این روزها اکثر نوجوانان بیشتر زمان روزشان را صرف بازیهای ویدیویی میکنند؛ اما آخرین فرد بریتانیایی برنده جایزه نوبل در دوران نوجوانیاش خودش را با توسعه بازیهای ویدئویی سرگرم میکرده.
روز چهارشنبه بود که سر دمیس هاسابیس بهطور مشترک، جایزه نوبل شیمی را دریافت کرد. او در سال ۱۹۹۴ و با طراحی بازی موفق Theme Park، نامش را در دنیای فناوری ثبت کرد.
هاسابیس از پدری یونانی- قبرسی و مادری سنگاپوری در شهر لندن به دنیا آمد و در ابتدا در رشته علوم کامپیوتر در دانشگاه کمبریج تحصیل کرد و در همان زمان موفق شد تا شرکت بازیهای ویدیوییاش را راهاندازی کند؛ او دکترای خود را در رشته علوم اعصاب شناختی به پایان برد و در ادامه استارتآپ هوش مصنوعی DeepMind را تأسیس کرد. هاسابیس در سال ۲۰۱۴ این استارتآپ را به مبلغ ۴۰۰ میلیون پوند به گوگل فروخت.
او امسال به دلیل خدمات به هوش مصنوعی لقب شوالیه را دریافت کرد.
هاسابیس ۴۸ ساله، مدیر اجرایی واحد هوش مصنوعی گوگل Google DeepMind)) است و دستاوردهای او در بهرهگیری از هوش مصنوعی برای پیشبینی و طراحی ساختار پروتئینها باعث شد تا او و همکارش جان جامپر جایزه نوبل شیمی امسال را دریافت کنند که نیمی از این جایزه به آنها رسید و نیم دیگرش به دیوید بیکر آمریکایی تعلق گرفت.
بازی کردن، دروازه هوش مصنوعی
او همیشه از مزایای بازی کردن صحبت میکند و آن را بهعنوان دروازهای برای هوش مصنوعی میداند؛ علاقه او به بازی کردن ، بهعنوان یک اعجوبه شطرنج ، از زمانی آغاز شد که تمایل داشت تا بفهمد چطور رایانهها شطرنج بازی کردن را یاد میگیرند.
هاسابیس در گفتگویی که در سال ۲۰۲۰ با BBC داشت گفت: «این جرقهای در ذهنم ایجاد کرد که چگونه رایانهها شطرنج بازی میکنند و درباره آن میآموزند. بچههای زیادی مثل خود من، بازی کردن را یاد میگیرند و سپس وارد دنیای برنامهنویسی میشوند و درنهایت با استفاده از ابزاری باورنکردنی به نام کامپیوتر، چیزهایی را خلق میکنند.»
استارتآپ او توانست تا هوش مصنوعیهایی با عملکردهای درجهیک در بازیهایی مثل Go، شطرنج و بازی ویدیویی Starcraft II ایجاد کند. هاسابیس یک متخصص به تمام معناست؛ او در سال ۲۰۲۰ با شرکت در جلسه گروه مشاوره علمی دولت بریتانیا برای شرایط اضطراری، مشاورههایی درزمینهٔ واکنشها در مقابل بیماری کووید-۱۹ ارائه کرد که با استقبال زیادی همراه شد و حتی به دولت توصیه شد تا از این مشاورهها بهره بگیرد.
این مرد ۴۸ ساله، بهعنوان رهبر تلاشهای هوش مصنوعی گوگل، در خط مقدم رونق هوش مصنوعی چند میلیارد دلاری که در آن شرکتهای فناوری آمریکا نقش اصلی را ایفا میکنند، حاضر است و با حضور در شرکت گوگل، با شرکتهایی مثل Meta، OpenAI بهعنوان توسعهدهنده هوش مصنوعی و مایکروسافت برای دستیابی به موفقیتهای بیشتر به رقابت میپردازد.
خطری بزرگ به نام هوش مصنوعی
هاسابیس بهخوبی در جریان مشکلات بالقوه هوش مصنوعی (فناوری که میتوان آن را بهعنوان سیستمهای رایانهای که معمولاً با موجودات هوشمند مرتبط است تعریف کرد) آگاه است و پارسال با امضای بیانیهای هشدار داد که خطر انقراض ناشی از هوش مصنوعی باید در مقیاس اجتماعی، همتراز با بیماریهای همهگیر و جنگ هستهای در نظر گرفته شود.
او پارسال، قبل از افتتاحیه اجلاس ایمنی جهانی هوش مصنوعی، به این نکته اشاره کرد که خطرات ناشی از سیستمهای هوش مصنوعی خارج از کنترل، بهاندازه بحران آبوهوا جدی است و دراینباره گفت: «باید خطرات هوش مصنوعی را بهاندازه دیگر چالشهای بزرگ جهانی ازجمله تغییرات آب و هوایی جدی بگیریم. جامعه بینالمللی برای هماهنگ کردن واکنشی مؤثر و جهانی در مقابل تغییرات آب و هوایی، زمان زیادی صرف کرد و حالا ما با عواقب آن دستوپنجه نرم میکنیم. حالا دیگر نمیتوانیم همین تأخیر را درباره هوش مصنوعی هم تحملکنیم.»
البته او از پتانسیلهای مثبت هوش مصنوعی هم آگاه است و از فعالیتش با DeepMind’s AlphaFold که به پیشبینی ساختار پروتئینها براساس توالی شیمیایی آنها میپردازد، بهعنوان مثالی از قدرت هوش مصنوعی برای انجام کارهای مثبت یادکرده است. هاسابیس پارسال دراینباره توضیح داده بود: «خیلی روشن است که من نسبت به هوش مصنوعی بدبین نیستم؛ چون در این صورت هرگز با هوش مصنوعی کار نمیکردم.»