حلوا ارده، فراوردهای است که در کشورهای خاورمیانه به خصوص در کشورهای عربی و ایران رواج و محبوبیت بسیار زیادی دارد و بسیاری از کشورهای عربی حلوا ارده را به صورت دسر برای مراسم و پس از وعده غذای اصلی استفاده میکنند و در ایران بیشتر به عنوان صبحانه مصرف میشود.
دکتر حمید خسروی، متخصص علوم و صنایع غذایی میگوید: حلوا ارده برخلاف باور عمومی که تصور میکنند این فراورده حاوی بیشترین میزان کنجد است اما نیمی از حجم این محصول حاوی شکر و به شدت افزایشدهنده قند خون و کالریزاست. این محصول از ارده، یعنی دانه کنجد بو داده شده و آسیاب شده، همراه با شربت قند و چوبک تهیه میشود. حلوا ارده به طور متوسط دارای ۵۰ درصد شکر، ۲۵ درصد چربی و ۹ درصد پروتئین است و بافت نرم یا سفت آن به مقدار و نوع شیره یا شیرینکنندههای مورد استفاده و برخی از افزودنیها بستگی دارد و معمولا حلوا اردههای سنتی، بافت سخت و سفتتری دارند.
باور نادرستی که در اذهان برخی مصرفکنندگان حلوا ارده در اثر تبلیغات نادرست عرضهکنندگان این فراورده ایجاد شده این است که فکر میکنند حلوا اردههای تهیهشده با شیره میوهها در مقایسه با حلوا ارده شکری، رژیمی و حاوی میزان قند پایین و نوعی محصول مناسب برای افراد دچار اضافه وزن و مبتلایان به دیابت هستند.
دکتر خسروی با رد این موضوع میگوید: حلوا ارده تولیدشده با شیرههای طبیعی مانند شیره انگور یا شیره خرما و توت به لحاظ محتوای قندی، تفاوتی با حلوا اردههای شکری ندارند و همه حاوی حدود ۵۰ درصد قند ساده هستند که به سرعت سبب افزایش قند خون میشوند. البته شیره میوهها حاوی آنتیاکسیدانها، مواد معدنی و ویتامینها هستند که نسبت به شکر معمولی از ارزش غذایی بیشتری برخوردارند و صرفا از نظر ارزش تغذیه ای، حلوا اردههای حاوی شیرههای طبیعی تا حدودی انتخاب بهتری هستند.
چوبک چیست؟
چوبک از گیاه چوبک یا صابونک به دلیل داشتن ساپونینها (ترکیبات صابونی طبیعی) به حلوا ارده اضافه میشود. چوبک به ایجاد بافت و ظاهری جذاب و حجیمتر و پفکردهتر در حلوا کمک میکند و در عین حال طعم و عطر خاصی به محصول میدهد و همچنین میتواند به افزایش ماندگاری محصول کمک کند. چوبک از دیدگاه طب سنتی به عنوان یک ماده گیاهی با خواص درمانی ضدالتهابی، ضدعفونیکننده و خلطآور است اما مصرف آن باید به میزان محدود باشد، زیرا در دوزهای بالا میتواند مشکلات گوارشی ایجاد کند.
حلوا شکری به دلیل داشتن کنجد میتواند حاوی ترکیباتی مانند لیگنانها باشد که به عنوان فیتواستروژن عمل میکنند. فیتواستروژنها میتوانند در بدن به هورمونهای استروژنی شبیهسازی شوند و در برخی شرایط، ممکن است بر رشد تودهها و کیستهای سینه و رحم وابسته به هورمونهای جنسی تأثیر بگذارند. اما با توجه به میزان کنجد مورد استفاده در حلوا ارده و مقدار مصرف کم، این فراورده نمیتواند برای این گروه از مصرفکنندگان مشکلساز باشد. البته محدودیت مصرف به شدت شرایط فرد بستگی دارد و بهتر است با پزشک معالج مشورت شود.