به گزارش ایرنا، لرستان به دلیل بهره مندی از زیستگاه های آبی متنوع، علاوه بر میزبانی پرندگان مهاجر، ظرفیت قابل توجهی در پرورش طیور محلی و فعالیت مرغداری ها دارد که با آغاز فصل سرما و مهاجرت، خطر شیوع بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در این استان پر رنگ می شود و در این راستا با اقدامات نظارتی و پیشگیرانه موفقیت های قابل توجهی حاصل شده است که طی سال های اخیر موردی از آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در این استان گزارش نشده است.
اما با وجود اینکه طی سال های اخیر زیستگاه های پرندگان استان عاری از این بیماری ثبت و گزارش شده است، اما به دلیل بهره مندی استان از شرایط مهمانپذیری پرندگان مهاجر و گستردگی زیستگاه های آبی و ظرفیت قابل توجه استان در پرورش طیور هر ساله با آغاز فصل سرما اقدامات پیشگیرانه و نظارتی مستمر استان از سرگیری می شود که در این راستا امسال نظارت های زیستگاه های استان آغاز و تاکنون ۹۰ هزار قطعه طیور بومی در سطح استان پایش شده است.
ویروس آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان موجب بیماری مشترک بین انسان و پرندگان می شود که تلفات غیر عادی و سیاه شدن تاج و ساق پای طیور، تلفات با روند افزایش در گله، بی‌حالی شدید، پژمردگی و دور هم جمع شدن گله، کاهش شدید مصرف دان، افت ناگهانی و شدید تولید تخم روزانه و علائم تنفسی حاد از نشانه های این بیماری در پرندگان است.
آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان یک بیماری ویروسی و امکان شیوع گسترده دارد، به همین دلیل به عنوان بیماری مشترک میان انسان و حیوان، تهدید بزرگی برای سلامتی انسان‌ها محسوب شود.
وقوع همه‌گیری این بیماری غیر قابل پیش‌بینی و سرعت انتشار این بیماری بسیار زیاد است، بنابراین پرندگان بیمار درمان نمی‌شوند، بلکه یا می‌میرند و یا باید آنها را از بین برد، چراکه بیماری در صورت شیوع عواقب اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای به همراه دارد.
به گفته کارشناسان، این بیماری از طریق تماس با پرندگان وحشی و آبزی آلوده، تماس با طیور آلوده، از طریق کفش، لباس، خودرو، آب، دان، مدفوع و بستر آلوده سگ و گربه به عنوان ناقلان مکانیکی، تهیه دان از منابع غیر مطمئن به‌خصوص کانون‌های آلوده، پراکنده شدن کود مرغداری به محیط اطراف و عدم پاکسازی و ضدعفونی کامل محل نگهداری مرغ و لوازم و تجهیزات قبل از پرورش جوجه منتقل می‌شود.
این ویروس توانایی تغییر و جهش دارد، به این معنی که ممکن است با نوع دیگری از ویروس مانند آنفلوآنزای انسانی ترکیب و نوع کـاملا جدیدی را به‌وجود آورد.
باتوجه به آغاز فصل سرما و مهاجرت پرندگان، یکی از عوامل انتقال این بیماری پرندگان مهاجر هستند که در ابتلا به راحتی می توانند با انتقال ویروس به آب باعث شیوع بین پرندگان منطقه شوند، همچنین مرغ، خروس، بوقلمون، مرغ شاخدار، پرندگان زینتی و شتر مرغ از جمله پرندگان حساس به بیماری هستند.
بدیهی است در صورت شیوع این بیماری باید از ورود پرندگان وحشی به محل نگهداری مرغ ها جلوگیری و اصول بهداشتی و امنیت زیستی در مرغداری های صنعتی رعایت شود، محل پرورش مرغ و تجهیزات آن قبل از جوجه‌ریزی ضد عفونی کامل و از ورود حیوانات دیگر به عنوان ناقلان مکانیکی به محل پرورش مرغ ممانعت و هر نوع کاهش شدید مصرف دان، کاهش شدید تولید یا افزایش تلفات دامپزشکی گزارش شود.
به منظور پیشگیری از تهدیدساز شدن این شرایط در مرغداری ها نیز رعایت نکات ایمنی و پیشگیرانه در این موقع از سال بسیار ضروری به نظر می رسد که در این راستا با همکاری اداره کل دامپزشکی لرستان و حفاظت محیط زیست استان تلاش می شود که از شیوع این بیماری پیشگری و هر موردی بلافاصله مورد آزمایش و بررسی قرار گیرد.
اگرچه طی چندسال اخیر موردی از بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در استان گزارش نشده است، اما با آغاز فصل سرما تیم های تخصصی به منظور پیشگیری از این بیماری در حال نظارت و پایش منابع آبی و مرغداری ها هستند.
رصد ۳۰ اکوسیستم و تالاب پرندگان مهاجر در لرستان
مدیرکل دامپزشکی لرستان گفت: با توجه به کوچ پرندگان مهاجر و آبزی به استان لرستان هر ساله از ابتدای فصل پاییز تا پایان اردیبهشت ماه که به دلیل خطر شیوع بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان رصد و پایش زیستگاه ها و اکوسیستم های استان در دستور کار قرار می گیرد.
مصطفی زبردست اظهار داشت: هر ساله با آغاز فصل سرما کوچ پرندگان مهاجر به داخل کشور آغاز می شود ، در لرستان حدود ۳۰ اکوسیستم تالاب، دریاچه، سد و آبگیر وجود دارد که محل زمستان گذرانی برای پرندگان مهاجر است و بر این اساس آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان به عنوان یک بیماری مشترک بین انسان و دام می تواند باعث بروز مشکلاتی در سطح جامعه شود.
وی ادامه داد: با توجه به شرایط زیستگاه های استان برای پذیرش پرندگان مهاجر، لرستان یکی از استان های در معرض خطر بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان است که در این راستا امسال ستاد آنفلوآنزای به مناسبت هفته پدافند غیرعمل تشکیل و تقسیم وظایف انجام شده است.
مدیرکل دامپزشکی لرستان تاکید کرد: گشت و پایش های نظارتی و پیشگیرانه مقابله با این بیماری در محل پرندگان مهاجر در حال انجام است.
زبردست به هم استانی ها و پرورش دهندگان طیور روستایی و صنعتی توصیه کرد تلفات غیرعادی را به سرعت به این اداره کل اطلاع رسانی کنند.
وی ادامه داد: بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت دام، ویروس آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان به دلیل تغییرات در ۲۲ کشور دنیا قابلیت انتقال به پستانداران را پیدا کرده است، در حالیکه در سنوات گذشته این بیماری فقط مختص پرندگان آزاد زی و پرندگان در قفس و اهلی بود.
مدیرکل دامپزشکی لرستان اضافه کرد: پایش و مراقب تالاب ها و اکوسیستم های خاص محل گذراندن پرندگان مهاجر با توجه به وجود اکوسیتم های استان در ۶ ماه دوم سال با هماهنگی حفاظت محیط زیست استان توسط دامپزشکی انجام می شود.
زبردست اظهار کرد: ناظران دامپزشکی در تمام مراکز مرغ گوشتی، تخم گذار و مرغ مادر مستقر و بر اساس شاخص های مشخص، کوچکترین تغییرات مصرف غذا، آب، تلفات و علائم بیماری اطلاع رسانی و مباحث پیشگیری به ویژه برای آنفلوآنزای فوق حاد بررسی می شود.
وی گفت: ایمن سازی ناظران در مراکز کشتارگاهی و پرورشی نیز در اولویت و حضور در مدارس و آموزش و اطلاع رسانی در خصوص بیماری های مشترک انسان و دام با موضوع بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در دستور کار قرار گرفته است.
فعالیت آزمایشگاه مرکزی دامپزشکی لرستان
مدیرکل دامپزشکی لرستان با اشاره به تجهیز آزمایشگاه مرکزی استان به آزمایش‌های «سرولوژی» و «پی‌سی‌آر» افزود: پیش از این نمونه و موارد مشکوک آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان در استان به استان‌های همجوار و یا سازمان دامپزشکی کشور اعلام می شد، اما اکنون آزمایشگاه مرکزی مجهزی در استان فعال شده است.
زبردست همچنین بر فعالیت آزمایشگاه مرکزی تشخیصی دامپزشکی استان اشاره کرد و یادآور شد: هر ساله نمونه پایش ها به استان های دیگر ارسال می شد که اکنون با فعالیت آزمایشگاه استان کمتر از ۶ ساعت نتیجه آزمایش ها مشخص می شود.
وی افزود: امروز بیماری آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان به‌عنوان یکی از چالش‌های عمده سازمان جهانی بهداشت مطرح است و در این راستا سازمان دامپزشکی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت جهاد کشاورزی پیگیر موضوع هستند.
مدیرکل دامپزشکی لرستان با اشاره به راهکارهای کنترل و پیشگیری از ابتلا به این بیماری تاکید کرد: ژنوم ویروس آنفلوآنزا، به‌صورت قطعه‌قطعه و به راحتی دچار جهش می‌شود که توسط پرندگان آبزی و مهاجر در یک منطقه به منطقه، از یک کشور به کشور دیگر و از یک قاره به قاره دیگر می‌تواند شیوع پیدا کند.
زبردست با بیان اینکه نمی‌توان پرندگان مهاجر را آزمایش و یا کنترل کرد، اظهار داشت: در این راستا باید کنترل در مبدا و مقصد صورت گیرد.
وی با اشاره به اقدامات صورت‌گرفته در این زمینه افزود: جلسات مختلفی برای آمادگی اداره کل دامپزشکی و سایر دستگاه‌های مرتبط با موضوع، برگزاری رزمایش در شهرستان‌ها، رصد و پایش رودخانه‌ها، تالاب‌ها، منابع آبی، مزارع پرورش مرغ مادر و تخم‌گذار و مراکز محل تردد پرندگان مهاجر در دستور کار است.
مدیرکل دامپزشکی لرستان با اشاره به اینکه تمام مزارع پرورش مرغ مادر و تخم‌گذار در رابطه با بیماری آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان آزمایش شده اند، اظهار داشت: استقرار مسئول فنی در تک‌تک مزارع پرورش مرغ مادر و تخم‌گذار از دیگر اقدامات صورت‌گرفته بوده است.
زبردست تاکید کرد: در این راستا سرکشی و تشدید مراقبت‌ها در روستاها و ۷۰۰ واحد مرغداری استان نیز در اولویت کاری این اداره کل قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: در صورت شیوع این بیماری، جلوگیری از ورود پرندگان وحشی به محل نگهداری مرغ، رعایت اصول بهداشتی از نظر نظافت و ضدعفونی مرغداری و پرورش طیور، ممانعت از ورود حیوانات دیگر، اعلام هرگونه کاهش ناگهانی تولید تخم‌مرغ و تلفات به مرکز دامپزشکی باید مورد توجه قرار گیرد.
موردی از آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در لرستان گزارش نشده است
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی حفاظت محیط زیست لرستان نیز گفت: خوشبختانه با توجه به رصدها و پایش های مستمر، موردی از بروز آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در استان مشاهده نشده و هر ساله رصد تالاب ها و آبگیرهای استان با همکاری و گشت و کنترل های مشترک با حضور دامپزشکی انجام می شود.
محمدنبی حسنوند اظهار داشت: در صورت مشاهده هر موردی از شیوع، بلافاصله اکیپ مجهز دامپزشکی نمونه برداری را انجام می دهند و موارد گزارش می شود.
وی تاکید کرد: طی چند سال اخیر نیز مواردی از آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در میان پرندگان مهاجر و بومی استان ثبت و گزارش نشده است، اما همچنان رصد و پایش با حضور ناظران و تیم های نظارتی در حال انجام است و در صورت گزارش هر موردی بلافاصله اقدامات نمونه برداری و ارسال به آزمایشگاه انجام خواهد شد.
معاون محیط زیست لرستان با اشاره به آغاز رصدهای مشترک دامپزشکی و محیط زیست استان ادامه داد: با آغاز فصل مهاجرت پرندگان تمام زیستگاه ها و تالاب های پرندگان در این استان تحت کنترل و نظارت قرار دارند.