اگر سنتان زیاد است و طی روز بیش از قبل احساس خوابآلودگی میکنید بهتر است این موضوع را جدی بگیرید، زیرا مطالعات اخیر نشان میدهد، خستگی ممکن است حاکی از بیماریهای جدیتری باشد که زوال عقل را به دنبال دارند.
براساس نتایج پژوهشی که در مجله «نورولوژی» منتشر شده است، شرکتکنندگانی که در طول روز دچار خوابآلودگی بیشازحد و کاهش اشتیاق برای انجام فعالیت بودند ۳۵.۵ درصد، و آنها که این مشکلات را نداشتند ۶.۷ درصد در معرض ابتلا به MCR قرار داشتند که وضعیتی پیش از زوال عقل است که باعث کاهش سرعت راه رفتن و برخی مشکلات حافظه میشود.
این سندرم که نخستین بار در سال ۲۰۱۳ معرفی شد، با نشانههایی نظیر آهسته راه رفتن و مشکلات حافظه، در سالمندانی که سابقه زوال عقل یا ناتوانی حرکتی ندارند، شناخته میشود. خطر ابتلا به زوال عقل در مبتلایان به این سندرم بیش از دو برابر است.
دکتر ویکتوار لُروا، نویسنده اول این پژوهش و استادیار «پزشکی سالمندان» در بیمارستان تور فرانسه، میگوید: «مطالعات قبلی تایید میکنند که اختلالات خواب و زوال عقل با هم ارتباط دارند.» به گفته او، اطلاعات چندانی درمورد رابطه جنبههای مختلف کمخوابی و اختلالات پیش از زوال عقل در دست نیست، به همین دلیل آنان میخواهند پژوهش در این زمینه را ادامه دهند. نویسندگان پژوهش اخیر میگویند که درک ارتباط اختلالات خواب و این سندرم بسیار مهم است، زیرا مداخله زودهنگام امیدواری برای پیشگیری از زوال عقل را بیشتر میکند.
ردیابی الگوهای خواب
به گزارش سیانان، یافتههای این پژوهش حاصل بررسی ۴۴۵ نفر با میانگین سنی ۷۹ سال در نیویورک است که در آن «فرایندهای شناختی و سازوکارهای مغزی مربوط به تحرک در پیری» بررسی شدهاند. پژوهشگران علائم شرکتکنندگانی را که روی تردمیل راه رفتهاند ثبت و بررسی کردهاند و این مطالعه از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸ ادامه یافته است.
محققان همچنین اطلاعات سالانه مربوط به کیفیت و کمیت خواب افراد را در دو هفته پایانی پژوهش جمعآوری کردند. هفت شاخص اصلی کیفیت خواب، مطابق شیوه پیتسبورگ، در این بررسی ثبت شده است، یعنی: کیفیت خواب، زمان لازم برای به خواب رفتن، مدت خواب، بازدهی خواب (نسبت ساعات سپریشده در خواب به کل ساعات سپریشده در تخت)، میزان اختلالات خواب، میزان استفاده از داروهای خوابآور و اختلال در عملکردهای روزانه نظیر بیدار و هشیار ماندن طی فعالیت یا احساس کماشتیاقی در انجام کار.
طی سه سال ۳۶ نفر از شرکتکنندگان به MCR شدند. افرادی که خوابی «کمکیفیت» داشتند کمی بیش از افرادی که خوابی «باکیفیت» داشتند در معرض این بیماری بودند. اما محققان با بررسی جداگانه هفت شاخص خواب متوجه شدند که تنها اختلال عملکرد در طول روز خطر ابتلا به این سندرم را ۳.۳ برابر کرده است.
دکتر تارا اسپایر جونز، مدیر مرکز علوم مغز در دانشگاه ادینبورگ اسکاتلند، میگوید که مطالعه اخیر از چند نظر ضعفهایی نیز دارد. به گفته او، ارزیابیهای بهدستآمده از خواب افراد بهواسطه گزارش شخصی شرکتکنندگان به دست آمده و ممکن است پاسخ افراد مبتلا به مشکلات حافظه جانبدارانه باشد. نکته دیگر این است که شرکتکنندگان در این مطالعه همگی سفیدپوست بودهاند و تعدادشان نیز در مقایسه با مطالعات مشابه بسیار کم بوده است. به همین دلیل برای تایید نتایج به مطالعات بیشتر نیاز است.
نویسندگان خاطرنشان کردهاند که زمان مطالعه تقریبا سه سال بوده و این زمان هرچند از شماری پژوهشهای مشابه بیشتر است اما بازهم کم است. همچنین MCR بهتازگی شناسایی شده است و هنوز نکات بسیاری در مورد آن باقی مانده تا پژوهشگران بتوانند درباره علت ایجاد و شیوه تاثیر آن بر بدن توضیح دقیقی ارائه کنند.
هرچند بخشی از بیماری زوال عقل به سبک زندگی و بخش دیگری از آن به ژنتیک و عوامل محیطی مربوط است، دکتر اسپایر جونز به سالمندان توصیه میکند که «سبک زندگی سالم ازجمله تغذیه مناسب، وزن متعادل، فعال نگه داشتن مغز و بدن، و درمان هرگونه کمشنوایی، راههایی برای افزایش انعطافپذیری مغز و احتمالا کاهش خطر زوال عقلاند.» ∎