به گزارش اقتصادنیوز، تحلیلگران در گفت و گو با نشنال مدعی‌اند که در باب روابط ایران با آمریکا در دولت دوم دونالد ترامپ، سناریوهای متفاوتی مطرح است؛ از تشدید تنش‌ها گرفته تا توافقی بزرگ. به ادعای گروهی از ناظران، در کوتاه مدت، پیروزی ترامپ ممکن است موجب شود تا تهران نحوه واکنشش به حملات هوایی اسراییل در ماه گذشته را مورد بازنگری قرار دهد، به ادعای این گروه یکی از دلایل توسل احتمالی ایران به رویکرد محتاطانه، سیاست خارجی دیوانه وار ساکن جدید کاخ سفید در دولت اولش است؛ ترامپ در دوره نخست نشان داد که چهره‌ای است خطرناک و در عین حال غیر قابل پیش بینی، بالاخص در شرایطی که چشم اندازی برای توافق وجود ندارد.
ترامپ و سیاست منطقه‌ای ایران
نشنال در ادامه یادداشت ادعایی اش آورد، مایکل مولروی، معاون پیشین دستیار وزیر دفاع در امور خاورمیانه در زمان ریاست ترامپ گفته بود: «دولت جدید ترامپ احتمالاً در ارتباط با‌ایران خواه هم صدا با اسرائیل خواه به شکلی جداگانه از رویکرد سخت گیرانه تری علیه‌ایران پیروی خواهد کرد.همزمان گروهی از ناظران مدعی اند، غیرقابل پیش بینی بودن ترامپ در سال 2020 به وضوح نمایان شد، زمانی که او فرمان ترور (شهید) قاسم سلیمانی، را در یک حمله هواپیمای بدون سرنشین پس از کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی توسط محور مقاومت ادر کرد. به باور ناظران‌ایران هنوز مصمم است تا به‌این کنش ترامپ واکنش نشان دهد. از منظر‌این گرو، پیروزی دونالد ترامپ با لحاظ کردن متغیرهایی که بدان‌ها اشاره شد شاید موجب شود تا استراتژی منطقه‌ای‌ایران و محور مقاومت بازتعریف شود، بالاخص در شرایط کنونی که به نظر می‌رسد‌ایالات متحده احتمالا به اسرائیل میدان بیشتری برای مانور خواهد داد.
نشنال در ادامه یادداشت ادعایی اش آورد، در لبنان، حزب‌الله به عنوان مجهزترین عضو مقاومت که طی دهه‌ها از حامیان جدی‌ایران بوده و هست، و در یمن، حوثی‌ها که به واسطه پرتابه‌هایشان دریای سرخ را ناامین کرده اند و حدود 12 درصد از تجارت دریایی جهانی را به شکلی منفی تحت تاثیر قرار دادند، ممکن است از استراتژی‌های متفاوتی پیروی کنند.در همین راستا گروهی بر‌این باورند که‌ایران به واسطه اهرم‌های قدرتمندی که در اختیار دارد و همچنین تکیه بر حماست شبکه مقاومت که بارها مواضع اسرائیل و‌ایالات متحده در خاورمیانه را هدف قرار دادند، از موضع خود عقب نشینی نخواهد کرد.با‌این حال، با توجه به غیرقابل پیش بینی بودن آقای ترامپ، کارشناسان مدعی اند نتایج پافشاری‌ایران بر سیاست‌های منطقه‌ای اش می‌تواند میان گزاره‌هایی چون حمله ادعایی به تاسیسات هسته‌ای‌ایران تا گرم شدن روابط تهران و واشنگتن متغیر باشد.
میدان داری هولناک اسرائیل!
صنم وکیل، کارشناس مسائل خاورمیانه فعال در چتم هاوس در گفتگو با نشنال مدعی شد، با توجه به لحن توییت‌های بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و‌ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی راست‌گرای کابینه اسرائیل ، مطمئناً‌این گروه تصور می‌کنند که پیروزی ترامپ به آنها مجوز بیشتری می‌دهد تا با نظارت غیرقابل کنترل آمریکا مانور دهند. به ادعای وکیل،این شرایط ادعایی می‌تواند به سان به فرصت منحصر به فرد برای تحت فشار قرار دادن‌ایران و محور مقاومت تلقی شود بالاخص آن که‌این روایت ادعایی در واشنگتن در میان مشاوران ترامپ قانع کننده است. وکیل در ادامه ادعا کرد،این امر می‌تواند دو نتیجه داشته باشد، نخست، تهران روابط خود را با چین و روسیه بیش از آنچه هست، عمیق تر خواهد کرد و دوم، در حوزه برنامه هسته‌ای، تلاش خواهد کرد تا دستاوردهای بیشتری را به دست بیاورد.
ریچارد پتر، مدیر اندیشکده بیکام بریتانیا، نیز در گفت و گو با نشنال مدعی شد: بازگشت ترامپ ممکن است پاسخ احتمالی‌ایران به اسرائیل را به اشکال مختلف تحت تاثیر قرار دهد. به ادعای‌این تحلیلگران، در صورت تحقق‌این فرضیه ادعایی، اسرائیل شاید تصور کند که میدان برای مانور بیشتری خواهد داشت.همزمان یک منبع امنیتی اسرائیل که نخواست نامش فاش شود نیز ادعا کرد که تل آویو در دولت دوم ترامپ از رویکرد تهاجمی‌تری پیروی خواهد کرد و‌این احتمال بالا است با آغاز به کار ترامپ، حملات هوایی اسرائیل از عراق گسترش یابد.امروز، پس از حملات هوایی اسرائیل علیه‌ایران در 26 اکتبر و دو حمله موشکی بالستیک‌ایران به اسرائیل در 13 آوریل و 1 اکتبر، بحران در خاورمیانه تشدید شده و ناظران منتظر پاسخ متقابل‌ایران به اسرائیل هستند.
دیپلماسی یا تداوم رویارویی
نشنال در ادامه یادداشت ادعایی اش آورد، دوره ریاست جمهوری 2017-2021 ترامپ می‌تواند راهنمای تقریبی باشد برای‌اینکه بدانیم‌ایا‌ایالات متحده به دلیل حمایت از اسرائیل وارد رویارویی های خاورمیانه خواهد شد یا خیر. واشنگتن از زمان آغاز جنگ غزه در اکتبر گذشته 17 میلیارد دلار کمک نظامی‌در اختیار اسرائیل قرار داده است.در شرایط کنونی ونس، معاون ترامپ از حامیان سرسخت اسرائیل است و تاکید دارد که باید متحدان واشنگتن را قدرتمندتر کرد تا بتوانند بدون مداخله مستقیم‌ایالات متحده از خود دفاع کنند.این منبع اسرائیلی مدعی شد، اما اگر تهران به پاسخ سخت متوسل شود، جت‌های آمریکایی (به ادعای او) می‌توانند در حمله ادعایی به‌ایران مشارکت داشته باشند. با‌این همه او مدعی است که پیروزی ترامپ زمینه ساز " کاهش تنش" باشد.همزمان پاتر نیز مدعی است، در نهایت، غیر قابل پیش بینی بودن ترامپ و عدم تمایل تهران به تنش دو متغیر تعیین کننده در‌این زمینه خواهد بود.
دکتر بورچو اوزچلیک فعال در اندیشکده روسی نیز مدعی است: ترامپ در هفته‌های اخیر نشان داد که آماده است به اسرائیل اختیارات بیشتری بدهد، مشروط بر‌اینکه جنگ تا زمان شروع به کارش پایان یابد.او گفت: «آنچه از هم‌اکنون تا ژانویه [مراسم تحلیف] در خاورمیانه اتفاق می‌افتد، توسط تیم ترامپ با دقت و نگرانی رصد خواهد شد».همزمان منطقه در باب‌این که چگونه وعده مبارزات انتخاباتی ترامپ برای «پایان دادن به جنگ‌ها» در غزه و لبنان و در جغرافیایی که «در آستانه بی‌ثباتی عمیق قرار دارد» ترجمه خواهد شد، «آماده می‌شود».او در ادامه ادعا کرد: بازگشت دیپلماسی مبادلاتی قطعی بود و کشورهای پیشرو خلیج فارس ممکن است در صدد باشند تا فرصتی برای دریافت «ضمانت‌های امنیتی‌ایالات متحده، معاملات تسلیحاتی و موضع سخت‌تر در قبال‌ایران» به دست بیاورند .وکیل نیز با‌این ادعا موافق است و مدعی است که در‌این پس شاهد "بده و بستان های ترتیبات امنیتی" خواهیم بود. همزمان به ادعای پتر «ترامپ ممکن است در 75 روز‌اینده تا مراسم تحلیف خود می‌تواند برای توافق بزرگ زمینه سازی کند».اما یک مقام امنیتی غربی «واقعاً نگران» دوره ریاست‌جمهوری بعدی ترامپ است، زیرا «او غیرقابل پیش‌بینی، غیرقابل اعتماد است و کارهایی را انجام می‌دهد که نتایج مثبتی ندارند».در‌این میان برخی استدلال می‌کنند که دولت ترامپ همچنین می‌تواند از سرمایه سیاسی و نظامی‌خود برای دستیابی به یک راه حل پایدار در منطقه استفاده کند و میراثی ماندگار را تضمین کند.
پای آمریکا به رویارویی باز می‌شود؟
پتر مدعی است: «از نظر ترامپ، همه چیز حول محور روابط تجاری و پتانسیل احیای مجدد یک معامله بزرگ در منطقه تعریف خواهد شد» معامله‌ای که می‌تواند مقوله‌ای چون عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی را در خود جای دهد. او گفت که‌این امر می‌تواند در دوره چهار ساله ریاست جمهوری انجام شود.وکیل نیز مدعی است، ترامپ می‌خواهد «عادی‌سازی» را قاب توافق‌نامه ابراهیم بین اسرائیل و عربستان سعودی به سرانجام برساند، اما پادشاهی همچنین به انگیزه‌های قوی مانند تشکیل کشور فلسطین و یک پیمان دفاعی «تثبیت‌شده» آمریکا و عربستان سعودی نیاز دارد.این امر همچنان تنش های جدی بین‌ایالات متحده و‌ایران، به ویژه در حوزه برنامه هسته‌ای‌ایران را به همراه خواهد داشت.در بحبوحه پرسش‌ها درباره بحران گسترده منطقه، خطر رویارویی مستقیم‌ایران و آمریکا نیز وجود دارد.به ادعای ناظران علیرغم وعده های ترامپ در باب پایان دادن به دخالت نظامی‌آمریکا در منطقه در دوره اول شاهد پیامدهای ترور (شهید) فاسم سلیمانی بودیم.ایران در واکنس پایگاه آمریکایی عین الاسد را هدف حملات موشکی و پهپادی اش قرار داد.
در‌این میان کارشناسان می‌گویند دلیل اصلی تنش های پیشین میان تهران و واشنگتن، تصمیم ترامپ برای کناره گیری از «توافق هسته‌ای» یا برنامه جامع اقدام مشترک بود.ایالات متحده، اتحادیه اروپا، چین و روسیه از طرحی حمایت کردند که به بازرسان سازمان ملل اجازه می‌داد در ازای لغو تحریم ها، برنامه هسته‌ای‌ایران را محدود کنند.در عوض، ترامپ وسل به رژیم تحریم ها موسوم به برنامه «فشار حداکثری»ایران را خشمگین کرد و محدودیت‌های شدیدی را بر صادرات نفت تهران اعمال کرد و آن را از حدود سه میلیون بشکه در روز در سال 2018 به میانگین 775 هزار بشکه در روز در سال 2021 کاهش داد.حامیان فشار حداکثری مدعی بودند که برجام به‌ایران اجازه می‌دهد در‌اینده برنامه هسته‌ای خود را احیا کند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌سازمان ملل هشدار داده بو که پنین تصمیمی‌آسیب‌های اقتصادی پایدار‌ایجاد خواهد کرد، اما ماحصل تصمیم ترامپ جهت خروج از برجام توسعه برنامه هسته‌ای‌ایران بود و قرار گرفتن‌این کشور در آستانه گریز هسته‌ای. همزمان در همان بازه زمانی حملات حوثی ها به آرامکو و سایر زیرساخت های عربستان رقم خورد.، حملاتی که معادلات خاورمیانه را تحت تاثیر قرار داد. به ادعای نشنال میانگین صادرات‌ایران در سال 2024 تاکنون 1.7 میلیون بشکه در روز بوده است.منتقدان دولت بایدن می‌گویند از‌این وضعیت انتقاد کرده و مدعی اند که‌ایالات متحده‌ایران را تحت فشار قرار نداده، اما میزان پاسخ‌ایران به فشارهای احتمالی مشخص نیست.در همین راستا گروهی مدعی اند، یکی از حوزه های سیاست خارجی که ممکن است دولت بایدن را متفاوت از دولت دوم ترامپ ترسیم کند، سیاست های دو رئیس جمهور در قبال‌ایران است. دولت بایدن بر بازگشت به برجام یا نسخه‌ای از آن تمرکز کرد. مولروی در‌این باره مدعی شد بایدن برای تحقق‌این هدف بخشی از تحریم های اعمالی ترامپ علیه‌ایران را برداشت. حال‌اینده‌این گزاره در دولت دوم ترامپ در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
∎