همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: یک زن در مصر باستان بر اثر درد بسیار جان باخت، ماهیچه‌هایش فوراً قفل شدند و فریاد نهایی او به مدت ۳۵۰۰ سال در جای خود منجمد شد.
این مومیایی با مواد مومیایی گران‌قیمت به‌خوبی حفظ شده است و سی‌تی‌اسکن او نشان داد که اندام‌های او هنوز دست‌نخورده بودند و یک روش مومیایی غیرمعمول را نشان می‌داد.
مومیایی منحصربه‌فرد
محققان دریافته‌اند که این زن در مواد وارداتی گران‌قیمت مومیایی شده و تمام اعضای بدنش هم باقی‌مانده بود که نشان‌دهنده روشی منحصربه‌فرد برای نگهداری است.
محققان یافته‌های خود را در مطالعه جدیدی که در مجله Frontiers in Medicine منتشر شد، فاش کردند. این یافته‌ها نشان می‌دهد یک زن مصری باستان بر اثر درد بسیار جان‌باخته، ماهیچه‌هایش فوراً قفل و فریاد نهایی او به مدت ۳۵۰۰ سال در جای خود منجمد شده است. محققان همچنین دریافته‌اند که این زن در مواد وارداتی گران‌قیمت مومیایی شده بوده است.
بیشتر بخوانید:
یک مومیایی پر از اسرار
سحر سلیم، یکی از نویسندگان این مطالعه، رادیولوژیست مومیایی در بیمارستان کسر العینی دانشگاه قاهره، در ایمیلی به لایو ساینس گفت: مومیایی کردن در مصر باستان هنوز پر از اسرار است. اندام‌های دست‌نخورده معمولاً نشانه‌ای از مومیایی ضعیف یا نادیده گرفته شده است، اما این زن در حال جیغ‌کشیدن به طور قابل‌توجهی به‌خوبی حفظ شده بود.
به گفته او این موضوع تعجب‌آور است. زیرا روش کلاسیک مومیایی در پادشاهی جدید (حدود ۱۵۵۰ تا ۱۰۷۰ قبل از میلاد) شامل برداشتن همه اعضای بدن به جز قلب بود.
کلاه‌گیسی از نخل خرما
باستان‌شناسان در سال ۱۹۳۵ هنگام حفاری مقبره سننموت، معمار برجسته و مقام دولتی، مومیایی زن در حال جیغ کشیدن را در دیرالبهاری نزدیک الاقصر مصر کشف کردند. ملکه هتشپسوت سلیم خاطرنشان کرد که این زن در یک اتاق دفن مجاور دفن شد و احتمالاً یکی از اعضای خانواده نزدیک سننموت است.
این مومیایی با یک کلاه گیس سیاه و دو حلقه اسکراب تزئین شده بود. موهای طبیعی او با حنا و ارس رنگ شده بود. میکروسکوپ الکترونی نشان داد که کلاه گیس از نخل خرما ساخته شده است.
راز حفظ در مومیایی
سلیم می گوید آزمایش پراش اشعه ایکس نشان داده که حاوی ترکیبی از کریستال‌های کوارتز، مگنتیت و آلبیت است که احتمالاً موها را سفت می‌کند و به موهای او رنگ سیاه می‌دهد. کلاه گیس نیز معمولاً برای اهداف تشییع جنازه و در زندگی روزمره استفاده می شد.
به گزارش سایت livescience، سلیم و یکی از نویسندگان مطالعه، سامیه المرقانی، از وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر، دریافتند که راز حفظ او احتمالاً در مومیایی کردن مجلل او نهفته است. آنها با استفاده از طیف‌سنجی مادون قرمز، آثاری از رزین درخت عرعر و کندر کشف کردند که محصولات مجللی هستند که احتمالاً از شرق مدیترانه و شرق آفریقا یا جنوب عربستان به مصر وارد شده‌اند. به طور کلی، رزین و کندر از پوسیدگی بدن ناشی از باکتری ها و حشرات جلوگیری می کند.
مرگ دردناک
سلیم خاطرنشان کرد: این تنها مومیایی کشف شده در حال جیغ کشیدن نیست؛ شاهزاده پنتاور (۱۱۷۳ تا ۱۱۵۵ قبل از میلاد) و پرنسس مریتامون (۱۵۲۵ تا ۱۵۰۴ قبل از میلاد) نیز با دهان باز کشف شدند.
به گفته او، باز شدن دهان زمانی اتفاق می‌افتد که این ماهیچه‌ها هنگام خواب شل می‌شوند یا پس از مرگ تجزیه می‌شوند. برای اینکه دهان متوفی بسته بماند، مومیایی‌کنندگان اغلب فک پایین را دور جمجمه می‌پیچیدند.
اما این مورد متفاوت بود؛ باز شدن دهان به دلیل مرگ دردناک بود. سلیم می‌گوید: حالت جیغ مومیایی در این مطالعه می‌تواند به‌عنوان اسپاسم جسد خوانده شود که به این معنی است که این زن در حال فریادزدن از درد جان‌باخته است.
اسپاسم جسد زمانی اتفاق می‌افتد که عضلات چند لحظه قبل از مرگ منقبض و باعث سفت‌شدن آنها می‌شوند. این وضعیت می‌تواند در مواردی مانند مرگ ناشی از حمله، خودکشی یا غرق‌شدن رخ دهد.
برخلاف علت مرگ دو مومیایی دیگر - پنتاور بر اثر خودکشی و مریتامون در اثر حمله قلبی درگذشت - اسکن سی تی اسکن زن جیغی دلیل مرگ او را فاش نکرد.
تصاویر سی تی اسکن
بااین‌حال، تصاویر دوبعدی و سه‌بعدی حاصل از سی‌تی‌اسکن، قد، سن و شرایط پزشکی این زن را روشن کرده و نشان داده که قد او حدود ۵ فوت (۱.۵ متر) بوده است.
مفصل بین دو استخوان لگن او که با افزایش سن انسان تغییر می‌کند، نشان می‌دهد که او هنگام مرگ تقریباً ۴۸ سال داشته است. همچنین استخوان‌های ستون فقرات او نیز نشان می‌دهد ممکن است این زن آرتریت خفیف داشته باشد. او چندین دندان خود را ازدست‌داده بوده که احتمالاً درست قبل از مرگ از بین رفته بودند. بنابراین نشان می‌دهد حفره‌های دندان‌های او بهبود نیافته بودند.
سلیم و تیم او امیدوارند پیشرفت در تکنیک‌های علمی آنها را قادر سازد تا اطلاعات بیشتری در مورد مومیایی ارائه دهند.
کپسول زمان
به گفته سلیم، بدن او که به‌خوبی حفظ شده بود؛ مانند یک کپسول زمان بود که به ما امکان داد تا بدانیم او چگونه زندگی می‌کرد، بیماری‌هایی که از آنها رنج می‌برد و مرگ او را که ممکن بود دردناک باشد ثبت کنیم. این نوع مطالعه مومیایی را انسانی می‌کند و اجازه می‌دهد به او به‌عنوان یک انسان نگاه کنیم.
این زن در حال حاضر در موزه مصر در قاهره نگهداری می‌شود؛ درحالی‌که تابوت و حلقه‌های او در موزه هنر متروپولیتن در شهر نیویورک به نمایش گذاشته شده است.