صمت می توانست راه آهن را با یک ابرچالش مواجه نماید با وجود هزینه زایی می تواند (تین 267290) با این راهبرد کاهش یابد، ضمن اینکه با استفاده از موتورهای 20 سیلندر MTU4000 با قدرت 4400 اسب به جای موتور 240 نیز می توان این محصول را اصلاح نمود. علاوه بر این لوکوموتیو HXD3D توشیبا نیز با تغییر نسبت دنده برای سرعت 120، می تواند کشش مداوم بیش از 43 تن را در سرعت پیوسته 60 کیلومتر در ساعت با بار محوری 21 تن و کشش مداوم بیش از 47 تن (2.6 لوکوموتیو معادل) را با بار محوری 23 تن و سرعت 108 در حالت دوگانه (برقی دیزلی) فراهم نماید (256292).
- از این نکته نباید غفلت نمود که با انتخاب هرنوع لوکوموتیو ی برای جلوگیری از تکرار تجربیات لوکوموتیو های آلستوم، زیمنس، دالیان ... و استفاده از تجربیات جی ای، لازم است ضمن توافق با سازنده، نمونه اولیه برای آزمون های سختگیرانه سریعتر وارد شود.