به گزارش جماران، در حالی که تنها 16 روز تا انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده باقی مانده و دو رقیب رقیب اصلی یعنی کاملا هریس و دونالد ترامپ از دو حزب دموکرات و جمهوری خواه به شدت در حال رقابت برای کسب آراء بیشتر هستند، اما ساختار و سیستم انتخاباتی ایالات متحده پیچیدهتر از آن است که تصور میشود.
در این گزارش مراحلی که منجر به انتخاب رییس جمهوری در ایالات متحده آمریکا میشود را مرور میکنیم.
شاید پذیرش این جمله دو از انتظار باشد که روند انتخاب رییس جمهوری در ایالات متحده تقریبا یک سال طول میکشد. علاوه بر این برگزاری انتخابات در آمریکا از اصول و قواعد قانونی و برخی عرفها تبعیت میکند.
انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده هر چهار سال یکبار در اولین سه شنبه، پس از اولین دوشنبه ماه نوامبر برگزار میشود.
براین اساس، انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایالات متحده در نیمه شب سه شنبه مورخ 15 آبان به وقت تهران برگزار میشود.
الزامات قانون اساسی برای نامزدهای ریاست جمهوری چیست؟
نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده باید شرایط اولیه و معیارهایی از جمله: شهروند طبیعی ایالات متحده باشد، حداقل 35 سال سن داشته باشد و حداقل سکونت 14 ساله در ایالات متحده را داشته باشد.
قانون اساسی ایالات متحده میگوید که: هر کسی که این شرایط را داشته باشد میتواند نامزدی خود را برای ریاست جمهوری اعلام کند. هنگامی که یک نامزد بیش از 5000 دلار برای مبارزات انتخاباتی خود جمع آوری یا هزینه کرد، باید در کمیسیون انتخابات فدرال ثبت نام کند. این امر، شامل نامگذاری یک کمیته اصلی کمپین برای جمع آوری و صرف بودجه میشود.
انتخابات مقدماتی و گروههای حزبی
انتخابات مقدماتی و حزبی دو روشی است که مردم به ایالتها و احزاب سیاسی در انتخاب نامزدهای ریاست جمهوری کمک می کنند.
اکثر ایالتها انتخابات مقدماتی را 6 تا 9 ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری برگزار میکنند. رای دهندگان اولیه، نامزد مورد نظر خود را به صورت ناشناس با انداختن رای مخفی انتخاب میکنند.
چندین ایالت در ماههای منتهی به انتخابات ریاستجمهوری کمپینهای گروههای حزبی برگزار میکنند. این انجمنها جلساتی هستند که توسط احزاب سیاسی در سطح شهرستان، ناحیه یا حوزه برگزار میشوند. برخی از اعضای حزب با رأی مخفی نامزدها را انتخاب میکنند. برخی دیگر از شرکت کنندگان میخواهند که بر اساس نامزد مورد حمایت خود به گروههایی تقسیم شوند.
شرکت کنندگان بلاتکلیف نیز گروه خود را تشکیل میدهند. گروه هر نامزد سخنرانی میکند و سعی میکند دیگران را به گروه آنها بپیوندد. در پایان، تعداد نمایندگانی که به هر نامزد داده میشود، بر اساس تعداد آراء گروهی است که آنها دریافت کردهاند.
بسته به قوانین ایالتی و احزاب سیاسی، انتخابات مقدماتی و حزبی می توانند «باز»، «بسته» یا ترکیبی از این دو باشند.
در طول یک انتخابات مقدماتی یا گروهی آزاد، رأی دهندگان لازم نیست در یک حزب سیاسی برای شرکت در دوره مقدماتی یا گروه حزبی آن ثبت نام کنند.
در طول یک دوره مقدماتی یا گروهی بسته، فقط رأی دهندگانی که در آن حزب ثبت نام کردهاند میتوانند شرکت کنند و رأی دهند.
با این حال، هر ایالت روش خاص خود را برای اجرای انتخابات مقدماتی و گروههای حزبی دارد.
تعداد نمایندگانی که به هر نامزد در انتخابات مقدماتی یا گروهی اعطا میشود بر اساس مجموعه پیچیده از قوانین است. این قوانین در هر ایالت متفاوت است و توسط احزاب سیاسی در سطح ملی و ایالتی تعیین میشود. در بیشتر موارد، افرادی که به عنوان نماینده انتخاب میشوند، اعضای فعال حزب، رهبران یا حامیان اولیه یکی از نامزدها هستند. پس از انتخاب نمایندگان، آنها به نمایندگی از ایالت خود در گردهماییهای حزب ملی ملقب به کنوانسیونهای ملی، شرکت میکنند.
کنوانسیونهای ملی
احزاب سیاسی برای انتخاب نامزدهای ریاست جمهوری و معاونان ریاست جمهوری، کنوانسیونهای ملی برگزار میکنند.
یک نامزد معمولا باید اکثریت رای نمایندگان را به دست آورد. این معمولا از طریق انتخابات مقدماتی ایالتی و تشکیلات حزبی صورت میگیرد. نمایندگان ایالتی به کنوانسیون ملی میروند تا با رأی دادن، انتخاب نامزدهای خود را تایید کنند. اما اگر هیچ یک از نامزدها اکثریت نمایندگان یک حزب را در طول انتخابات مقدماتی و گروههای حزبی به دست نیاورد، نمایندگان کنگره نامزد را انتخاب میکنند و این امر از طریق دورهای اضافی رأی گیری اتفاق میافتد. در این کنوانسیون، نامزد ریاست جمهوری رسما اعلام میکند که چه کسی با آنها برای معاونت رییس جمهوری نامزد خواهد شد.
احزاب سیاسی بزرگ، نامزدهای ریاست جمهوری و معاونان ریاست جمهوری را در کنوانسیون ملی حزب خود معرفی میکنند و اسامی نامزدها در برگه رأی عمومی درج میشود.
نامزدهای احزاب سیاسی کوچک و نامزدهای مستقل ممکن است یک کنوانسیون ملی نداشته باشند. اما اگر شرایطِ واجد شرایط بودن را داشته باشند، ممکن است بر اساس ایالت به ایالت در برگه رأی حضور داشته باشند. این معمولا شامل جمع آوری تعداد معینی از امضاها در یک دادخواست برای آن ایالت است.
با این حال، نامزد مطرح شده در انتخابات نامزد حزب معین و مشخصی است. برای مثال در حال حاضر رقابت بر سر نامزدهای اصلی دو حزب دموکرات و جمهوری خواه است. به عبارت دیگر رقابت میان احزاب است.
رای گیری در انتخابات ریاست جمهوری
در انتخابات عمومی ریاست جمهوری، حتی شهروندانی که در انتخابات اولیه ایالت خود رأی ندادهاند میتوانند در انتخابات شرکت کنند. شهروندان میتوانند به هر نامزد ریاست جمهوری، صرف نظر از حزبی که در آن ثبت نام کردهاند یا عضو آن هستند، رأی دهند.
برای مثال اگر شهروندی در حزب دموکرات ثبت نام کرده باشد، میتواند در روز انتخابات به نامزدی از حزب جمهوری خواه رأی دهد.
اهرم مهمی به نام کالج انتخاباتی
پس از اتمام انتخابات و شمارش آراء، مهم نیست که چه کسی در انتخابات بیشترین آراء را به دست آورده است. این کالج انتخاباتی یا الکترال کالج است که تصمیم میگیرد، چه کسی به عنوان رییس جمهوری و معاون رییس جمهوری ایالات متحده انتخاب شود.
الکترال کالج چیست؟
در سایر انتخابات ایالات متحده، نامزدها مستقیما با رأی مردم انتخاب میشوند. اما رییس جمهوری و معاون رییس جمهوری مستقیما توسط شهروندان انتخاب نمیشوند. در عوض، آنها از طریق فرآیند کالج انتخاباتی یا رأی الکترال، انتخاب میشوند.
طبق قانون اساسی آمریکا، هر ایالت به تعداد اعضای کنگره (مجلس و سنا) انتخاب کننده دارد و در حال حاضر در مجموع 538 نماینده الکترال وجود دارد.
یک نامزد ریاست جمهوری در آمریکا برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری به رای حداقل 270 نماینده کالج الکترال یعنی بیش از نیمی از کل آراء نیاز دارد.
بر این اساس، نمایندگان هر ایالات به نامزدی که در ایالات آنها بیشترین رأی را به دستاورده رأی میدهند. اما نکته جالب اینجاست که در قانون اساسی آمریکا هیج الزامی برای اینکه نماینده ایالتی به نامزدی که اکثریت آراء را به دست آورده، رأی دهد، وجود ندارد.
به بیان دیگر هیچ منع قانونی وجود ندارد که اگر برای مثال، کاملا هریس در ایالت ویرجینیا، بیشترین آراء مردمی را به دست آورد، نمایندگان به رقیب او یعنی دونالد ترامپ رأی ندهند.
براین اساس از لحاظ قانونی نمایندگان ایالتی میتوانند، به نمایندگی از ایالت خود، نامزدی که در آن ایالت رأی کمتری به دست آورده را انتخاب کنند. اما تجربه تاریخی نشان داده که نمایندگان ایالتی به صورت عرف و سنتی به کسی که بیشترین آراء را در ایالت آنها به دست اورده رأی میدهند.
برای مثال؛ بیایید فرض کنیم که در کشور ایالت متحده در انتخابات پیشِ رو، دونالد ترامپ در مجموع یک میلیون رأی مردمی بیشتر از کاملا هریس کسب و از لحاط تعداد آراء کسب شده پیروز میدان باشد، اما تعداد و مجموع آراء نمایندگان ایالتی به نفع کاملا هریس باشد و نمایندگان در نهایت بیشتر به کاملا هریس رأی داده باشند، در این شرایط کاملا هریس به عنوان رییس جمهوری ایالات متحده انتخاب میشود.
براساس جدول زمانبندی، رأی واقعی کالج الکترال در اواسط دسامبر و زمانی که رای دهندگان در ایالتهای خود گرد هم میآیند، اعلام میشود.
با این حال، در حالی که قانون اساسی انتخاب کنندگان را ملزم نمیکند که به نامزد انتخاب شده توسط آراء مردمی ایالت خود رأی دهند، برخی از ایالتها این کار را انجام میدهند. اما قوانین ایالتی برای صیانت از آراء شهروندان خود در صورت وقوع این اتفاق میتواند نماینده را جریمه، یا رد صلاحیت و یا جایگزین کند.
اگر هیچ کاندیدایی اکثریت آراء انتخاباتی را کسب نکند؛ چه میشود؟
طبق قانون اساسی آمریکا، اگر هیچ یک از نامزدها اکثریت آراء الکترال را کسب نکند، رأی به مجلس نمایندگان میرود. این موضوع دوبار در تاریخ آمریکا رخ داده است. یک بار در سال 1800 که مجلس نمایندگان توماس جفرسون را انتخاب کرد و در مورد دوم در سال 1824 که مجلس، جان کوئینسی آدامز را به عنوان رییس جمهوری انتخاب کرد.