همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: تصاویر با وضوح‌بالا که توسط تلسکوپ فضایی هابل از لکه قرمز بزرگ مشتری گرفته شده است، نشان می‌دهد آن‌قدرها که به نظر می‌رسید پایدار نیست. در عوض، نقطه‌ای در حال فشرده‌شدن به داخل و خارج است؛ چیزی که باعث شده ناسا آن را مثل یک‌کاسه ژلاتین بداند که در حال تکان‌خوردن است.
ناپایداری لکه قرمز بزرگ مشتری
اخترشناسان حداقل ۱۵۰ سال است که لکه قرمز بزرگ مشتری (GRS) را زیر نظر دارند. اما سیستم توفان شگفت‌انگیز و عظیمی که به قدری بزرگ هست که بتواند زمین را ببلعد به کمک تصاویر جدید و با وضوح بالا توسط تلسکوپ فضایی هابل ناسا ارائه شده؛ اما از بعضی جزئیات جدید چشم پوشی شده است.
این تصاویر که در طول ۹۰ روز بین دسامبر ۲۰۲۳ و مارس ۲۰۲۴ جمع‌آوری شده‌اند، تقریباً شبیه به نقاشی ون گوگ هستند و نشان می‌دهند که GRS آن قدرها هم که دانشمندان فکر می‌کردند پایدار نیست.
تصویربرداری از GRS
به گزارش سایت newatlas ایمی سایمون از مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا و نویسنده اصلی مقاله در مورد این یافته‌ها می‌گوید: باوجودآنکه ما می‌دانستیم حرکت آن از نظر طول جغرافیایی کمی متفاوت است، انتظار نداشتیم تا این حد نوسان داشته باشد.
این واقعاً اولین‌بار است که ما تصویر برداری مناسبی از GRS را داریم. باوجود وضوح‌بالای هابل می‌توان گفت GRS قطعاً هم‌زمان با کم‌وزیاد شدن سرعت به داخل و خارج حرکت می‌کند؛ چیزی که بسیار غیرمنتظره بود.
بیشتر بخوانید :
تصویری حیرت‌انگیز از برخورد دو کهکشان با یکدیگر
آشنایی با جی پی اس (GPS)
رصد مشتری و سیارات بیرونی منظومه شمسی
در حال حاضر هیچ توضیحی درباره هیدرودینامیکی وجود ندارد. هابل هر سال مشتری و دیگر سیارات بیرونی منظومه شمسی را از طریق برنامه میراث سیاره بیرونی جو (OPAL) که به مدت ۱۰ سال اجرا می‌شود، رصد می‌کند. باوجود این، این مشاهدات از یک برنامه اختصاص‌داده‌شده به GRS به وجود آمده بود.
بررسی تغییرات هابل
سایمون و تیم محققانش، هابل را روی نقطه‌ای که بین دو جریان جت محبوس شده بود، زوم کردند تا شکل، اندازه و تغییرات ظریف رنگ آن را بررسی کنند.
مایک وانگ، یکی از محققان دانشگاه کالیفرنیا در برکلی، می‌گوید: با شتاب و کاهش سرعت، GRS به جریان‌های جت بادی به سمت شمال و جنوب آن فشار می‌آورد؛ درست شبیه ساندویچی که وقتی وسط آن پر می‌شود از تکه‌های نان بیرون می‌زنند.
اطلاعات جمع‌آوری‌شده توسط برنامه OPAL نشان می‌دهد GRS در حال کاهش است. محققان هم پیش‌بینی می‌کنند به کوچک‌شدن ادامه می‌دهد و در نهایت شکلی پایدار و کمتر کشیده به خود می‌گیرد.
علت اصلی نوسان لکه قرمز
به عقیده سیمون در حال حاضر، نوار عرض جغرافیایی خود را نسبت به میدان باد بیش از حد پر می‌کند. هنگامی که درون آن نوار منقبض می‌شود، بادها واقعاً آن را در جای خود نگه می‌دارند.
این امید می‌رود که تصاویر آتی هابل اسرار بیشتری را در مورد مشتری باز کند علت اصلی نوسانی را که باعث می‌شود لکه قرمز بزرگ مانند آن تکان بخورد، آشکار کند.