مسعود پزشکیان دیروز ‌پس از حضور در صحن علنی مجلس شورای اسلامی و ایراد سخنانی، بخش نخست لایحه بودجه ۱۴۰۴ را به هیات رئیسه مجلس تقدیم کرد. بر اساس ماده واحده بخش اول لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور متشکل از چهار زیربخش شامل «احکام»، «سقف منابع بودجه عمومی دولت»، «ترازهای عملیاتی، سرمایه‌ای و مالی» و «فروض برآورد منابع و مصارف» است. از حیث منابع و مصارف بودجه کل کشور بالغ بر یکصد و هجده میلیون و نهصد و شصت و شش هزار میلیارد (۱۱۸,۹۶۶,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال است.

پیشنهاد نرخ ۶۳ دلار برای هر بشکه نفت در لایحه بودجه ۱۴۰۴
بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۴ میزان تولید نفت سه میلیون و ۷۵۰ هزار بشکه در روز، مقدار خالص صادرات گاز طبیعی ۱۶ میلیارد متر مکعب در سال و میزان تولید میعانات گازی ۶۹۰ هزار بشکه در روز عنوان شده است.
قیمت هر بشکه نفت صادراتی در بودجه ۱۴۰۴ با نرخ ۵۷.۵ یورو (معادل ۶۳ دلار) و بهای هر متر مکعب گاز صادراتی سه‌دهم یورو تعیین شده است.
منابع حاصل از صادرات نفت خام، میعانات گازی و خالص صادرات گاز طبیعی در سال ۱۴۰۴ به مبلغ ۵,۰۹۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال به‌عنوان سهم دولت، مبلغ ۵,۶۱۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال ردیف ... به‌عنوان سهم نیروهای مسلح، مبلغ ۱,۲۶۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال به‌عنوان سهم سایر مصوبات طرح‌های خاص بین ذی‌نفعان تسهیم می‌شود:

سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای صادرات نفت در لایحه بودجه ۴۸ درصد تعیین شد
در تبصره ۳ لایحه بودجه ۱۴۰۴ آمده است که سهم صندوق توسعه ‏ملی موضوع اجزای بند (ح) ماده (۱۶) قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه، ۴۸ درصد از منابع حاصل از صادرات نفت خام، میعانات گازی و خالص ‏صادرات گاز است.
همچنین در این تبصره آمده است: ۲۸ واحد درصد از سهم صندوق توسعه ملی در قالب بدهی به صورت یک‌دوازدهم به دولت اختصاص می‌یابد.
سهم صندوق توسعه ملی برای تهاتر بر اساس جزء (۲) بند (ح) ماده (۱۶) قانون احکام دائمی به‌صورت حواله نفتی برابر ۲۰ درصد است.

افزایش ۲۰درصدی دستمزد و حقوق همه گروه‌های شاغل
بررسی تبصره ۱۲ لایحه بودجه ۱۴۰۴ حکایت از افزایش ۲۰ درصدی ضریب حقوق گروه‌های مختلف حقوق بگیر در سال ۱۴۰۴ دارد. همچنین افزایش سقف دریافتی با درخواست بالاترین مقام دستگاه و تصویب شورای حقوق و دستمزد، فقط برای مشاغل حساس و خاص یا مشاغل دارای شرایط خاص از جمله در حوزه عملیاتی صنعت نفت و دریانوردی بلامانع است. در لایحه پیشنهادی بودجه ۱۴۰۴، ضریب حقوق گروه‌های مختلف حقوق‌بگیر در دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده ۲۹ قانون برنامه پنج ساله ششم افزایش ۲۰ درصدی خواهد داشت.
حداقل حقوق و مزایای مستمر شاغلان (مشمول و غیرمشمول قانون مدیریت خدمات کشوری)، به میزان ۲۰ درصد افزایش می‌یابد. تفاوت تطبیق موضوع ماده (۷۸) قانون مدیریت خدمات کشوری، تفاوت تطبیق موضوع جزء (۱) بند «الف» تبصره (۱۲) قانون بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور مصوب ۲۰/۱۲/۱۳۹۶ و تفاوت تطبیق موضوع بند «ی» تبصره (۱۲) قانون بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور مصوب ۲۱/۱۲/۱۳۹۷ در حکم حقوق، بدون تغییر باقی می‌ماند.

کمک هزینه عائله‌مندی و حق اولاد
امتیاز کمک‌هزینه عائله‌مندی و حق اولاد موضوع بند (۴) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری برای شاغلان مشمول ماده (۱۶) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به ترتیب ۳۶۲۵ و ۲۹۶۷ و معادل ریالی امتیاز مذکور برای سایر مشمولان ماده مذکور تعیین شده است.افزایش حداقل مبلغ حکم کارگزینی حقوق بگیران، حداقل حقوق و مزایای مستمر شاغلان اعم از مشمولان و غیر مشمولان قانون مدیریت خدمات کشوری، حداقل حقوق بازنشستگان و وظیفه بگیران مشمول صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح و سایر صندوق‌های وابسته دستگاه‌های اجرایی به میزان ۱۸ درصد تعیین شده بود.

افزایش سقف پرداختی با شروط خاص
در بند (ت) این تبصره، سقف خالص پرداختی متوسط ماهانه در سال از محل حقوق و مزایای مستمر و غیرمستمر و سایر پرداختی‌ها از هر محل و تحت هر عنوان در سال ۱۴۰۴ به گروه‌های مختلف حقوق بگیر بند (الف) این تبصره و بازنشستگان موضوع بندهای (الف) و (ب) این تبصره در تمامی مناطق کشور به میزان هفت برابر حداقل حکم کارگزینی برای حقوق بگیریان و حکم حقوقی برای بازنشستگان و وظیفه بگیران تعیین می‌شود. پرداخت مازاد بر این مبلغ تحت هر عنوانی ممنوع است. افزایش سقف دریافتی با درخواست بالاترین مقام دستگاه و تصویب شورای حقوق و دستمزد صرفا برای مشاغل حساس و خاص یا مشاغل دارای شرایط خاص از جمله در حوزه عملیاتی صنعت نفت و دریانوردی بلامانع است.

معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران بیشتر از قبل شد
بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ نرخ مالیات بر مجموع درآمد حقوق اشخاص حقیقی در لایحه بودجه ۱۴۰۴ به شرح زیر است:
- ۲۸۸ میلیون تا ۳۶۰ میلیون ۱۰ درصد
- ۳۶۰ میلیون تا ۴۵۶ میلیون ۱۵ درصد
- ۴۵۶ میلیون تا ۶۰۰ میلیون ۲۰ درصد
- ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون ۲۵ درصد
- بالای ۸۰۰ میلیون ۳۰ درصد
تمامی افرادی که در بخش‌های دولتی و غیردولتی تحت هر عنوان از جمله ساعتی، روزمزد، قراردادی، حق‌التدریس، حق‌التحقیق، حق‌الزحمه، حق نظارت، حق‌التألیف، حق فنی و پاداش شورای حل اختلاف دریافتی دارند، نیز مشمول مالیات حقوق هستند. اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی و آموزشی و قضات دادگستری از شمول این حکم مستثنی و مشمول ماده (۸۵) قانون مالیات‌های مستقیم هستند. ضمناً مالیات قراردادهای پژوهشی مشمول حکم تبصره (۲) ماده (۸۶) قانون مالیات‌های مستقیم الحاقی ۲۷/۴/۱۳۹۶ است.

سقف پاداش پایان خدمت مشخص شد
طبق لایحه بودجه پیشنهادی دولت به مجلس برای سال آینده، پاداش پایان خدمت موضوع قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه های ضروری به کارکنان دولت، پاداش پایان خدمت کارکنان مشمول ماده ۱۰۷ قانون مدیریت خدمات کشوری با احتساب فوق العاده بنده ۱۰ ماده ۶۸ قانون مذکور به مقامات، روسا، مدیران و کارکنان تمامی دستگاه های اجرایی و همچنین وزارت اطلاعات، نیروهای مسلح و سازمان انرژی اتمی ایران در ازای هر سال خدمت حداکثر تا سی سال و تا سقف شش میلیارد و پانصد میلیون ریال خواهد بود.

اختصاص ۲ میلیارد یورو برای واردات خودروی سواری در لایحه بودجه ۱۴۰۴
در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴آمده است: در اجرای قانون هوای پاک مصوب ۲۵ تیرماه ۱۳۹۶ صادرکنندگان یا زیرمجموعه ایشان مجازند با رعایت شرط مربوط به اطمینان از تأمین خدمات پس از فروش و بندهای (۱) و (۲) ماده (۴) و مواد (۶)، (۱۰) و (۱۳) قانون ساماندهی صنعت خودرو (مصوب ۱۴۰۰) تا سقف ۲ میلیارد (۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) یورو از منابع ارزی حاصل از صادرات خود با پرداخت همه عوارض و حقوق قانونی نسبت به واردات خودروی سواری نو اقدام کنند.طبق این لایحه، علاوه‌ بر سقف مزبور استفاده از سایر منابع ارزی به تشخیص بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران جهت واردات خودرو مطابق ترتیبات قانونی مجاز خواهد بود.
همچنین حقوق ورودی خودروهای مذکور صد درصد (۱۰۰%) تعیین می‌شود و نرخ ارز مبنای محاسبه حقوق ورودی و مالیات نیز برابر نرخ ارز بازار مرکز مبادله طلا و ارز است. منابع حاصل از حقوق ورودی این بند به ردیف .... واریز می‌شود.

حقوق گمرکی ۱۵درصدی برای تلفن‌ همراه وارداتی بالای ۶۰۰ دلار در لایحه بودجه ۱۴۰۴
در لایحه بودجه ۱۴۰۴، حقوق گمرکی تلفن همراه وارداتی بالای ۶۰۰ دلار در رویه تجاری ۱۵ درصد و در سایر رویه‌ها ۳۰ درصد محاسبه و دریافت خواهد شد.‌ بخش اول لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور متشکل از چهار زیربخش شامل «احکام»، «سقف منابع بودجه عمومی دولت»، «ترازهای عملیاتی، سرمایه‌ای و مالی» و «فروض برآورد منابع و مصارف» است. از حیث منابع و مصارف بودجه کل کشور بالغ بر یکصد و هجده میلیون و نهصد و شصت و شش هزار میلیارد (۱۱۸,۹۶۶,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰) ریال است.  بند ق تبصره ۱ لایحه بودجه ۱۴۰۴، مربوط به حقوق گمرکی تلفن‌های همراه است.بر این اساس حقوق گمرکی گوشی‌های تلفن همراه وارداتی بالای ۶۰۰ دلار در رویه تجاری ۱۵ درصد و در سایر رویه‌ها ۳۰ درصد محاسبه و دریافت خواهد شد. حقوق گمرکی تلفن همراه نسبت به سال گذشته تغییر نداشته است.
در این بند اشاره شده که واردات این کالاها از طریق مناطق آزاد تجاری و صنعتی نیز مشمول این حکم است.
مجوز واردات یک دستگاه خودرو به جانبازان بالای ۵۰ درصد در لایحه بودجه ۱۴۰۴
مطابق لایحه بودجه ۱۴۰۴، وزارت صنعت معدن و تجارت مکلف است با معرفی بنیاد شهید و امور ایثارگران به جانبازان ۵۰ درصد و بالاتر که در سنوات گذشته از تسهیلات موضوع ماده ۴۵ قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران استفاده نکرده اند، مجوز واردات یک دستگاه خودرو متناسب با وضعیت جانبازی ایثارگر با رعایت قوانین و مقررات ارائه کند. برپایه این گزارش، در خصوص سایر مشمولان قانون مذکور از محل تسهیلات قرض الحسنه این بند برای خرید خودروی داخلی اقدام می‌شود.آیین نامه اجرایی این بند به پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاران بنیاد شهید و امور ایثارگران، بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیات وزیران می‌رسد.

اجازه انتشار ۱۰۰هزار میلیارد ریال اوراق برای رفع نقاط حادثه‌خیز جاده‌ای در لایحه بودجه
برپایه بند ۳ تبصره ۲ لایحه بودجه ۱۴۰۴، شرکت‌های تابعه وزارت راه و شهرسازی مجازند با تصویب شورای عالی حمل و نقل و ایمنی کشور و تایید شورای اقتصاد با تضمین خود یا سایر صندوق‌های تابعه و وابسته نسبت به انتشار یکصد هزار میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی برای رفع نقاط حادثه خیز جاده‌ای با تامین تجهیزات و علائم ایمنی راه‌ها اقدام کنند.

تعرفه آب تغییر کرد
طبق بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴ تعرفه آب‌بها تغییر کرد. براساس تبصره -۷، آب، کشاورزی و محیط زیست شناسه بودجه‌ای ۷۰۶۳ (ت) وزارت نیرو از طریق شرکت‌های آب و فاضلاب استانی سراسر کشور مکلف است علاوه بر دریافت نرخ آب بها به ازای هر متر مکعب فروش آب شرب تا الگوی مصرف آب برای مشترکین خانگی و تا ظرفیت قراردادی برای مشترکین غیر خانگی آب مبلغ دو هزار (۲۰۰۰) ریال و به ازای هر متر مکعب فروش آب شرب بالاتر از الگوی مصرف آب برای مشترکین خانگی و تا ظرفیت قراردادی برای مشترکین غیر خانگی آب مبلغ چهار هزار (۴۰۰۰) ریال از مشترکان خانگی و غیر خانگی دریافت و به حساب شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور نزد خزانه داری کل کشور واریز نماید صددرصد (۱۰۰%) وجوه دریافتی تا سقف بیست هزار میلیارد (۲۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال جهت هزینه کرد کاهش هدر رفت آب شهری در چارچوب موافقتنامه متبادله با سازمان در همان استان اختصاص می‌یابد. دستگاه اجرایی مکلف است تا پایان خردادماه نسبت به مبادله موافقتنامه مزبور اقدام نماید. مشترکان با نرخ تعرفه آب صفر و یا معاف از پرداخت تعرفه آب مشمول این بند نمی‌باشند.

یارانه ۲۵۰ هزار میلیارد تومانی به نان در سال آینده
براساس بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴ ، محل تامین یارانه آرد و نان و میزان آن ۲۵۰۰ هزار میلیارد ریال معادل ۲۵۰ هزار میلیارد تومان اعلام شده است.

سقف ۲ میلیارد یورویی دریافت کمک‌های بین‌المللی برای جبران خسارت و پیشگیری از حوادث
براساس بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴، مطابق بند د تبصره دو بخش اول لایحه بودجه، به دولت اجازه داده می‌شود تا سقف دو میلیارد (۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) یورو، کمک‌های بلاعوض بین‌المللی از سوی مؤسسات و سازمان‌های بین‌المللی برای جبران خسارت و پیشگیری از حوادث مانند زلزله، سیل، سرمازدگی، مقابله با گردوغبار، بیابان‌زدایی، حفاظت از تالاب‌ها و مبارزه با آفات و بیماری‌های دامی ‌و گیاهی و همچنین ‌تأمین ‌ماشین‌آلات و تجهیزات مربوط، تجهیزات مورد نیاز بالگردهای امدادی ارتش جمهوری اسلامی ایران (آجا)، اجرای طرح‌های توسعه‌ای و زیربنایی کشور و طرح‌های موضوع صندوق ملی محیط‌زیست، ساماندهی و مرمت آثار تاریخی و موزه‌ها و توسعه گردشگری و صنایع‌دستی و امور مربوط به پناهندگان و اتباع خارجی و تأمین تجهیزات و مواد مصرفی بانک ژن‌شناسی ایرانیان دریافت و پس از تسعیر و واریز آن به خزانه‌داری کل کشور صرف هزینه‌های مرتبط نماید.

اجازه تهاتر ۶۵۰ هزار میلیارد ریال نفت و فرآورده در بودجه ۱۴۰۴
بر اساس بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴ به‌منظور تأمین فراورده‌های نفتی موردنیاز کشور، به شرکت‌های دولتی تابعه ذی‌ربط ‏وزارت نفت اجازه داده می‌شود با رعایت اصل پنجاه و سوم (۵۳) قانون اساسی ‏جمهوری اسلامی ایران ضمن به‌کارگیری راهکارهای بهینه‌سازی مصرف و کاهش ‏نیاز به واردات فراورده‌های نفتی، از طریق  معاوضه و یا تهاتر فراورده‌های نفتی وارداتی تا سقف ششصد و پنجاه هزار میلیارد (۶۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال از طریق صادرات نفت خام، میعانات گازی، خالص صادرات گاز، و فرآورده‌های نفتی و خریدوفروش، معاوضه و یا تهاتر فراورده‌های نفتی دریافتی از واحدهای تولید ‏داخلی فراورده‌های نفتی با خوراک تحویلی به آنها تا سقف ششصد و پنجاه هزار میلیارد ‏‏(۶۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال در قالب ردیف درآمد- هزینه‌اقدام کنند.

میزان مالیات زمین‌ در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟

مطابق لایحه بودجه ۱۴۰۴ زمین‌های فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری و واحدهای مسکونی که ارزش هر یک از آنها بیش از پانصد میلیارد (۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال باشد، مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات به میزان ۲ در هزار می‌شوند. این مالیات بر عهده شخصی است که در ابتدای سال ۱۴۰۴ مالک املاک فوق بوده است. واحدهای مسکونی در حال ساخت، مشمول این مالیات نیستند.واحدهای مسکونی غیرمجاز تا زمان دریافت پروانه ساخت یا اجرای حکم کمیسیون‌های ماده (۹۹) و (۱۰۰) قانون شهرداری‌ها حسب مورد مشمول جریمه‌ای معادل ۲ برابر مالیات واحدهای مسکونی مجاز موضوع این بند هستند.پرداخت جریمه مزبور هیچ‌گونه حق مکتسبه‌ای برای دارندگان واحدهای غیرمجاز ایجاد نخواهد کرد.

8 نکته اثرگذار بر زندگی مردم از بودجه 1404

لایحه بودجه به عنوان مهمترین سند مالی دولت دارای 8 نکته موثر بر زندگی مردم از جمله معافیت مالیاتی حقوق و نرخ تسعیر ارز کالاهای اساسی است.
بر اساس متن منتشر شده از لایحه بودجه، نکات ذیل قابل‌توجه است.
1-سقف بودجه 5987 هزار میلیارد تومان
مطابق جدول یک سقف بودجه در سال جاری نزدیک به 6000 هزار میلیارد تومان رسیده است که از این میزان، 20 درصد مرتبط با تملک دارایی‌های سرمایه‌ای است. البته تحویل نفت خام به نیروهای مسلح نیز ذیل این سرفصل گنجانده شده است. از طرفی کف حقوق حقوق بگیران 12 میلیون تومان و کف حقوق بازنشستگان 10.8 میلیون تومان تعیین شده است.
2-رشد 1.5 برابری درآمدهای دولتی
منابع درآمدی دولت با لحاظ منابع هدفمندی در سال 1404 نسبت به سال قبل 42 درصد افزایش پیدا کرده است. این رشد در واگذاری دارایی سرمایه‌ای و همچنین واگذاری دارایی مالی به ترتیب رشد 41 درصدی و 333 درصدی را تجربه می‌کند.
3-رشد 40 درصدی درآمد مالیاتی دولت
درآمدهای مالیاتی مدنظر در بودجه سال آینده به 170هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به سال قبل 39 درصد رشد دارد.
4- 35 درصد بودجه 1404 نفتی است
درآمد هدف‌گذاری شده دولت از صادرات نفت و فروش حامل‌های انرژی به داخل کشور 210 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. این رقم 35 درصد از کل درآمدهای بودجه است.
5-رشد عجیب اوراق دولتی
تامین مالی دولت از محل فروش اوراق در سال آتی 700 هزار میلیارد تومان است که نسبت به امسال رشد 175 درصدی را نشان می‌دهد.
همچنین رقم استقراض از صندوق توسعه ملی در بودجه سال جاری 541 هزار میلیارد تومان عنوان شده است.
6-نرخ تسعیر ارز 20 هزار تومان رشد کرد
در حالیکه قیمت هر بشکه نفت نسبت به بودجه سال گذشته 12 درصد کاهش پیدا کرده اما نرخ تسعیر یورو که در بودجه 1403، 31 هزار تومان بود با رشد حدود 19 هزار تومانی به 50 هزار تومان رسیده است.
این نرخ مبنای همه کالاها به جز کالاهای اساسی قرار خواهد گرفت.
7و 8-پیش‌بینی نیاز ارزی، دارو، کالای اساسی و خودرو و سقف معافیت مالیاتی
در بودجه سال 1404، 11 میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی و دارو پیش‌بینی شده است از طرفی 1.8 میلیارد دلار نیز برای واردات خودروی سواری پیش‌بینی شده است.
همچنین حقوق ماهیانه تا 24 میلیون تومان نیز از پرداخت مالیات معاف است.

میزان افزایش حقوق بازنشستگان در سال 1404 مشخص شد

براساس بخش اول لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، حقوق بازنشستگان، وظیفه‌بگیران، مشترکان صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشکری و سایر صندوق‌های بازنشستگی وابسته به دستگاه‌های اجرایی در سال ۱۴۰۴ به میزان ۲۰ درصد ‌افزایش می‌یابد.در ادامه نیز تأکید شده کمک‌ هزینه عائله‌مندی و حق اولاد موضوع بند (۴) ماده (۶۸) قانون مدیریت خدمات کشوری ‌برای بازنشستگان معادل ریالی امتیاز جزء (۵) بند (الف) این تبصره تعیین می‌شود.طبق بخش اول لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، حداقل حکم حقوق بازنشستگان و وظیفه‌بگیران مشمول صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان ‌تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و سایر صندوق‌های وابسته به دستگاه‌های اجرایی متناسب با ‌سنوات خدمت به میزان ۱۰۸ میلیون ریال تعیین می‌شود.   همچنین سقف کسورات بازنشستگی برای مشترکین صندوق بازنشستگی کشوری که اقلام مشمول کسور بالاتر از سقف بند (ت) باشد، به میزان سقف خالص پرداختی مندرج در بند (ت) این تبصره است. اقلام مشمول کسور بازنشستگی صرفا به موجب قانون دائمی تعیین می‌شود.