سرویس کودک و نوجوان خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - فاطمه خداوردی: سومین روز از هفته ملی کودک با شعار «برای رشد و شکوفایی کودکان، برای آینده‌ای پیشرفته‌تر»، فرصت مناسبی است که به اهمیتِ تلاش و پشتکار در فرآیند رشد و شکوفایی کودکان تأکید شود.
یکی از بزرگ‌ترین مسئولیت‌های پدران و مادران در این مسیر، آموزش این نکته به فرزندان است که هیچ فردی کامل نیست و موفقیت واقعی در تلاشی نهفته است که برای رسیدن به اهداف انجام می‌دهند. در روزگاری که فشار برای دستیابی به موفقیت‌های برجسته بر دوش کودکان و نوجوانان احساس می‌شود، ضروری است که والدین به فرزندان خود بیاموزند که تلاش و کوشش، کلید اصلی رشد و شکوفایی آن‌هاست. بزرگترها و والدین نیز باید یاد بگیرند، به جای اینکه بر دستاوردها و نتایج کارهای بچه‌ها متمرکز شوند، آن‌ها را به خاطر تلاشی که برای انجام کارها از خود نشان می‌دهند، تحسین کنند. فرقی نمی‌کند فرزندان شما نمره کاملی کسب کرده باشند یا برعکس، پاسخ‌های اشتباهی به اتفاقات زندگی خویش داده باشند؛ تحسین تلاش‌های فرزندان، حتی در مواقعی که نتایج مطلوب حاصل نمی‌شود، به آن‌ها یادآوری می‌کند که اشتباه‌کردن بخشی طبیعی از فرآیند یادگیری است. این رویکرد باعث می‌شود کودکان احساس کنند در مسیر موفقیت، تلاش و پشتکارشان، ارزشمند است.
کودکان برای دستیابی به موفقیت در مراحل مختلف زندگی، تنها به هوش و استعداد نیاز ندارند؛ تلاش و پشتکار نیز نقش حیاتی در رسیدن آن‌ها به اهداف‌شان در زندگی ایفا می‌کند. ویژگی سخت‌کوشی، می‌تواند کیفیت زندگی بچه‌ها را به طرز درخور توجهی بهبود و ارتقا ببخشد. اگرچه بسیاری از کودکان به طور فطری تمایل به تلاش دارند؛ اما نحوه تربیت والدین نیز در تثبیت این ویژگی رفتاری در آن‌ها تأثیر بسزایی دارد. آن‌ها باید بیاموزند که برای رسیدن به نتایج مطلوب، لازم است سخت و هوشمندانه تلاش کنند و نمی‌توانند با راحت‌طلبی به خواسته‌های خود دست پیدا کنند. خواندن کتاب‌های کودکانه‌ای که به موضوع تلاش می‌پردازند، می‌توانند تأثیر عمیق و غیرمستقیمی در تشویق کودکان به کوشش و تلاش داشته باشد. این کتاب‌ها می‌توانند الهام‌بخش باشند و روحیه تلاش را در دل کودکان تقویت کنند.
با آغاز سال تحصیلی جدید، اهمیت آموزش مهارت تلاش به بچه‌ها برای رسیدن به موفقیت‌های تحصیلی نیز، بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. در این گزارش، هشت کتاب کودک را معرفی کرده‌ایم که به موضوع تلاش پرداخته‌اند و می‌توانند به والدین کمک کنند این ارزش گرانبها را در فرزندان خود نهادینه کنند.
«اَجی مَجی لاتَرجی! معجزه‌ی تلاش»
کتاب تصویری «اجی مجی لاترجی! معجزه ی تلاش» که به قلم ماریا لورتا جیرالدو، تصویرگری نیکولتا برتله و ترجمه محمدرضا مدنی‌فر در ۳۲ صفحه مصور رنگی از سوی انتشارات مهرسا منتشر شده است، داستانی فانتزی درباره تلاش و پشتکارِ جغد کوچکی است که می‌خواهد پرواز یاد بگیرد. خواندن این کتاب برای کودکان و همراه با آن‌ها، سبب می‌شود تا آن‌ها در قالب داستانی شیرین، با اهمیت استمرار و پایداری آشنا شوند. در داستان «اَجی مَجی لاتَرجی! معجزه‌ی تلاش» قرار است که پرنده کوچولوها در مدرسه پروازکردن را یاد بگیرند. همه پرنده‌ها به نوبت می‌پرند، اما جغدکوچولوی این قصه، راستی راستی از پروازکردن می‌ترسد. دیگر پرندگان به جغد کوچولو گوشزد می‌کنند که پرواز آسان است و تنها کاری که او باید انجام دهد این است که جمله‌ای جادویی به کار ببرد و بگوید «اجی مجی لاترجی». جغد کوچولو چند باری این جمله را تکرار می‌کند اما کلمه جادویی کار نمی‌کند. جغد کوچولو فکر می‌کند جادوی جمله «اجی مجی لاترجی» شکست خورده است و او دیگر نمی‌تواند پرواز کند اما همانطور که تلاش می‌کند تا با کمک جمله جادویی به هدفش برسد، پرواز کردن او بهتر و بهتر می‌شود. جغد کوچولو در ادامه متوجه می‌شود که جادوی واقعی در خودش است. این کتاب علاوه بر داستان، شامل یادداشتی به والدین و مربیان است و چگونگی گسترش استقامت در کودکان را به آن‌ها آموزش می‌دهد. هدف این کتاب این است که یادآوری کند که برخی از بچه‌ها به‌طور طبیعی در مواجهه با چالش‌ها استقامت می‌کنند، اما بیشتر بچه‌ها مهارت‌های لازم برای استقامت را از طریق حمایت محبت‌آمیز بزرگترها می‌آموزند و مربیان و والدین می‌توانند از این طریق به کودکان کمک کنند تا در آینده بزرگسالانی شاد و موفق شوند.
«بتی خرگوشه می‌خواد گل بزنه»
کتاب «بتی خرگوشه می‌خواد گل بزنه» نوشته مایکل بی کاپلان و ترجمه هایده کروبی از «مجموعه بتی خرگوشه» است که توسط انتشارات نردبان در ۳۲ صفحه به چاپ رسیده است.
بتی‌خرگوشه عاشق فوتبال بازی کردن است و بیشتر از هرچیزی دوست دارد ستاره تیم فوتبال‌شان بشود تا همه به او افتخار کنند. برای همین در اولین مسابقه تمام تلاشش را می‌کند تا تیم‌شان برنده شود. اما موفق نمی‌شود. یک بار پایش به توپ گیر می‌کند و با صورت زمین می‌خورد. یک بار هم به‌جای شوت کردن توپ، به پای خودش ضربه می‌زند! در نهایت او حتی یک توپ هم به سمت دروازه شوت نمی‌کند! بعد از بازی بتی‌خرگوشه آنقدر عصبانی است که تمام لباس‌های ورزشی‌اش را توی سطل زباله می‌اندازد و قول می‌دهد که دیگر فوتبال بازی نکند! اما برادرش او را راضی می‌کند که فوتبال را کنار نگذارد. داستان «بتی خرگوشه می خواد گل بزنه» از مجموعه «بتی خرگوشه» داستان تلاش و سخت‌کوشی بچه‌هاست؛ مهم‌تر از آن به بزرگترها یادآوری می‌کند که در مواقع ناامیدی بچه‌ها، باز هم از آنان حمایت کنند و کودکان را به حال خودشان نگذارند.
«حرف‌های بزرگ برای آدم‌های کوچک: تلاش»
«تلاش» یکی از کتاب‌های مجموعه «حرف های بزرگ برای آدم های کوچک» است که کریستینا تراپینس و هلن مورتیمر آن را نوشته و تصویرگری کرده‌اند و شیما حسینی آن را به فارسی برگردانده است. انتشارات مهرسا نیز این کتاب را در ۳۰ صفحه مصور رنگی چاپ و منتشر کرده است. مجموعه «حرف‌های بزرگ برای آدم‌های کوچک» درباره احساسات و عواطف انسانی است و به کودکان راه‌های شناخت و رویارویی با احساسات‌شان را یاد می‌دهد. این جلد از این مجموعه نیز درباره معنای تلاش و مفهوم سخت‌کوشی است. کتاب با تصویرهای ساده و شاد که کودکان در آن نقش‌آفرینی می‌کنند، نشان می‌دهد که چه کارهایی روزمره هستند و چه کارهایی نیازمند تلاش بیشتر و برنامه‌ریزی دارند. این کتاب درباره راه‌های بیان کردن تلاش است؛ درباره کارگروهی، افتخار، تشویق، دلگرمی، تمرین و یادگیری است. کتاب می‌خواهد تا کودکان از یکدیگر بپرسند که تلاش را چه‌طور توصیف و تعریف می‌کنند و درباره آن گفت‌وگو کنند و دنیای پیرامون‌شان را بهتر بشناسند. همچنین این کتاب به بزرگسالان هم کمک می‌کند تا بتوانند سخت‌کوشی را برای خردسالان با واژه‌ها و کارهای زیبایی تعریف کنند. خواندن این کتاب می‌تواند یک تجربه جمعی لذت‌بخش باشد.
«تیلدا دوباره تلاش می‌کند»
«تیلدا دوباره تلاش می کند» داستانی تصویری درباره پذیرش تغییر و انعطاف‌پذیری در موقعیت‌های دشوار و احساس اندوه است. این داستان الهام‌بخش، درباره مهارت مقابله با تغییرات غیرمنتظره است و به کودکان کمک می‌کند غم و اندوه‌شان را کنار بگذارند، در موقعیت‌های سخت و دشوار، شجاع، باهوش و قدرتمند بمانند و بدانند که می‌توانند مشکلات را پشت سر بگذارند. در زندگی تیلدا، همه چیز روبه‌راه است و تیلدا خوشحال است. او دوستان، اسباب‌بازی‌ها و کتاب‌های خودش را دارد، تا اینکه یک روز همه چیز تغییر می‌کند و وارونه می‌شود. کتاب از استعاره وارونگی برای به‌هم‌ریختگی زندگی تیلدا استفاده می‌کند. او بی‌حوصله و غمگین و خسته است و امیدش را از دست داده است. همه چیز زیرورو شده و کارهایی که زمانی برای او آسان بودند، حالا به‌طرزی باورنکردنی دشوار شده‌اند. تا اینکه تیلدا با دیدن یک کفشدوزک و پرواز او دوباره امیدش را به دست می‌آورد. کتاب «تیلدا دوباره تلاش می کند» به کودکان می‌آموزد که زندگی همیشه آسان نیست و آن‌ها باید خود را برای موقعیت‌های سخت آماده کنند و تسلیم نشوند. این کتاب به قلم و تصویرگری تام پرسیوال با ترجمه زهره ناطقی در ۳۲ صفحه توسط انتشارات برکه برای کودکان چاپ و منتشر شده است.
«دختری که نیلوفر می‌دوخت»
«دختری که نیلوفر می دوخت» رمانی قوی، تأثیرگذار و چندلایه درباره دختری است که برای رسیدن به رؤیاهایش مصمم است؛ تحصیل کردن، تبدیل شدن به خیاطی بزرگ، و پیدا کردن دوستانی خوب از جمله رؤیاهای او هستند. اما او برای رسیدن به تمام این‌ها باید روزانه برای ابتدایی‌ترین حقوق انسانی خود بجنگد. این رمان داستان تفاوت‌های فردی، خودباوری، خواستن و دوستان خوب، و تبعیض نژادی است.
هانا دختری نیمه‌آسیایی، نیمه‌چینی و نیمه‌سفید است که در شهری کوچک در آمریکا زندگی می‌کند. سازگاری هانا با محیط جدید و تعصب مردم شهر در قبال آسیایی‌ها، رخدادهای مرکزی داستان را تشکیل می‌دهند. پس از مرگ مادر چینی هانای چهارده‌ساله، حالا او و پدر آمریکایی‌اش به دنبال شروعی تازه هستند. آن‌ها می‌خواهند یک مغازه لباس‌فروشی باز کنند. هانا عاشق خیاطی و طراحی است و آرزو دارد که خیاط شود. او نگران است به دلیل ظاهر نیمه‌آسیایی‌اش در مدرسه طرد شود. آموزگار هانا به او کمک می‌کند تا بچه‌های کلاس او را بپذیرند. ابتدا بچه‌ها با او مهربان هستند، اما بعد والدین بچه‌ها می‌گویند که هانا نباید با فرزندان آن‌ها در یک کلاس باشد و این سبب می‌شود بچه‌های دیگر قلدری کنند و هانا را آزار دهند. هانا مسئله‌ها و مشکلات بسیاری در میان مردم نژادپرست دارد، حتی پدرش نگران است که جامعه او را نپذیرد. اما در پایان رمان هانا متوجه می‌شود که لازم نیست همه او را تأیید کنند، اگر چند دوست خوب داشته باشی که بتوانی به آن‌ها تکیه کنی، کم‌کم همه چیز خوب خواهد شد. این رمان نوجوان به قلم لیندا سو پارک، ترجمه فهیمه صدیق عابدینی در ۲۰۴ صفحه از سوی انتشارات پرتقال منتشر و در بازار کتاب‌های کودک و نوجوان عرضه شده است.
«قلی و گلی»
کتاب «قلی و گلی» اثر پرویز عاشورنیا کلویر، یک نمایشنامه شاد و تعاملی برای کودکان است که به آن‌ها، اهمیت کار و تلاش را در کنار بازی و تفریح نشان می‌دهد. قلی دوست دارد به‌جای مدرسه رفتن، فقط و فقط بازی کند؛ برای همین، یک روز به مدرسه نمی‌رود و در شهر راه می‌افتد تا یک همبازی پیدا کند. بعد از کلی گشتن، قلی می‌بیند که خانم مرغه و آقا سگه و حتی پروانه درگیر کار و زندگی خودشان هستند. اینجا تازه می‌فهمد که مدرسه نرفتن آنقدرها هم خوش نمی‌گذرد و هرکسی در این شهر، مشغول کاری است. البته که قلی هم قصد ندارد به این زودی پا پس بکشد و می‌خواهد ثابت کند که می‌شود همیشه خوش گذراند و هیچ‌وقت تلاشی نکرد.
پرویز عاشورنیا کلویر، نمایشنامه نیمه‌عروسکی قلی و گلی را براساس اثری از الینور لیزر نوشته و نشر آواژ در ۳۱ صفحه آن را منتشر کرده است. بخش‌هایی از کتاب را راوی می‌خواند و بخش‌هایی را کودکان یا عروسک‌ها اجرا می‌کنند. هدف نویسنده این بوده است که به تمام بچه‌های بازیگوش و مدرسه‌گریز یادآوری کند که تلاش هم به اندازه بازی مهم است و هرچیزی یک وقت و جایی دارد و نمی‌شود همیشه بازی کرد. این پیام خوب و آموزنده را هم مثل نصیحت به گوش کسی نمی‌خواند و به‌جای آن، خود بچه‌ها را وارد داستان می‌کند تا تجربه کنند و تصمیم بگیرند.
«شیائو و پدرش کجا رفتند؟»
کتاب «شیائو و پدرش کجا رفتند؟» به قلم چائو وِن شوان با تصویرگری اوا مونتاناری و ترجمه مرضیه زهیری هاشم‌آبادی در ۳۲ صفحه مصور رنگی و به بهای ۱۰۵ هزار تومان از سوی انتشارات میچکا (کودک و نوجوان مبتکران) منتشر شده است.
کتاب تصویری «شیائو و پدرش کجا رفتند؟» داستانی تخیلی و ماجراجویانه درباره تاب‌آوری و تلاش و پشتکار است.
در روستایی کوچک در چین، هشت خانوار فقیر زندگی می‌کردند. اما وضع مالی شیائو و پدرش از همه ضعیف‌تر بود. شیائو و پدرش برای زنده ماندن مجبور بودند از خانواده‌های دیگر غذا بگیرند. اما مگر حرف یک روز و دو روز بود! آن‌ها به تمامی اهالی روستا بدهکار بودند. برای همین چاره‌ای نداشتند جز اینکه وسایل‌شان را بردارند و بار الاغ کنند؛ در خانه را قفل کنند و آفتاب‌نزده از روستا بیرون بروند تا به دیدار عمه شیائو بروند و از او که با خانواده‌ای ثروتمند ازدواج کرده، غله قرض بگیرند و بدهکاری‌های خود به مردم روستا را صاف کنند.
اما این سفر آنقدر طول می‌کشد که پس از رفتن‌شان علف‌های هرز به اندازه درِ خانه قد می‌کشند و همه اهالی روستا فکر می‌کنند آن‌ها دیگر باز نخواهند گشت و به علت بدهکاری برای همیشه روستا را ترک کرده‌اند. بی‌خبر از اینکه پدر، شیائو و الاغ در راه برگشت به روستا با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. آن‌ها هر طور که شده باید غلات را به سلامت به روستا برگردانند؛ بنابراین از هیچ تلاشی صرف نظر نمی‌کنند. آن‌ها در باد و باران، حتی در آتش یا در برابر راهزن‌ها مقاومت می‌کنند تا بتوانند غلات را به روستا برسانند اما بعد از تمام این تلاش‌ها وقتی بالاخره در یک شب بهاری به روستا باز می‌گردند، دیگر هیچیک از اهالی روستا آنجا نیستند….
داستان شیائو، پدر و الاغ داستانی با بن‌مایه قوی و معانی‌ای از جنس همبستگی، تلاش‌گری و امیدواری است.
«یک تلاش بیشتر!»
کتاب «یک تلاش بیشتر» داستان تلاش دایره و دوستانش برای ساختن است. داستان ناامید نشدن، ادامه دادن، و مهارت حل مسئله! البته نویسنده کتاب در کنار همه این مفاهیم، اشکال هندسی مختلف و ویژگی‌هایشان را هم معرفی می‌کند.
دایره، مشغول بازی با دوستانش است که چشمش می‌افتد به برجی که مربع‌ها و شش‌ضلعی‌ها ساخته‌اند. دایره آنقدر از برج خوشش می‌آید که به دوستانش مثلث و لوزی، پیشنهاد می‌دهد با هم برج بسازند. اما به نظر می‌آید آن‌ها گردتر، نوک‌تیزتر و خیلی لق‌تر از مربع‌ها و شش‌ضلعی‌ها هستند؛ بنابراین هر برجی که می‌سازند به سرعت فرو می‌ریزد. آن‌ها به تلاش خود ادامه می‌دهند، راه‌حل‌های گوناگونی را امتحان می‌کنند و حتی تلاش می‌کنند خودشان را قوی‌تر کنند. اما باز هم برج‌شان فرو می‌ریزد! وقتی بقیه شکل‌ها از ساختن برج ناامید می‌شوند، دایره راه‌حل‌های دیگری پیدا می‌کند و از دوستانش می‌خواهد به تلاش‌شان ادامه دهند و در نهایت موفق می‌شوند برج خودشان را به کمک همه اشکال بسازند. این کتاب را جیمز جونز و نائومی جونز نوشته و تصویرگری کرده‌اند و معصومه نفیسی آن را به فارسی برگردانده است. انتشارات مهرسا نیز آن را در ۳۲ صفحه در دسترس مخاطبان کتاب کودک و نوجوان قرار داده است.
∎
نظر شما