به گزارش ایکنا غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی عصر امروز؛ شانزدهم آبان در همایش بین‌المللی تحقیق و تصحیح نسخه‌های خطی ایران در کتابخانه مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در زمان دانشجویی و از سال ۱۳۴۲ عضو کتابخانه بوده گفت: میراث فرهنگی هویت هر ملتی است که دو بخش مکتوب و نامکتوب دارد. کتاب میراث فرهنگی مکتوب است که از همه مهمتر است چون تفکر و جهان‌بینی یک ملت را تبیین می‌کند. میراث نامکتوب نیز شامل بناهای تاریخی و آثار باستانی ماقبل تاریخ، زبان، ضرب‌المثل‌ها، حکایت‌ها، ترانه‌ها، افسانه‌های رایج، آداب و سنت‌ها است. اگر هر ملتی بخواهد خودش را بشناسد، نمی‌تواند نسبت به میراث مکتوب خود بی‌اعتنا باشد به ویژه ایران که صاحب گنجینه‌ای عظیم از میراث مکتوب با سابقه‌ای بسیار طولانی است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: در حدود یک میلیون نسخه خطی فارسی در کتابخانه‌های هند موجود است و در هر کتابخانه بزرگ دنیا که پا بگذارید، افتخارشان این است که چقدر نسخه خطی دارند. نسخه خطی برای کتابخانه‌های دنیا معنا دارد و ملت ایران چنین سابقه‌ای در علم و دانش و معرفت دارند. البته کسانی هستند که اعتقاد دارند تاریخ مصرف این موارد گذشته است و گذشته را مادون می‌دانند. چنین تفکری وجود دارد اما ما چنین تفکری نداریم و اگرچه دایره علوم تجربی وسیع‌تر شده، معتقدیم تاریخ مصرف فکر، اندیشه و عقل نمی‌گذرد.
وی با اشاره به اینکه ما نمی‌توانیم با گذشته وداع کنیم، توضیح داد: لجوج‌ترین افراد محتاج این هستند که بدانند پیشینیان چگونه فکر می‌کنند. مصححان نسخ خطی کار بسیار مهمی می‌کنند. تصحیح نسخه خطی کار بسیار دشواری است؛ هنر، مهارت، دانش، صبر و حوصله باید در فرد جمع شود تا به کار تصحیح نسخ خطی بپردازد. مصحح اول باید کاغذ را بشناسد، از جلد به نکاتی پی ببرد، خط را بشناسد. تنها چشم بصیر و خبیر، خط و رسم‌الخط را تشخیص می‌دهد.
حدادعادل به فوت و فن دستور زبان و واژگان آن اشاره کرد و افزود: مصحح باید آگاه باشد که در چه کتاب‌هایی باید رسم‌الخط را به امروز برگرداند و در کجاها نباید این کار را بکند. فهرست‌نویسی نیز نکات مربوط به خود را دارد. ظرافت زیاد است و مهمتر از اینها احاطه به موضوع کتاب است. این هنر و تخصص بعد از اختراع صنعت چاپ در کشور ما شروع شد و بزرگانی مانند مجتبی مینوی، اقبال آشتیانی و ایرج افشار در این زمینه زحمت کشیدند. اگر امروز به گذشته خودمان می‌بالیم، مدیون کسانی هستیم که سربازان گمنام ایران هستند. مرحوم مینوی در ترکیه رایزن فرهنگی بود و هزار نسخه خطی را از کتابخانه‌های مختلف انتخاب کرده بود و با وسایل هفتاد سال قبل عکسبرداری و فیلمبرداری کرده و به دانشگاه تهران اهدا کرد که بسیاری از این گنجینه هنوز تصحیح نشده باقی مانده است.
وی در پایان تاکید کرد: این امر مهم نباید در فرهنگ و معارف ما فراموش شود. باید به دیگران بفهمانیم که ملت ایران چه گذشته باشکوهی داشته است و چه آینده باشکوه‌تری خواهد داشت.
نظر شما