جوان آنلاین: با پیشی‌گرفتن تولید شیر و فرآورده‌های لبنی از تقاضا، بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار قیمت دستوری چهار محصول لبنی (پنیر ۴۰۰UF گرمی، ماست دبه 2/5 کیلوگرمی، شیر یک لیتری کم‌چرب و شیر نایلونی ۹۰۰ گرمی) برداشته شد و از این پس شیر و لبنیات در یک بازار رقابتی تعیین قیمت می‌شوند. تولیدکنندگان معتقدند با این اقدام ستاد تنظیم بازار، کارخانجات برای حفظ بازار و مشتری بر سر کاهش قیمت و افزایش کیفیت با یکدیگر رقابت خواهند کرد تا این فرآورده‌ها از سبد معیشتی خانوار حذف نشوند. 
 
هر بار که موضوع آزاد‌سازی قیمت محصولات کشاورزی یا هر کالای دیگری مطرح می‌شود، مردم تجربه شکست‌خورده گوشت قرمز را مرور می‌کنند و نگرانند موضوع گوشت قرمز و قیمت‌های نجومی ۷۰۰- ۸۰۰‌هزار تومانی تکرار شود. اگر تولید هر کالا یا محصولی از تقاضای بازار پیشی بگیرد، قطعاً آزاد‌سازی قیمت‌ها نمی‌تواند اثرات سوئی بر بازار داشته باشد. در خصوص گوشت قرمز، با توجه به بازار مصرف ۸۰۰‌هزار تنی و تولید ۶۰۰‌هزار تنی، هر ساله ۲۰۰ تا ۲۵۰‌هزار تن بازار با کسری مواجه است، از این رو سال‌هاست بازار گوشت قرمز نابسامان و دولت سیزدهم از سال ۱۴۰۱ مجبور به واردات گوشت و قیمت‌گذاری دولتی شده، هرچند در بازار آزاد همچنان قیمت‌ها گران است. اکنون دولت تصمیم گرفته است برخی از کالا‌هایی که تولیدشان به مرز اشباع رسیده از قیمت‌گذاری دولتی خارج و نرخ آن را آزادسازی کند. چهار محصول لبنی تنظیم بازاری شامل پنیر ۴۰۰UF گرمی، ماست دبه ۵/۲ کیلوگرمی، شیر یک لیتری کم‌چرب و شیر نایلونی ۹۰۰ گرمی، از این پس دیگر قیمت گذاری دولتی نخواهند داشت و کارخانجات براساس عرضه و تقاضا آن‌ها را نرخ‌گذاری خواهند کرد. براساس آخرین آمار، بازار تقاضای فرآورده‌های لبنی از نیمه دوم دهه۹۰ روند رو به کاهشی داشته است و با وجود افزایش تعداد شرکت‌های لبنی در کشور، بازار مصرف آن‌ها سال به سال کوچک و کوچک‌تر شد، به ویژه آنکه در سال‌های اخیر برخی مدافعان طب سنتی این موضوع را طرح کردند که مصرف شیر مفید نیست و زیان بسیاری برای بدن دارد، بنابراین بازار این صنعت به شدت دچار رکود شده است. برخی کارشناسان این حوزه از کاهش حدود ۳۰‌درصدی مصرف شیر حکایت می‌کنند و این امر تولیدکنندگان را ناچار کرده است با تولید شیرخشک صنعتی و صادرات آن، بخشی از کوچک‌شدن بازار تقاضای داخلی را جبران کنند. در حالی که سال به سال بازار تقاضا روند نزولی دارد، قیمت‌ها تحت تأثیر نرخ تورم افزایشی بوده است و این امر خود بر رکود سنگین بازار دامن می‌زند. 

 تولیدکننده لبنیات: بر سر کاهش قیمت‌ها و جذب مشتری رقابت ایجاد می‌شود
یک تولیدکننده لبنی در گفتگو با «جوان» درباره تصمیم اخیر ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت می‌گوید: تولید چهار محصول یادشده سال‌هاست کاهش یافته و عرضه آن‌ها کم شده است، اما دولت‌ها اصرار داشتند این چهار محصول تولید و با قیمت دولتی توزیع شود تا شیر و لبنیات از سفره اقشار متوسط جامعه حذف نشود. علیرضا معصومی می‌افزاید: واقعیت بازار صنایع لبنی این است که هم تقاضا برای این چهار قلم کالا کم شده بود و هم اینکه کارخانجات در پایین‌ترین ظرفیت خود این کالا‌ها را تولید و عرضه می‌کردند. 
وی می‌افزاید: ما تولیدکنندگان لبنی قول می‌دهیم قیمت‌ها از نرخ تورم بالا‌تر نرود و در قیمت بسیاری از محصولات‌مان روند کاهشی داشته باشیم. با حذف قیمت دولتی، هیچ کارخانه‌ای برای گرانی قیمت‌ها پیشقدم نمی‌شود، چراکه به منظور حفظ بازار و مشتری تلاش می‌کند آخرین نفری باشد که قیمت را گران می‌کند. 
معصومی تأکید می‌کند: حداقل در یک دهه اخیر تولید و عرضه این چهار محصول لبنی چندان در هزینه خانوار تأثیر مثبتی نداشته و در بسیاری از شهر‌ها و استان‌ها شیر و پنیر به دلیل نبود مشتری به کارخانجات برگشت می‌خورند. وی با استقبال از تدبیر دولت می‌گوید: در حال حاضر کارخانجات این چهار محصول دولتی را دپو دارند و باید تا قبل از فاسدشدن با قیمت رقابتی به بازار عرضه کنند. بعد از اتمام موجودی نیز احتمالاً تولیدشان متوقف شود. 
وی می‌گوید: خروج وزارت صمت و جهاد کشاورزی از تعیین قیمت محصولات لبنی اتفاق خوبی برای صنعت شیر و لبنیات است و با تنوعی که محصولات لبنی دارند، بر سر کاهش قیمت‌ها و جذب مشتری رقابت ایجاد می‌شود. 
این تولیدکننده لبنیات می‌افزاید: این چهار قلم کالای دولتی با حاشیه زیان تولید و عرضه می‌شد، بنابراین هزینه سربار آن به سایر محصولات افزوده می‌شد و ادامه چنین روندی که اتفاقاً تقاضای کمی هم در بازار دارد، غیرمنطقی بود. 

 افزایش ۳۰‌درصدی محصولات لبنی در اوایل مهر 
همچنین رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی در گفتگو با تسنیم در این خصوص می‌گوید: از تاریخ هفتم مهر ماه سال جاری قیمت محصولات لبنی ۳۰‌درصد افزایش یافت که شامل ۱۴‌درصد افزایش ناشی از تغییر قیمت شیرخام و ۱۶‌درصد هزینه‌های سربار تولید است. تولیدکنندگان بر این اساس مجاز به اصلاح قیمت هستند که این نرخ‌ها از سوی سازمان حمایت بازنگری و در صورت نیاز اصلاح می‌شود. دبیر انجمن صنایع لبنی با بیان اینکه چهار محصول تنظیم‌بازاری لبنی دیگر وجود ندارد، می‌افزاید: نرخ‌گذاری محصولات لبنی تابع یک رشد قیمت منطقی با نظارت سازمان حمایت است و تمامی محصولات لبنی مشمول گروه ۴ کالایی هستند. 
دبیر انجمن صنایع لبنی همچنین به این نکته اشاره داشته است که مصوبه انتقال محصولات لبنی به گروه ۴ بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار کشوری در سال قبل است که در سال گذشته مسکوت ماند و در سال جاری سازمان حمایت این مصوبه را فعال کرد. 
دبیر انجمن صنایع لبنی می‌گوید: قیمت‌گذاری دستوری چهار محصول لبنی بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار و مجوز سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان برداشته شد و نرخ‌گذاری محصولات لبنی تابع رشد قیمت منطقی است. 
وی می‌افزاید: این سیاست، باعث تفکیک برخی کالا‌ها می‌شد که منطق درست و نتایج خوبی هم نداشت، در نتیجه امسال تمامی محصولات لبنی مشمول گروه ۴ کالایی هستند و از نظر قیمت‌گذاری تابع قیمت‌گذاری کالا‌های تولید داخل به حساب می‌آیند که سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نیز بر صحت این قیمت‌گذاری‌ها نظارت می‌کند. 
وی تصریح می‌کند: شرکت‌ها بر اساس دفاتر قانونی خود و بهای تمام‌شده در استان‌های مختلف قیمت محصولات لبنی را ارائه می‌کنند و دیگر فهرست قیمت واحد برای ارائه از سوی انجمن صنایع لبنی وجود ندارد. سازمان حمایت نرخ‌های جدید صنایع مختلف را با در نظر گرفتن گروه ۴ و بر اساس قیمت تمام‌شده محاسبه کرده است و در جلسه‌ای که به زودی با صنایع لبنی برگزار می‌شود، نرخ‌های صنایع بررسی و در صورت نیاز اصلاح خواهد شد. 

 بازار شیرتوشیر!
به هر روی با تصمیم اخیر بازار لبنیات شیرتوشیر خواهد شد و در حالی که صنایع لبنی مدعی‌بودند قیمت‌گذاری دستوری وجود دارد، در دفعات متعدد اقدام به گران‌فروشی کردند، حالا که همان «دستور» نیم‌بند هم نیست، معلوم نیست سرنوشت این بازار چه خواهد شد!