این رئالیتی‌شو تلویزیونی که در فصل سیزدهم خود به «سنندج» رسیده است، از اوایل پاییز روی آنتن شبکه2 سیما رفته و مخاطبان را سرگرم تماشای رقابت سه خانواده از سه قشر مختلف کردستان کرده است.
مستند مسابقه خانه ما به تهیهکنندگی احمد شفیعی و کارگردانی محمد رحیمی و امیراطهر سهیلی در این فصل، میهمان مردم خونگرم خطه کردستان شده است. این برنامه در هر فصل به یکی از شهرهای ایران سفر می‌کند که در فصل‌های قبل به شهرهای بوشهر، قم، قزوین، مشهد، رشت، تبریز و شیراز سفر کرده بود. در این فصل سه خانواده سنندجی در بازه زمانی یک ماهه و در چارچوب مبلغی مشخص برای گذران زندگی به رقابت با یکدیگر می‌پردازند. این مسابقه تلویزیونی جمعه‌ها ساعت ۱۹ روی آنتن شبکه2 سیما می‌رود و شنبه هفته بعد ساعت ۱۴ بازپخش می‌شود.
انتخاب خانواده‌ها برای یک رقابت چالشی
امیراطهر سهیلی، کارگردان این فصل از خانه ما با بیان اینکه این برنامه یک مستند- مسابقه خانوادگی با محوریت سبک زندگی، مدیریت هزینه‌ها و ایجاد و حفظ نشاط خانوادگی است، درباره روند تولید آن به خبرنگار ما می‌گوید: سال گذشته در جشنواره ژاپن بودم که تهیه‌کننده برنامه با من تماس گرفت و پرسید تمایل به حضور در این برنامه را داری. از آنجا که سبک رئالیتی‌شو را دوست داشتم، قبول کردم و وارد گروه شدم. پس از جلسات ایده‌پردازی و هم‌اندیشی برای تولید به سنندج رفتیم. پیش‌تر فراخوان‌هایی برای انتخاب خانواده‌ها در این شهر منتشر شده بود و در آنجا مصاحبه‌ها را برای انتخاب شرکت‌کنندگان انجام دادیم.
او با اشاره به تقاضای بالای سنندجی‌ها برای شرکت در این مسابقه خاطرنشان می‌کند: ملاک ما برای انتخاب، سه خانواده با سبک زندگی‌های متفاوت بود. فاکتورهای انتخاب بر این اساس بود که از قومیت کرد باشند، در میانشان اهل سنت داشته باشیم که هر سه گروه اهل سنت بودند و از همه مهم‌تر اینکه سه سبک زندگی متفاوت از یکدیگر داشتند.
به باور وی یکی از جذابیت‌های برنامه، همین تفاوت در نوع زندگی شرکت‌کنندگان است، هر خانواده‌ای شرایط مالی، فرهنگی و اجتماعی متفاوتی از یکدیگر دارند مثلاً یک خانواده هنرمند، یک خانواده پزشک و یک خانواده کارمند است که در بسیاری از شئون زندگی با هم متفاوت هستند.
سهیلی درباره مواجهه این افراد با چالش‌های مشترک می‌گوید: وقتی این چالش‌ها برای افرادی شبیه به هم اجرا شود، نتیجه چندان هیجان‌انگیز نمی‌شود مثلاً در فصل‌های قبلی بسیاری از خانواده‌ها در چالش کسب و کار، سراغ دست‌فروشی می‌رفتند ولی در این فصل، اگرچه نخستین راهکار خانواده‌ها، دست‌فروشی است اما رویکردها نسبت به این چالش متفاوت است یا حتی در نوع سفر رفتن و شکل میهمانی گرفتن، کاملاً متفاوت از هم رفتار می‌کنند.
قصد نداریم سبک زندگی مردم را تغییر دهیم
این مستندساز درباره اینکه با توجه به ترویج الگوهای مصرف‌گرایانه در شبکه‌های اجتماعی، برنامه خانه ما تلاشی برای نمایش ساده‌زیستی است؟ می‌گوید: شاید تفکر تولیدکنندگان برنامه در کلان، این باشد که سبک زندگی صرفه‌جویانه را تبلیغ کنند اما این رئالیتی‌شو قصد ندارد سبک زندگی مخاطبان را عوض کند بلکه قصد برنامه نشان دادن مواجهه افراد با موقعیت‌های چالش‌برانگیز است تا هر آنچه دست و پای ما را در تحکیم روابط خانوادگی می‌بندد کم کنیم و واقعیت‌ها را نشان دهیم.
او با اشاره به کم شدن دیدارهای خانوادگی و بی‌توجهی به آیین صله رحم با توجه به شرایط سخت اقتصادی جامعه خاطرنشان می‌کند: اگر قرار است دیدارها و میهمانی‌ها همچنان ادامه داشته باشد باید آسان بگیریم و این سهل‌گیری را ترویج کنیم، مگر قدیم خانواده‌ها برای رفت و آمدهایشان، این قدر تشریفات داشتند؟
سهیلی تأکید می‌کند: خانه ما می‌خواهد این موضوع را یادآوری کند که زندگی کردن آن قدرها هم سخت نیست در حالی که اصل لذت بردن از زندگی دارد فراموش می‌شود. مثلاً من بی‌برنامه بودن خانواده محمدی را خیلی دوست داشتم؛ می‌خواستند بروند سفر، وقتی از خانه راه می‌افتادند به این فکر می‌کردند که قرار است کجا بروند و با بی‌برنامه بودن بیشتر بهشان خوش می‌گذشت.
به باور او برای انجام کار خیر قرار نیست میلیاردر باشیم یا برای سفر رفتن وضعیت مالی خوبی داشته باشیم یا برای میهمانی گرفتن، سفره رنگین داشته باشیم این‌ها بهانه است در حالی که از آنچه داریم باید لذت ببریم.
کارگردان خانه ما می‌گوید: بنا نیست در این برنامه سبک زندگی افراد را عوض کنیم یا به آن‌ها یک شکل از زندگی را تحمیل کنیم، فقط قرار است خوشی‌های زندگی را به آن‌ها یادآور شویم. پدر و مادرهای ما با همه تنگدستی‌هایشان از آنچه داشتند لذت می‌بردند چرا ما لذت نمی‌بریم؟
کسی به ما سفارش تبلیغ فقر را نداده است!
او درباره این فرضیه که چنین برنامه‌هایی قصد دارند از چهره فقر، قبح‌زدایی کنند، عنوان می‌کند: ما می‌خواهیم نشان دهیم چیزی ارزشمندتر از عمر نیست و با هر آنچه دارید از زندگی لذت ببرید چون هر چقدر هم مال بدست بیاورید باز هم احساس می‌کنید کم است ولی آنچه از دست می‌رود، عمر گرانقدر است.
به گفته سهیلی پشتوانه این برنامه، پژوهش‌های اجتماعی وسیعی است ولی عده‌ای می‌گویند چنین برنامه‌هایی به دنبال تبلیغ فقر و زیست محقرانه هستند در حالی که ما به دنبال تبلیغ چیزی نیستیم و کسی هم به ما نگفته فلان موضوع را تبلیغ کنید. هدف ما ساخت یک برنامه شاد و سرگرم‌کننده خانوادگی است که لابه‌لای آن، یکسری خوشی‌های زندگی را که فراموش کردیم یادآوری کنیم. کسی به ما سفارش نداده فقر و بی‌پولی را تبلیغ کنید! متأسفانه عده‌ای همه برنامه‌های صدا و سیما را با یک چوب می‌رانند.
این منتقد سینمایی یادآور می‌شود: من کار کردن با گروه خانه ما را بسیار دوست داشتم و با گذشت یک سال از زمان فیلم‌برداری، هنوز با خانواده‌ها در ارتباط هستم. به یاد دارم در مصاحبه با خانواده دکتر که پدر خانواده یکی از بهترین متخصص‌های فیزیوتراپی سنندج است و سبک زندگی لوکسی دارد؛ به آن‌ها گفتم شما با این سبک زندگی نمی‌توانید از پس چالش‌های این برنامه بربیایید ولی گفتند می‌خواهیم خودمان را در این چالش قرار دهیم. نمی‌توان فقط نیمه خالی لیوان را دید و از نیمه پر چشمپوشی کرد.
به باور او، رقابت میان خانواده‌ها بسیار پررنگ بود و با اینکه خانواده‌ها از سبک‌های مختلف زیستی برخوردار بودند اما رقابت تنگاتنگ و پرچالشی با هم داشتند. فیلم‌برداری برنامه در آذر ماه پارسال حدود یک ماه طول کشید و حجم زیادی راش گرفته شد چون نمی‌خواستیم کسی خودش را سانسور کند. ضمن اینکه اصلاً سوژه‌ها را راهنمایی نمی‌کردیم که چه کار کنند و به اتفاق‌های واقعی کاملاً وفادار بودیم.
فصل سیزدهم خانه ما در 10قسمت پخش می‌شود و قسمت پنجم آن، فردا شب روی آنتن می‌رود.
فصل چهاردهم نیز رقابتی میان چند خانواده در زاهدان است که احتمالاً مانند این فصل جزو رقابت‌های تماشایی خواهد بود.
خبرنگار: زهره کهندل