به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل، فاطمه عباسی با اشاره به اختلال طیف اتیسم و خدمات سازمان بهزیستی به مددجویان تحت پوشش این سازمان، اظهار کرد: اختلال طیف اتیسم، از جمله اختلالات جدی و پر هزینه‌ای است که بر توانایی برقراری ارتباط، رفتار و تعامل یک فرد تأثیر می‌گذارد.

اختلال طیف اتیسم با مشخصه اصلی نقص پایدار در برقراری ارتباط اجتماعی متقابل و تعامل اجتماعی و نیز الگوهای محدود تکراری و قالبی در رفتار، علایق و فعالیت‌ها مشخص است که میزان شیوع این اختلال، مطابق با جدیدترین منابع تخصصی، هم در کودکان و هم در بزرگسالان، در حدود یک در ۱۰۰ گزارش شده است.

به گفته معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور، اختلال این افراد در طیفی از خفیف تا خیلی شدید گزارش شده و گروه‌هایی با درجه اختلال متوسط به بالا نیاز به مداخلات و خدمات تخصصی تر دارند.عباسی با بیان اینکه علت اختلال طیف اتیسم هنوز شناخته‌شده، نیست، تصریح کرد: تاکنون درمان قطعی برای این اختلال مشخص نشده و بهبود اختلال طیف اتیسم، تنها از طریق دریافت خدمات مستمر تیم تخصصی اعم از روانشناسی، کاردرمانی و گفتاردرمانی امکان‌پذیر بوده است.

وی یادآور شد: به این ترتیب، مخارج خانواده‌های دارای فرزند اتیسم به علت تدارک این خدمات تخصصی بسیار بالاتر از خانواده‌هایی است که دارای کودکانی بدون معلولیت و یا با سایر معلولیت‌ها هستند، از سویی دیگر، ویژگی‌های کودکان با اختلال اتیسم، مشکلات والدین و به تبع آن تنیدگی فرزندپروری آنها را افزایش می‌دهد.

عباسی با اشاره به اینکه خانواده‌های کودکان با این اختلال به شدت تحت تاثیر ویژگی‌های گوناگون فرزند خود هستند و این شکست‌ها بر شخصیت والدین، روابط زناشویی، رابطه والد-کودک و سایر فرزندان آن خانواده تاثیر می‌گذارد، به مشکلاتی از قبیل استرس بالای والدین کودکان با اختلال طیف اتیسم، مشکلات فرزندپروری، مشکلات خواهران و برادران کودکان با اختلال طیف اتیسم، مشکلات مالی به جهت پرهزینه بودن خدمات آموزشی و توابنخشی این کودکان، مشکلات سازش یافتگی زناشویی والدین، مشکلات ایاب و ذهاب والدین (مترو، هواپیما، اتوبوس و ...)، مشکلات تغییر مداوم محل زندگی به دلیل مستاجر بودن و مشکلات رفتاری شدید کودک با اختلال اتیسم و نارضایتی همسایگان اشاره کرد.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: تشخیص این اختلال در سنین اولیه زندگی اهمیت دارد و مداخلات تاثیر بیشتری خواهند داشت. بایستی توجه داشت که شناخت اختلال هر چه باشد، آموزش و مداخله مناسب بر اساس توانایی ها و نیازهای کودک می تواند به آنها کمک کند تا استعداد و توانمندی های خود را توسعه و گسترش داده و ناتوانی های خود را کنترل نمایند. لذا جهت کاهش مشکلات و استرس‌های ناشی از داشتن فرزند با اختلال اتیسم و ارتقای کیفیت زندگی این عزیزان، برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی در زمینه‌های مختلف، ضرورت می‌یابد.

بنابر اظهارات عباسی، سازمان بهزیستی به عنوان زیرمجموعه وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی از سال ۱۳۸۰ در زمینه ارائه خدمات به افراد با اختلال اتیسم فعالیت خود را آغاز کرده است. وی مهم‌ترین هدف سازمان بهزیستی به‌عنوان یکی از سازمان‌های مسئول رفاه اجتماعی را ارائه خدمات توان‌بخشی و آموزشی در راستای بهبودی سطح کیفیت‌های زندگی افراد دارای معلولیت از جمله افراد با اختلال طیف اتیسم عنوان کرد و گفت: این سازمان جهت رفاه این عزیزان و خانواده‌های‌شان، در حد کفایت اعتبارات سالیانه، برنامه‌ریزی و خدماتی را ارائه می‌کند.

وی در مورد راه‌اندازی سامانه الکترونیک غربالگری و تشخیص اختلال طیف اتیسم را به عنوان یکی از خدمات این سازمان، گفت: این سامانه، با لینک ثبت‌نام autism.behzisti.net در راسـتای اجرای برنامه غربالگری، تشـخیص و مـداخله در این اختلال در سازمـان بهزیستی کشور، طراحی شـده است.

عباسی راه‌اندازی ۱۴۸ مرکز روزانه توانبخشی و آموزشی ویژه اختلال طیف اتیسم و مراکز تلفیقی با کاربری اتیسم این مراکز در سراسر کشور و حتی مناطق کم برخوردار با ارائه خدمت به حدود ۶۰۰۰ نفر و تامین تسهیلات یارانه برای حدود ۵۰۰۰ نفر، جهت دریافت خدمات آموزشی و توانبخشی، تدوین بسته آموزش مجازی (بسته توانبخشی اتیسم سازمان بهزیستی کشور-بتا بهزیست) و تجهیز کارشناسان و مربیان مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی اختلال طیف اتیسم به منابع علمی (حدود ۵۵ هزار نفرساعت آموزش)، تدوین بسته آموزشی «روزنه» ویژه مداخلات خانواده محور، تدوین کتابچه‌های راهنمای والدین دارای کودک اتیسم و تدوین راهنمای عملی برنامه‌ریزی برای انجام مداخله در اختلال طیف اتیسم در مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی اختلال طیف اتیسم را از جمله سرفصل‌های اقدامات بهزیستی به افراد دارای اختلال طیف اتیسم عنوان کرد.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور، در مورد توانبخشی حرفه‌ای و بازگشت به جامعه در قالب مراکز حرفه‌آموزی و کارگاه‌های تولیدی-حمایتی ، راه‌اندازی ۴۱۲ مرکز حرفه‌آموزی و ۱۳۷ کارگاه تولیدی- حمایتی تحت نظارت سازمان و ارائه خدمات تلفیقی در مراکز حرفه‌آموزی به ۲.۳ درصد افراد با اختلال طیف اتیسم، هماهنگی و برنامه‌ریزی با سازمان فنی و حرفه‌ای جهت تربیت مربی آموزشی تخصصی اتیسم (در فاز اول) و آموزش و پرورش استثنایی (درفاز دوم)، راه‌اندازی مراکز حرفه‌آموزی ویژه افراد با اختلال طیف اتیسم و پایلوت خدمات توانبخشی حرفه‌آموزی در قالب مراکز معین، فضای آموزشی و الگوی آموزشی ویژه افراد با اختلال اتیسم را از دیگر برنامه‌های سازمان بهزیستی کشور را مطرح کرد.

به گفته عباسی، افراد با اختلال طیف اُتیسم بالای ۱۸ سال بعد از دریافت خدمات آموزشی و توانبخشی از مراکز روزانه آموزشی و توانبخشی اختلال طیف اُتیسم، می‌توانند از خدمات حرفه‌ای مراکز فوق بهره‌مند شوند.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور همچنین اجرای برنامه توانبخشی از راه دور در مواقع بحران، ارائه خدمات مشاوره‌ای با خط۱۴۸۰، راه‌اندازی مراکز اقامت موقت در تعدادی از استان ها را به عنوان دیگر سرفصل‌های اقدامات حمایتی سازمان مطرح کرد و افزود: نظر به اهمیت حضور افراد دارای اُتیسم در جامعه و جلوگیری از نگهداری دائم این افراد در مؤسسات و جلوگیری از انزوای اجتماعی این افراد، نگهداری در این مرکز به‌طور موقت خواهد بود. در این مراکز، به والدین و مراقبان افراد دارای اُتیسم فرصتی هرچند محدود، برای رسیدگی به سایر امور زندگی ارائه شده و مراتب به کاهش فشار روانی خانواده و ایجاد بستر آرامش نسبی در خانواده منتج خواهد شد.

وی در ادامه به اجرای طرح مراقبین خانگی اشاره کرد و یادآور شد: خدمات این طرح وابسته به نوع معلولیت نیست. این طرح در حال حاضر از سوی سازمان بهزیستی کشور، در ۱۰۱ مرکز (در قالب مراکز جامع)، در تمامی استان های کشور در حال اجراست و خدمات موردنیاز آموزشی و مراقبتی با اعزام تسهیل‌گر آموزش‌دیده خدمات مورد نیاز کودک، بر حسب نیازسنجی صورت گرفته، به خانواده و کودک با اختلال طیف اتیسم شدید و خیلی شدید ارائه می‌شود.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور همچنین درخصوص تامین کمک هزینه حق‌پرستاری نیز به ارائه توضیحاتی پرداخت و گفت: به رغم تدارک حق پرستاری برای این عزیزان، تمام این اقدامات تنها پاسخگوی بخش کوچکی از نیازهای گسترده و عمیق خانواده‌هاست و حتی پوشش متوسط نیاز عزیزان اتیسم، نیاز به همیاری همه جانبه ذینفعان و ذی‌نقشان و بویژه تمام دستگاه‌های مسئول دارد. وی گفت: برای افراد با اختلال طیف اتیسم شدید و خیلی شدید، حق پرستاری در هر ماه پرداخت می‌شود.

وی با اشاره به تامین مستمری نیز گفت: خدمات مستمری برای این گروه هدف همچون سایر عزیزان دچار معلولیت مدنظر قرار گرفته و پرداخت مستمری به شدت معلولیت توانخواه مرتبط نیست.