شناسهٔ خبر: 69137365 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: جوان | لینک خبر

«جلالِ ناخوانده» در آیینه یک گفت و شنود بلند

در فهم بایسته کلان پروژه فکری آل احمد

روزنامه جوان

این کتاب نه نقد تحلیلی ساختار و محتوای افکار و اندیشه‌های جلال آل‌احمد است و نه درپی دفاع از شخصیت و احوال و آثار او، بلکه کند وکاوی تازه، روشمند و هدفمند در یک سند تاریخی مکتوب است

صاحب‌خبر -
جوان آنلاین: اثری که هم اینک در معرفی آن سخن می‌رود، گفت‌و‌شنود بلند غلامرضا خاکی پژوهشگر ادبیات و تاریخ معاصر با محمدحسین دانایی خواهر‌زاده، جلال‌آل‌احمد است که می‌کوشد مفهوم و شرایط تاریخی عرضه دو اثر «غربزدگی» و «در خدمت و خیانت روشنفکران» را مورد بازخوانی قرار دهد. این پژوهش همچنین دارای پیوست‌هایی نیز هست که فهم محتوا را آسان‌تر می‌سازد.
 خبرگزاری ایبنا در بازنمایی مختصات این کتاب، به نکات پی آمده اشارت برده است: «این کتاب نه نقد تحلیلی ساختار و محتوای افکار و اندیشه‌های جلال آل‌احمد است و نه درپی دفاع از شخصیت و احوال و آثار او، بلکه کند وکاوی تازه، روشمند و هدفمند در یک سند تاریخی مکتوب است. غلامرضا خاکی در جلال ناخوانده، سیر شکل‌گیری دو اثر معروف آل‌احمد، یعنی غربزدگی و در خدمت و خیانت روشنفکران را نشان می‌دهد. نگارنده برای کاوش در یادداشت‌های جلال، رویکرد خاطره‌خوانی تحلیلی را با هدف تاریخ‌نگاری فکری به‌کارگرفته و در فرایند کار، از همراهی محمدحسین دانایی خواهرزاده جلال برخوردار بوده است. 
دانایی از نزدیک در جریان امور مربوط به زندگی دایی خود قرار داشته و در فرایند اجرایی تدوین کتاب‌های غربزدگی و در خدمت و خیانت روشنفکران نیز نقش داشته است. خاکی درباره این اثر تأکید کرده است: آل‌احمد، یکی از شاخص‌ترین چهره‌های روشنفکری ایران معاصر است. آثار او هم از نظر محتوا و هم از نظر فرم، دارای اهمیت هستند. آل‌احمد در گشت‌وگذارهایش در حزب‌ها و مکتب‌ها، شک‌های فکری و فلسفی گوناگونی را تجربه کرد. او آثار مهم خود را، در میانسالی نوشت. کندوکاو در آن دسته از آثار او - که جزء میراث جریان ساز تاریخ روشنفکری ما هستند- یک ضرورت است؛ لذا آثار او را باید نیک شناخت تا بتوان آن‌ها را نقد کرد، زیرا ارجاع تاریخی به آن‌ها هم می‌تواند، الهام‌بخش مقاومت در برابر وادادگی باشد و هم غلط‌انداز نفی‌های فرصت‌سوز. این کتاب در چهار پاره شامل: در آستانه گفتگو، کندوکاوی درباره کتاب غربزدگی، درنگی در کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران و پیوست‌ها تدوین شده است. چنانکه ناشر در معرفی این کتاب خاطرنشان می‌سازد: این کتاب برگی است از دفتر تاریخ معاصر ایران، تاریخی پر از فراز، فرود، ظهور، افول چهره‌ها و جریان‌هایی که هر یک به زعم خود کوشیدند، تا موقعیت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ایران را در برهه‌ای حساس از تاریخ این مرز‌و‌بوم توصیف کنند و هر کدام راهی را پیش روی سیر تمدن ایران‌زمین بگشایند.
 آل‌احمد نیز بی‌شک یکی از تأثیرگذارترین چهره‌ها در تاریخ معاصر ماست که سعی داشت تفسیر و روایت شخصی خود را از موقعیت ایران و ایرانی، در جهانی که با شتاب در تحول و جنبش بود، ارائه کند. اینکه چقدر موفق شد و تفسیر و راه‌حلش تا چه حد بر سیر حوادث و حرکت جامعه مؤثر افتاد، چیزی است که تاریخ درباره‌اش داوری خواهد کرد. اما روشن است که صرف‌نظر از نتیجه این داوری، تردیدی در بلندای جایگاه و تأثیر او بر سرنوشت جامعه معاصر ما نیست. 
نظر به اهمیت شخصیت و آرای آل‌احمد، هر سندی که بتواند نوری بر زندگی و افکار و آرای او بتاباند و ما را به شناخت دقیق‌تر و عمیق‌ترش نزدیک‌تر کند، شایان توجه و اعتناست... انتشارات همرخ این کتاب را در ۳۰۴ صفحه با قیمت ۲۱۰هزار تومان منتشر کرده است...».

نظر شما