وزیر امور خارجه گفت: درک مشترکی در منطقه درباره خطر درگیری‌ها در لبنان، موضوع آوارگان و احتمال گسترش جنگ وجود دارد و در همه کشورها این نگرانی غالب است. سیدعباس عراقچی که در مقصد سوم دور چهارم سفرش به منطقه در راستای تلاش برای توقف جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان و گفت‌وگو درباره تحولات منطقه و همچنین شرکت در نشست وزرای خارجه ۳+۳، به استانبول سفر کرده است، در اظهاراتی درباره این سفر گفت: با توجه به وضعیتی که در منطقه وجود دارد و تهاجمات رژیم صهیونیستی به لبنان در ادامه تهاجمات به غزه و شرایط خطرناک منطقه، سفرهایی به کشورهای مختلف منطقه داشتم. در دور اخیر به اردن و مصر سفر کردم و از آنجا به ترکیه آمدم برای ادامه سفر که ضمناً با دومین اجلاس وزرای خارجه ۳+۳ در رابطه با منطقه قفقاز مصادف شده است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر در منطقه درک مشترکی نسبت به خطر درگیری‌ها در لبنان، بحث آوارگان و احتمال گسترش جنگ وجود دارد و در همه کشورها این نگرانی غالب است، افزود: مجموعه فعالیت‌های دیپلماتیک به منظور مقابله با این وضعیت و جلوگیری از افزایش تنش و کنترل وضعیت صورت می‌گیرد.رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: در کشورهایی که به آنها سفر داشتیم مشورت‌ها و رایزنی‌هایی صورت گرفت و ادامه آن را با ترکیه خواهیم داشت و در دیدار با وزیر خارجه و رئیس‌جمهور ترکیه این مباحث مطرح خواهد شد. عراقچی با بیان اینکه همیشه با ترکیه روابط خوبی داشتیم و در موضوعات منطقه‌ای مشورت‌های نزدیکی انجام دادیم، اظهار داشت: حتماً در این سفر در خصوص مسائل جاری منطقه و خطراتی که منطقه را از جهت افزایش تنش تهدید می‌کند، رایزنی‌های ما مهم‌تر از همیشه خواهد بود.رئیس دستگاه دیپلماسی یادآور شد: این منطقه هم در سابقه اخیر خودش جنگ را تجربه کرده و باید مراقبت کنیم موضوعات منطقه‌ای به طریق مسالمت‌آمیز حل و فصل شود و ترتیبات امنیتی و سیاسی که در منطقه پدید می‌آید، باعث صلح و ثبات این منطقه شود.
دیدار عراقچی با رئیس‌جمهور مصر در قاهره
وزیر امور خارجه همچنین با عبدالفتاح السیسی رییس جمهور مصر دیدار و گفت وگو کرد. عراقچی در این دیدار ضمن ابلاغ سلام رئیس جمهور کشورمان، دیدگاه‌های ایران در خصوص وضعیت خطرناک امنیتی در منطقه و رایزنی‌های جمهوری اسلامی ایران با کشورهای منطقه و برخی بازیگران فرامنطقه‌ای در دو هفته گذشته را تشریح و ضرورت بسیج کلیه ظرفیت‌های دیپلماتیک کشورهای منطقه برای افزایش فشارها با هدف توقف جنایات و همچنین امدادرسانی فوری به آوارگان فلسطینی و لبنانی را خاطرنشان کرد.
رئیس جمهور مصر نیز بر رویکرد کشورش در مخالفت با توسعه دامنه درگیری و ضرورت توقف تشدید تنش به منظور جلوگیری از کشیده شدن به سمت جنگ منطقه ای فراگیری که تبعات خطرناکی را برای امنیت کشورها و ملت‌های منطقه به دنبال خواهد داشت تاکید کرد. وی همچنین تداوم و افزایش تلاش‌های بین‌المللی با هدف آتش‌بس در غزه و لبنان، توقف تجاوزات در کرانه باختری و ورود کمک‌های بشردوستانه فوری و کافی برای پایان دادن به رنج فزاینده غیرنظامیان را ضروری دانست.
طرفین با توجه به تحرکات مثبت در روابط دوجانبه، بر تداوم رایزنی ها و ادامه روند مشورت ها برای توسعه متقابل روابط دوجانبه توافق کردند.
رایزنی عراقچی با همتای مصری خود در قاهره
عراقچی در سفر به قاهره، با «بدر عبدالعاطی» وزیر خارجه مصر دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار ۲ وزیر در مورد آخرین تحولات منطقه و خطرات و نگرانی‌های فزاینده ناشی از ادامه جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان تبادل‌نظر کردند.
وزیر امور خارجه ایران با تاکید بر موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ضرورت پایان اشغالگری به عنوان ریشه اصلی ناامنی در منطقه، خواستار تلاش همه‌جانبه و مضاعف کشورهای منطقه برای توقف کشتار و تجاوز در فلسطین اشغالی به ویژه غزه و کرانه باختری و نیز در لبنان شد. او همچنین بر ضرورت اقدام عملی جامعه جهانی برای جلوگیری از ادامه تهدید امنیت و ثبات منطقه‌ای از سوی رژیم صهیونیستی و همکاری بین‌المللی برای امدادرسانی فوری به آوارگان فلسطینی و لبنانی تاکید کرد.
مروری بر تاریخچه روابط ایران و مصر
رابطه احیا می‌شود؟
هواپیمای وزیر خارجه ایران، پس از ۱۲ سال در فرودگاه قاهره فرود آمد و تور دیپلماتیک سیدعباس عراقچی از اردن به مصر رسید؛ جایی که بسیاری آن را یکی از مهم‌ترین مقاصد عراقچی برای رایزنی‌های برقراری صلح در منطقه می‌دانند. پیش از این ۱۲ سال از آخرین حضور یک مقام رسمی ایران یعنی حسین امیرعبداللهیان وزیرخارجه فقید دولت سیزدهم به‌عنوان معاون عربی آفریقایی وزارت خارجه در مصر می‌گذشت. به همین دلیل سفر عراقچی هرچند در وهله نخست در راستای تلاش برای فرونشاندن آتش جنگ است، در بطن خود زمینه‌های احیای روابط تهران-قاهره را نیز مهیا می‌کند. روابطی که فراز و فرود‌های بسیاری در دوران معاصر داشته، اما در دوره‌هایی طولانی سرد و کمرنگ بوده است.
اوج و فرود در دولت یازدهم و دوازدهم
ریاست‌جمهوری سیسی در مصر تغییر دولت در ایران همراه شد. پس از آن زمزمه‌هایی برای تغییر در روابط ایران و مصر بلند شد سفر مرحوم امیرعبداللهیان به مصر البته پیش از تغییر دولت و در فروردین ۱۳۹۲ انجام شده بود. حسن روحانی اعلام کرده بود که سیاست تنش‌زدایی در روابط خارجی را دستور کار خود قرار خواهد داد. در همین راستا محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در مهر ۱۳۹۵ به سامح شکری وزیر خارجه وقت مصر دیدار کرد. دیداری که یک سال پس از امضای توافق هسته‌ای و در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام می‌شد. با این همه در طول دولت یازدهم و دوازدهم تغییر چشمگیری در روابط ایران و مصر رخ نداد و به‌ویژه با ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ قاهره بار دیگر تبدیل به یکی از پایگاه‌های آمریکا برای تلاش علیه ایران شد.
دوره جدید برای عادی‌سازی روابط
پایان ریاست‌جهوری ترامپ و روی کار آمدن دولت سیزدهم بار دیگر بارقه‌هایی از احیای روابط با مصر را ایجاد کرد. در این میان توافق احیای روابط میان ایران و عربستان با میانجیگری چین عامل اثرگذاری در معادله رابطه ایران و مصر شد. پیش از آن نیز اخباری غیررسمی از رایزنی مقامات امنیتی ایران و مصر در بغداد منتشر شد. در سوم دی‌ماه ۱۴۰۱ حسین امیر عبداللهیان وزیر خارجه ایران گفت، نخست‌وزیر عراق در جریان نشست بغداد ۲ پیشنهاد گفت‌وگوی بین ایران و مصر در سطوح امنیتی و سیاسی را داده است که ایران از آن استقبال کرده است. در حاشیه همین نشست هم بود که امیرعبداللهیان دیداری کوتاه با سیسی داشت. پس از آن او بار‌ها بر تلاش برای احیا و عادی‌سازی روابط دیپلماتیک با مصر تأکید کرد. یک سال بعد در اردیبهشت ۱۴۰۲ برخی نماینده‌های مجلس از احتمال بازگشایی سفارت‌های ایران و مصر در پایتخت دو کشور خبر دادند. این خبر‌ها وقتی جدی‌تر شد که در همان سال مقام معظم رهبری در ۸ خرداد در دیدار با «هیثم بن طارق آل سعید» سلطان عمان با اشاره به اظهارات سلطان عمان مبنی بر تمایل مصر برای ازسرگیری روابط با جمهوری اسلامی ایران، تأکید کردند: «ما از این موضع استقبال می‌کنیم و مشکلی در این زمینه نداریم.» موضعی که راه را برای از سرگیری روابط تسهیل می‌کرد. چراکه سلطان عمان پس از این دیدار نیز با سیسی درباره عادی‌سازی روابط ایران و مصر دیدار و گفت‌وگو کرده بود. در چنین شرایطی در آبان ۱۴۰۲ مرحوم سیدابراهیم رئیسی با سیسی رئیس‌جمهور مصر در حاشیه اجلاس اضطراری سران کشورهای اسلامی در ریاض دیدار کرد. چند ماه بعد، اما بالگرد حامل رئیس‌جمهور و وزیر خارجه ایران سقوط کرد و در خرداد ماه وزیرخارجه مصر برای شرکت در مراسم تشییع رئیس و وزیرخارجه دولت سیزدهم به تهران سفر کرد.
دولت چهاردهم و برگی جدید در روابط تهران-قاهره
حالا با پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهور ایران به‌دنبال فرصت‌ها و امکان‌های بیشتری در روابط خارجی است. با سفر عراقچی به مصر در ادامه تور دیپلماتیک منطقه‌ای برگ جدیدی در روابط تهران-قاهره ورق خورده است. عراقچی در این سفر با همتای خود و رئیس‌جهور مصر دیدار کرد. در این دیدار‌ها طبق اخبار رسمی دو طرف به بیان مواضع و دیدگاه‌های خود درخصوص تحولات منطقه و به‌خصوص جنگ در غزه و لبنان پرداختند. حال باید دید که رایزنی‌های صلح عراقچی در ادامه به اهداف دیگر خود یعنی توسعه روابط با کشورهای منطقه و همسایه‌ها خواهد انجامید یا نه.