همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: لاکپشت چرمی یا لاکپشت پوستی چرمین با نام علمی Dermochelys coriacea بزرگترین گونه لاکپشتهای دریایی و بزرگترین گونه زنده لاکپشت به طول ۲٫۵ متر و وزن ۷۰۰ کیلوگرم یا بیشتر است که پس از سه نوع تمساح، چهارمین خزنده بزرگ زنده در جهان به‌شمار می‌رود.
داود میرشکار، مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان: لاکپشت مشاهده‌شده با طول ۱۶۸ سانتیمتر، عمری نزدیک به ۵۰ سال دارد. این لاکپشت، ماده بوده و به احتمال زیاد علت مرگ این گونه براثر برخورد با شناورها و آسیب شدید بوده است. لاکپشت چرمی از گونه‌های کمیاب و باارزش دریایی و در خطر انقراض است که آمار کمی از مشاهده آن در سواحل استان خوزستان گزارش شده است. به منظور مطالعات بیشتر از این گونه با ارزش نمونه‌برداری و همچنین کار بیومتریک نیز روی این گونه انجام شد. از صیادان و مردم نواحی ساحلی استان خوزستان می‌خواهیم تا برای حفظ این گونه‌های باارزش، در صورت مشاهده گونه‌های آسیب‌دیده مراتب را به اداره‌های حفاظت محیط زیست گزارش دهند تا مراحل درمانی روی آن‌ها انجام و از اتلاف این گونه‌های با ارزش جلوگیری شود. این تنها گونه زنده در سرده درموکلیس و خانواده درموکلیده است که به خاطر پوست سخت چرمی‌اش، پشت چرمی نامیده می‌شود. پوششی که قطعات استخوان را در بر گرفته‌اند، از نظر متخصصان تکامل ارتباط نزدیکی با لاک استخوانی لاکپشتهای اجدادی دارد.
تعداد گونه‌های لاکپشت در ایران:
۱۰ گونه
لاکپشتهای دریایی (۵ گونه)
لاکپشت سبز
لاکپشت سرخ
لاکپشت عقابی
لاکپشت زیتونی
لاکپشت پشت‌چرمی
لاکپشتهای خشکی (۲ گونه)
لاکپشت مهمیزدار
لاکپشت افغانی
لاکپشت آب شیرین (۱ گونه)
لاکپشت فراتی (تنها در خوزستان)
لاکپشتهای برکه‌ای (۲ گونه)
لاکپشت خزری
لاکپشت برکه‌ای اروپایی
تعداد گونه‌ها و زیرگونه‌ها: بیش از ۴۰۰
گونه‌های در معرض تهدید: حدود ۴۰درصد در فهرست سرخ IUCN
نقش اکولوژیک لاک‌پشت‌ها در جهان
- تنظیم جمعیت‌های گیاهی و جانوری: لاک‌پشت‌ها از گیاهان، علف‌ها، جلبک‌ها و برخی موجودات کوچک تغذیه می‌کنند. این رفتار می‌تواند در حفظ تعادل جمعیت این گونه‌ها نقش موثری داشته باشد و از رشد بی‌رویه آن‌ها جلوگیری کند.
- کمک به پراکندگی بذرها: لاک‌پشت‌ها با مصرف گیاهان و میوه‌ها، بذرها را در مناطق مختلف پخش می‌کنند. در واقع، دفع بذرها به همراه فضولات آن‌ها باعث می‌شود که بذرها در مناطق جدید شروع به رشد کنند و تنوع زیستی افزایش یابد.
- بازسازی بسترهای آب: لاکپشتهای آبی، به ویژه لاکپشتهای دریایی، به بسترهای دریایی مانند علف‌های دریایی تغذیه می‌کنند. این تغذیه منجر به رشد بهتر و بازسازی این بسترها می‌شود، که برای اکوسیستم‌های دریایی اهمیت زیادی دارد.
- حفظ سلامت مرجان‌ها: لاکپشتهای دریایی که از عروس‌های دریایی تغذیه می‌کنند، به کنترل جمعیت آن‌ها کمک می‌کنند. این امر برای سلامت مرجان‌ها بسیار مهم است، زیرا عروس‌های دریایی می‌توانند برای مرجان‌ها آسیب‌زا باشند.
- منبع غذایی برای دیگر جانوران: تخم‌ها و نوزادان لاک‌پشت‌ها منبع غذایی برای جانورانی مانند پرندگان، پستانداران و حتی ماهی‌ها هستند. این ویژگی به حفظ زنجیره غذایی و تعادل اکوسیستم کمک می‌کند.
- نقش مهم در چرخه‌های مواد مغذی: لاکپشتهای دریایی، که از آب‌های دور به سواحل آمده و تخم‌گذاری می‌کنند، مواد مغذی را به این مناطق ساحلی وارد می‌کنند و پس از تجزیه تخم‌ها، مواد مغذی به خاک و گیاهان منتقل می‌شوند.
تهدیدهای بقای لاک‌پشت‌ها
تخریب زیستگاه
شکار غیرقانونی و تجارت غیرقانونی
تغییرات آب و هوایی
آلودگی پلاستیک
فعالیت‌های صید ماهی
آلودگی‌های شیمیایی و نفتی
بیماری‌ها و انگل‌ها
نورهای مصنوعی در مناطق ساحلی