به گزارش خبرنگار مهر، این تلاش در طول یک سال اخیر و تهاجم وحشیانه ارتش صهیونیست به غزه پس از عملیات طوفان الاقصی که به شهادت ۴۲ هزار و ۶۵ نفر از شهروندان فلسطینی منجر شد، به مؤلفه‌ای کلیدی در کارزار جنگ اطلاعاتی این رژیم بدل گشته است.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سوی رسانه‌های معتبری چون پولیتیکو و یورو گیمر، رژیم صهیونیستی و گروه‌های حامی آن با طرح ادعای تلفات سنگین اشغالگران در جریان عملیات مذکور و انتشار گسترده تصاویری از اجسادی که مدعی بود در جریان این اقدام نظامی کشته شده‌اند، از طریق ویدئوهای تبلیغاتی پولی در یوتیوب و ایکس، بازی‌های ویدئویی خانوادگی و نمایش یک نسخه ۴۵ دقیقه‌ای از تصاویر در واشنگتن و هالیوود، به بزرگنمایی این فاجعه در نظر کاربران غربی پرداختند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که صهیونیست‌ها از طریق این تبلیغات به نوعی در پی بزرگنمایی خسارات و مشروعیت بخشی به تهاجم گسترده به نوار غزه بودند.
با این وجود، استفاده از شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان ابزاری در جنگ اطلاعاتی برای رژیم اشغالگر قدس تازگی ندارد. این رژیم از سال‌ها پیش و همگام با افزایش جهانی تعداد کاربران رسانه‌های اجتماعی، جنگ روایت‌ها در فضای مجازی را به بخشی جدایی‌ناپذیر از فعالیت تبلیغاتی خود تبدیل کرده است. در چنین شرایطی، مردم فلسطین و حامیانشان با دشواری و علی‌رغم سانسور گسترده از شبکه‌های اجتماعی برای نشر شواهدی از شهدای غیرنظامی و تخریب گسترده در غزه استفاده می‌کنند تا افکار عمومی جهانی را علیه صهیونیست‌ها بسیج کنند و در مقابل، رژیم صهیونیستی و حامیانش نیز با استفاده از همین ابزار به مقابله با روایت‌های فلسطینی و تحریف واقعیت می‌پردازند.
کنترل جریان اطلاعات برای جلب حمایت از تجاوزگری!
از زمان آغاز فعالیت رسانه‌های اجتماعی به تدریج صهیونیسم جهانی به کنترل جریان اطلاعات در طول درگیری‌ها توجه بیشتری کرد تا از برتری در میدان نبرد و جلب حمایت عمومی از اقدامات نظامی خود اطمینان حاصل کند. با گسترش شبکه‌های اجتماعی و ورود عموم مردم به این عرصه، رژیم صهیونیستی تلاش کرد تا روایت‌های جهانی درباره تهاجم نظامی خود به مواضع محور مقاومت را شکل دهد؛ تلاشی که با وجود سرمایه‌گذاری کلان جریان صهیونیسم، در یک سال اخیر و با وجود بمباران اطلاعاتی کاربران، چندان موفقیت آمیز نبوده است.
وبگاه خبری هآرتص، متعلق به رژیم صهیونیستی، در گزارشی به تاریخ ۲۶ مارس ۲۰۱۷، اعلام کرد که نخستین بار، تقریباً یک دهه پیش، وزارت امور استراتژیک سرزمین‌های اشغالی شبکه‌ای از فعالان و سازمان‌های حامی این رژیم را تحت نظارت خود گرفت تا فعالیت محتوایی علیه کمپین «تحریم و عدم سرمایه‌گذاری» در شرکت‌های سرزمین‌های اشغالی را از طریق کمپین‌های هماهنگ و فریبکارانه ظاهراً طبیعی و خودجوش، ترویج کنند.
سانسور محتوای عربی در متا و ایکس
طبق گزارش آسوشیتد پرس در ماه می سال ۲۰۲۱، در درگیری نظامی صهیونیست‌ها با مبارزان حماس در سال ۲۰۲۱، نیروهای نظامی این رژیم کمپینی مخفی در شبکه‌های اجتماعی به راه انداختند که به بمباران غزه برای بهبود تصویر عمومی این حملات در میان ساکنان سرزمین‌های اشغالی می‌پرداخت. در عین حال، رژیم صهیونیستی دامنه دیپلماسی دیجیتالی خود را به شرکت‌های بزرگ فناوری در غرب گسترش داد. گزارش دیده‌بان حقوق بشر در تاریخ ۲۰ دسامبر ۲۰۲۳ نشان داد که شرکت فناوری متا، مالک پلتفرم‌های بزرگی چون اینستاگرام و فیس‌بوک، در حال سانسور گسترده صدای شهروندان و مدافعان فلسطین است؛ اقدامی که ظاهراً به درخواست دولت اسرائیل بوده است.
به عقیده کارشناسان، تحولات اخیر رسانه‌های اجتماعی از جمله خرید توئیتر توسط ایلان ماسک در اکتبر ۲۰۲۲ و کاهش نیروهای نظارتی شرکت متا در سال ۲۰۲۳، میدان نبرد دیجیتال را تغییر داد. حتی پیش از این تغییرات نیز الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی به‌گونه‌ای طراحی شده بودند که محتوای تحریک‌کننده احساسات قوی، خصوصاً خشم را ترویج دهند. ماسک پس از تصاحب توئیتر و تغییر نام آن به ایکس، محدودیت‌های محتوایی آن را کاهش داد و بر همین مبنا، پلتفرم‌های مذکور، بیش از پیش به بستری مناسب برای نشر اخبار جعلی و جنگ اطلاعاتی رژیم صهیونیستی علیه محور مقاومت بدل شدند.
نبردی برای روایت‌سازی در فضای مجازی
رژیم صهیونیستی و حامیان آن به‌خوبی توانسته‌اند در فضای جدید شبکه‌های اجتماعی فعالیت کنند و از تغییرات ایجاد شده در استانداردهای محتوایی به نفع خود بهره‌برداری کنند. صهیونیست‌ها در جنگ اطلاعاتی خود چهار استراتژی اصلی را دنبال کرده‌اند:
- طرح ادعای کشتار شهرک‌نشینان در عملیات طوفان الاقصی در ۷ اکتبر
- بی‌اعتبارسازی صداهای حامی فلسطین و توجیه بمباران غزه
- محدود کردن جریان اطلاعات در مورد وضعیت اسف‌بار از غزه
- القای حس پیروزی در شهرک‌نشینان از طریق تبلیغ قدرت نظامی و تخریب غزه
بسیاری از متخصصان بر این باورند که سرمایه‌گذاری‌های رژیم صهیونیستی طی ده سال گذشته در این زمینه اکنون نتایج خود را نشان می‌دهد. چندین شرکت هوش مصنوعی در سرزمین‌های اشغالی و آمریکا که پیش از آغاز درگیری نظامی سال گذشته در جنگ اطلاعاتی این رژیم نقش داشتند، بلافاصله پس از عملیات طوفان الاقصی فعال شدند. به عنوان مثال، شرکت فناوری «اکودا» (Akooda) در سرزمین‌های اشغالی در عرض چند روز نرم‌افزاری به نام «کلمات آهنین» (Words of Iron) را معرفی کرد که یک اپلیکیشن مبتنی بر هوش مصنوعی است. این برنامه به کاربران اجازه می‌دهد که به شکلی ظاهراً طبیعی و خودجوش، پست‌های حامی رژیم صهیونیستی را تقویت کرده و پست‌های انتقادی نسبت به اقدامات اشغالگران را گزارش کنند.
جو بایدن در گرداب محتواسازی صهیونیست‌ها
این تلاش‌های سازمان یافته در رسانه‌های اجتماعی به حدی قدرتمند هستند که حتی جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده نیز اندکی پس از ۷ اکتبر سال ۲۰۲۳، دست‌کم دو بار ادعاهای گمراه‌کننده منتشر شده از سوی صهیونیست‌ها در شبکه‌های اجتماعی را تکرار کرد. بر اساس گزارش وبگاه «The Intercept» در تاریخ ۱۴ دسامبر ۲۰۲۳، وی طی اظهار نظری در تاریخ ۱۰ اکتبر سال گذشته، مدعی شد که تصاویری را از سربریدن ۴۰ کودک توسط مبارزان حماس در جریان عملیات طوفان الاقصی مشاهده کرده است؛ اتهامی که پس از آن بارها رد شد. همان شب، کاخ سفید توضیح داد که بایدن این تصاویر را ندیده است. رئیس جمهور آمریکا سپس در ۲۸ اکتبر، اظهار داشت که آمار تلفات اعلام‌شده توسط وزارت بهداشت حماس در غزه صحت ندارد. این در حالی است که این آمار کاملاً دقیق بودند.
کارشناسان بر این باورند که عملیات طوفان الاقصی، به‌سرعت به سنگ‌بنای کمپین رژیم صهیونیستی در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد. روایت‌های جعلی آنلاین اشغالگران، حماس را با گروه‌های تروریست مقایسه می‌کردند، خط میان غیرنظامیان و نیروهای مسلح را محو نموده و تجاوز وحشیانه ارتش این رژیم به غزه را به‌عنوان مبارزه‌ای انسانی برای آزادسازی فلسطینیان از کنترل حماس جلوه می‌دادند. در چنین شرایطی، دروغ‌پراکنی پیرامون خشونت مبارزان آزادیخواه حماس به رژیم صهیونیستی کمک کرد تا روایتی وارونه و خلاف واقع را در رسانه‌های اجتماعی نقل کنند؛ داستانی که دهه‌ها اشغال، محاصره غزه و خشونت سیستماتیک علیه مردم فلسطین را نادیده می‌گرفت و تکذیب می‌کرد.
اکنون بیش از یک سال از آغاز حملات خشونت بار رژیم صهیونیستی به غزه می‌گذرد و همانطور که اعلام شده، اشغالگران تاکنون بیش از ۴۲ هزار فلسطینی را به شهادت رسانده‌اند. به اذعان بسیاری از رسانه‌های غربی از جمله رویترز، آسوشیتد پرس و گاردین، حملات هوایی رژیم صهیونیستی سطحی از ویرانی شهری را ایجاد کرده که حتی شدیدتر از وضعیت شهرهای حلب در سوریه و ماریوپول در اوکراین بوده و بافت شهری غزه را به شکلی هولناک نابود و تخریب کرده است. همزمان با دیده شدن گسترده کشتار غیرنظامیان و تخریب خانه‌ها در شبکه‌های اجتماعی و حضور معترضان در خیابان‌های غرب آسیا، اروپا و ایالات متحده، استراتژی جنگ اطلاعاتی این رژیم بر منحرف کردن توجهات از این جنایات جنگی متمرکز شده است.
سرمایه گذاری ۷ میلیون دلاری برای تروریست نامیدن طرفداران فلسطینی‌ها
پولیتیکو در گزارشی به تاریخ ۲۶ اکتبر ۲۰۲۳، اعلام کرد که صهیونیست‌ها برای رسیدن به این هدف، از فضای قطبی‌شده اروپا و ایالات متحده بهره برده و یک روایت بسیار ساده را با نهایت توان گسترش دادند: انتقاد از جنگ به‌منزله یهودستیزی است و اعتراض به کشتار جمعی فلسطینیان، حمایت از تروریست‌ها محسوب می‌شود. همچنین وبگاه خبری فرانسوی «La Libre» طی گزارشی در تاریخ ۲۳ اکتبر ۲۰۲۳ فاش کرد که جریان حامی صهیونیسم در ماه نخست جنگ، کمپین‌های تبلیغاتی گسترده‌ای را به ارزش تقریبی ۷.۱ میلیون دلار راه‌اندازی نموده تا طرفداران مردم فلسطین را حامی تروریسم معرفی کند. تلاش‌های رژیم صهیونیستی با حمایت گروه‌های حامی این رژیم در ایالات متحده همراه بود. این گروه در روزهای نخست جنگ، بیش از ۲ میلیون دلار در شبکه‌های اجتماعی خرج تبلیغات کرد؛ رقمی که به‌طور تقریبی ۱۰۰ برابر بیشتر از بودجه گروه‌های مدافع فلسطین در این حوزه محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، وبگاه گاردین در گزارشی مورخ ۳ ژانویه ۲۰۲۴، اذعان داشت که اعضای کابینه و پارلمان سرزمین‌های اشغالی پس از عملیات طوفان الاقصی لحن خود را درباره شهروندان فلسطینی و ساکنان غزه به‌شکلی فزاینده غیرانسانی کرده‌اند و به شکل مبهمی همه مردم این منطقه را تروریست اعلام می‌کنند. برخی از این اظهارات در شکایت آفریقای جنوبی علیه رژیم صهیونیستی در دیوان بین‌المللی دادگستری ذکر شده است. در رسانه‌های اجتماعی نیز این روند بازتاب یافته و درخواست‌ها برای «نابودی»، «محو» یا «تخریب» غزه در اولین ماه جنگ حدود ۱۸ هزار بار در پست‌های عبری زبان شبکه ایکس انتشار یافت که در مقایسه با متوسط تعداد ۱۶ بار در ماه پیش از آغاز عملیات طوفان الاقصی، افزایش چشمگیری داشته است.
هرچند صهیونیست‌ها ادعا دارند که استفاده از چنین ادبیاتی درباره ساکنان غزه، سیاست رسمی این رژیم نیست، به‌نظر می‌رسد که این نوع بیان را به‌عنوان بخشی از استراتژی خود در شبکه‌های اجتماعی در نظر گرفته است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که در ماه اکتبر ۲۰۲۳، یک واحد جنگ روانی ارتش اسرائیل یک کانال تلگرام مخفی برای مخاطبان ساکن مناطق اشغالی راه‌اندازی کرد؛ کانالی که به انتشار محتوای مربوط به کشتار مبارزان حماس و تخریب غزه اختصاص داشت. با تداوم تجاوز به نوار غزه، تعداد بیشتری از سربازان این رژیم ویدئوهایی از جنایات خود به اشتراک گذاشتند و در آن‌ها با افتخار از کشتار فلسطینیان، رقصیدن و بی‌حرمتی به قبرستان‌های فلسطینی سخن می‌گفتند. در همین حال، رژیم صهیونیستی همچنان به اجرای کمپین‌های رسانه‌ای اجتماعی برای منحرف کردن انتقادات از تعداد هولناک شهدا و حجم جنایات در غزه ادامه می‌دهد.
در این میان، حتی خبرنگاران و امدادگران مدافع حقوق بشر حاضر در این منطقه نیز در راستای روایت سازی جعلی این رژیم، بارها به همراهی با مبارزان حماس متهم شده‌اند. آسوشیتد پرس در گزارش به تاریخ ۱۰ نوامبر ۲۰۲۳ اعلام کرد که گروه حامی صهیونیسم «هانست ریپورتینگ» (Honest Reporting) در ماه‌های ابتدایی آغاز جنگ، عکاسان فلسطینی که برای رسانه‌های بزرگ بین‌المللی کار می‌کردند را متهم به همکاری با نیروهای مقاومت حماس در جریان عملیات طوفان الاقصی کرد و حتی مدعی شد که این عکاسان مسلح بوده‌اند. هرچند این ادعا پس از روایت‌سازی مذکور، بارها تکذیب و دروغ بودن آن اثبات شد، حساب رسمی این رژیم در ایکس همچنان پست‌های ترویج‌دهنده این ادعای بی‌اساس را حذف نکرده و به اصلاحیه‌ها نیز اشاره‌ای نداشته است.
به عقیده کارشناسان، رژیم صهیونیستی به‌خوبی درک کرده است که عموم مخاطبان در صورت عدم دسترسی به داده‌های موثق، مایل به پذیرش محتوای تأییدکننده باورها و پیشفرض‌های خود هستند. از همین روی، اشغالگران با محدود کردن دسترسی رسانه‌های بین‌المللی به غزه، هدف قرار دادن زیرساخت‌های ارتباطی، ایجاد خاموشی‌های گسترده برق، تشدید کمبود سوخت لازم برای شارژ تلفن‌ها و سرورها و قطع طولانی‌مدت اینترنت، سعی در کنترل جریان اطلاعات در غزه دارد. در حالی که این رژیم قادر به قطع کامل ارتباطات فلسطینی‌ها نیست، میزان اطلاعات موثق در دسترس را با این روش محدود کرده است. بر اساس گزارش کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران ( CPJ)، در دو ماه اول جنگ، ۷۰ خبرنگار فلسطینی در حملات هوایی صهیونیست‌ها به شهادت رسیدند؛ رقمی که امروز و یک سال پس از آغاز درگیری، به بیش از ۱۶۰ تن رسیده است.
رژیم صهیونیستی، همچنین به‌شدت از پلتفرم‌های اجتماعی خواسته تا محتوای حامی فلسطین را به‌عنوان ترویج‌کننده تروریسم حذف کنند. سازمان دیده‌بان حقوق بشر در اکتبر و نوامبر ۲۰۲۳، حدود ۱۰۵۰ مورد حذف محتوای حامی فلسطین توسط متا را مستند و گزارش کرده است. علاوه بر این، متا با تکیه بیشتر بر سیستم‌های هوش مصنوعی، نمایانی پست‌های حامی فلسطین را به‌شدت کاهش داده و در برخی موارد، اصطلاح «فلسطینی» در اینستاگرام به «تروریست» ترجمه شده است.
متا با تکیه بیشتر بر سیستم‌های هوش مصنوعی، نمایانی پست‌های حامی فلسطین را به‌شدت کاهش داده و در برخی موارد، اصطلاح «فلسطینی» در اینستاگرام به «تروریست» ترجمه شده است!
از سوی دیگر، می‌توان سو استفاده از ابهامات در وقایع را محور دیگر تلاش صهیونیست‌ها برای گمراه ساختن کاربران شبکه‌های اجتماعی دانست. وبگاه خبری گاردین طی گزارشی در ۲۹ فوریه ۲۰۲۴ اعلام کرد که نیروهای اشغالگر به فلسطینیانی که در حال دریافت غذا از یک کاروان امدادی در غزه بودند، شلیک کردند.
این حادثه سبب شهادت بیش از ۱۰۰ تن و مجروح شدن حدود ۷۰۰ نفر شد. رژیم صهیونیستی در واکنش به انتشار خبر این جنایت، کل آمار شهدا و مجروحان را ناشی از ازدحام دانست. این در حالی است که شواهدی جدی مبنی بر شهادت بسیاری از این افراد در اثر تیراندازی صهیونیست‌ها وجود داشت. صهیونیست‌ها سپس فیلمی کوتاه و ویرایش‌شده از این حادثه منتشر کردند، اما این فیلم نیز نتوانست ادعای اشغالگران را اثبات کند.
در ادامه حساب‌های حامی صهیونیسم، غیرنظامیان را به تهدید نیروهای این رژیم متهم و در اصل موضوع وقوع تیراندازی تردید ایجاد کردند. این الگوی دستکاری اطلاعات تا به امروز در چندین حادثه دیگر نیز تکرار شده است.
بخشی از کمپین رژیم صهیونیستی در رسانه‌های اجتماعی همچنین به مقابله با مخالفان جنگ در سرزمین‌های اشغالی و افزایش رضایت کاربران راست‌گرا اختصاص دارد. دولت این رژیم با تصویب اصلاحیه‌ای در قانون ضد تروریسم سرزمین‌های اشغالی، انتشار محتوای ضد جنگ در شبکه‌های اجتماعی را جرم‌انگاری و کانال‌های تلویزیونی و وب‌سایت‌های فعال ضد جنگ را تهدید به مسدودسازی کرده است. همچنین خبرنگاران مخالف با درگیری نظامی، توسط گروه‌های افراطی راست‌گرا به شدت مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند.
جنگ اطلاعاتی که صدای حامیان فلسطینیان را در فضای مجازی خاموش می‌کند
جنگ اطلاعاتی رژیم صهیونیستی علیه محور مقاومت نمونه‌ای آشکار از استفاده ابزارهای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی برای تغییر واقعیت‌ها و شکل‌دادن به افکار عمومی جهانی است. این رژیم، با بهره‌گیری از بسترهای دیجیتال و همکاری با شرکت‌های بزرگ فناوری غربی، تلاش می‌کند تا روایت‌های خود را به‌عنوان واقعیت‌های بی‌چون‌وچرا در ذهن مخاطبان تثبیت کند. صهیونیست‌ها با انتشار اطلاعات نادرست و تحریف واقعیت‌ها، از جمله بزرگنمایی خسارات و ادعای تهدیدات نظامی گسترده، سعی دارند حمایت‌های بین‌المللی را از جنایات خود در غزه و سایر مناطق اشغالی جلب نماید. این اقدامات با هدف مشروعیت‌بخشی به تهاجمات و حملات نظامی صورت می‌گیرند تا در ذهن مردم جهان تصویری واژگون از مبارزات محور مقاومت ارائه کنند.
از سوی دیگر، رژیم صهیونیستی با راه‌اندازی کمپین‌های تخریبی و سانسور سیستماتیک، تلاش می‌کند تا صدای مقاومت فلسطینیان و حامیانشان را در فضای مجازی خاموش کند. این رژیم از تاکتیک‌هایی چون حذف محتوای حامی فلسطین، تغییر الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی برای نمایش کمتر محتوای منتقد و القای حس تهدید دائمی بهره می‌گیرد. حتی کاربرانی که از این کمپین‌ها مطلع نیستند، ممکن است در اثر تکرار و حجم بالای اطلاعات جانبدارانه به طور ناخودآگاه متأثر شوند و آن را به‌عنوان حقیقت بپذیرند.
در همین حال، مردم فلسطین و حامیان آن‌ها، با محدودیت‌های شدید و سانسور گسترده مواجه‌اند و تلاش می‌کنند روایت‌های واقعی را به جهانیان منتقل کنند، اما رژیم صهیونیستی همواره با سرمایه‌گذاری‌های کلان در حوزه فناوری و شبکه‌سازی گسترده با هم‌پیمانان خود، برتری اطلاعاتی خود را حفظ می‌کند.
در نهایت، آنچه در بررسی این جنگ اطلاعاتی اهمیت دارد، تأثیر عمیق و همه‌جانبه آن بر ادراک عمومی جهانی و شرایط منطقه‌ای است. این نبرد دیجیتال نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی تنها به ابزارهای نظامی محدود نشده و با بهره‌گیری از استراتژی‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی، تلاشی هماهنگ و بی‌وقفه برای جلب حمایت بین‌المللی دارد. از این منظر، مقابله با این نوع جنگ، نیازمند آگاهی‌بخشی، حمایت گسترده از روایت‌های مقاومت و تلاش برای ترویج حقیقت است؛ چرا که در این میان، تنها با پایداری و تقویت ارتباطات و ارتقا سواد رسانه‌ای می‌توان از تأثیرات جنگ اطلاعاتی کاست و به سوی درک صحیح و عادلانه از حقیقت حرکت کرد.