به گزارش تین نیوز به نقل از ایمنا، افزایش نگرانی ها در مورد تغییرات اقلیمی، آلودگی هوا و ترافیک در شهرهای بزرگ، نیاز به راه حل های پایدارتر در حوزه حمل ونقل را در اولویت برنامه های شهری قرار داده است. افزایش فشار بر شهرها برای کاهش آلایندگی ها و هدف گذاری برای کاهش ۵۵ درصدی گازهای گلخانه ای طی یک دهه، آنها را به استفاده از گزینه های سبز و پایدار واداشته است تا ردپای کربن حوزه حمل ونقل را کاهش دهند.

تراموا به عنوان یکی از قدیمی ترین و مؤثرترین روش های حمل ونقل عمومی در حال بازگشت به صحنه است تا شهرها را در رسیدن به این اهداف پایداری یاری رساند. این سیستم ریلی بدون نیاز به زیرساخت جدید، از خیابان های موجود استفاده می کند و بدون ایجاد آلودگی صوتی، به صورت روان و کارامد به بهبود کیفیت زندگی ساکنان شهری و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای کمک می کند.

تاریخچه تراموا

تاریخچه تراموا به بیش از دو قرن پیش باز می گردد و تکامل نخستین تراموا نمادی از تغییر چشمگیر حمل ونقل عمومی در اروپا و آمریکای شمالی است. تراموای مسافربری نخستین بار در سال ۱۸۰۴ و در پی تصویب «قانون راه آهن مامبلز» پارلمان بریتانیا، در ولز انگلستان راه اندازی شد. این تراموا ابتدا به صورت کشیده شده با اسب عمل می کرد و از سال ۱۸۷۷ از قدرت بخار برای حرکت استفاده کرد. نیروی محرک این تراموا در سال ۱۹۲۹ به انرژی الکتریکی تبدیل شد و تا زمان تعطیل شدنش در سال ۱۹۶۱ به کار خود ادامه داد.

با وجود اینکه این تراموا نخستین نمونه از نوع خود بود، تاریخ آن منعکس کننده تغییرات بزرگ تری در حمل ونقل عمومی در اروپا و آمریکای شمالی است. تراموای اولیه با وجود اینکه از نظر فنی در سطح ابتدایی بود، سرعت بالایی در مقایسه با پیاده روی داشت و مسیر را برای حمل و نقل عمومی به شکل امروزی هموار کرد.

آلمان در سال ۱۸۸۱ نخستین تراموای برقی جهان را در برلین به بهره برداری رساند و در اوایل دهه ۱۹۰۰ انگلستان و فرانسه نیز به عنوان پیشگامان تراموا به آن پیوستند. الکتریکی شدن سیستم های تراموا کارایی، سرعت و ظرفیت ترافیکی بیشتری را نسبت به قبل فراهم کرد و در نتیجه بسیاری از شهرها در اروپا و آمریکای شمالی به سمت ترامواهای الکتریکی حرکت کردند.

تراموا در اوایل قرن بیستم، بخش عمده حمل ونقل عمومی را در بسیاری از شهرهای بزرگ در بر می گرفت؛ پاریس با داشتن شبکه تراموای گسترده ای به طول ۸۱۴ کیلومتر و ۱۰۸ خط، نمونه قابل توجهی از محبوبیت ترامواها در آن زمان بود.

برنامه ریزی شهری مبتنی بر خودرو

محبوبیت خودروها در میانه قرن بیستم منجر به تغییر قابل توجهی در شهرها شد و برنامه ریزی شهری به سمت توسعه خودرو محور تغییر کرد. اروپا پس از جنگ جهانی دوم ترامواها را یادگار دورانی قدیمی پیش از جنگ می دانست و برای سازگاری با فرهنگ رو به رشد خودرو، شروع به برچیدن خطوط تراموا به نفع شبکه های جاده ای گسترده تر کرد.

شهرهایی همچون پاریس و منچستر که پیش از آن به زیرساخت های گسترده تراموا شناخته می شدند، ترامواهای خود را به نفع اتوبوس ها و اتومبیل های شخصی کنار گذاشتند و تا میانه قرن بیستم تراموا از بسیاری از گزینه های حمل ونقل شهرها حذف شد.

تجدید حیات و مدرن سازی

تغییر در نگرش ها و دانش در پایان قرن بیستم، شناخت بهتری از تأثیرات منفی اجتماعی و زیست محیطی توسعه شهری مبتنی بر خودرو ازجمله آلودگی هوا، آلودگی صوتی، ازدحام در خیابان ها و کاهش کیفیت فضاهای عمومی ایجاد کرد. این تغییر منجر شد تا مزایای ترامواها به عنوان یک راه حل حمل ونقل عمومی دوباره مورد توجه قرار گیرد و چندین شهر به سرمایه گذاری در خطوط جدید تراموا یا مدرن سازی سیستم های موجود پرداختند.

آلمان در دهه ۱۹۷۰ به عنوان پیشگام در این تغییر، سیستم های تراموای مدرن را به کار گرفت و آمریکای شمالی در سال ۱۹۷۸ با معرفی سیستم زیمنس-دوواگ U۲ در ادمونتون، دوره جدیدی از احیای ترامواها را آغاز کرد. دهه های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ شاهد موج جدیدی از سیستم های تراموا در اروپا و انگلستان بود؛ منچستر، شفیلد و بیرمنگام تراموای سبک را دوباره معرفی کردند، در حالی که فرانسه با نانت و گرنوبل پیشتاز بود. استراسبورگ با هدف تغییر دیدگاه عمومی از ترامواها به عنوان یک فناوری قدیمی، سیستم های مدرن را در سال ۱۹۹۴ راه اندازی کرد.

قرن بیست ویکم: عصر جدیدی برای ترامواها

احیای سیستم های تراموا در قرن بیست ویکم، در سراسر جهان ادامه یافت؛ آتن برای بازی های المپیک تابستانی ۲۰۰۴ ترامواها را دوباره معرفی کرد و آنها را با شبکه های مترو و اتوبوس ترکیب کرد. در المپیک پاریس ۲۰۲۴ که حمل و نقل عمومی در کانون توجه قرار گرفت، سیستم های تراموای مدرن محبوبیت ویژه ای پیدا کرد.

سیستم های تراموای مدرن همچون تراموا- قطار (tram-train) در بسیاری از شهرها با محبوبیت روبه رو شده است، برای مثال مدل کارلسروهه، حمل ونقل ریلی بدون شکاف را در مناطقی ارائه می دهد که پیش از این در دسترس نبود و به میزان قابل توجهی تعداد مسافران را افزایش می دهد. پیشرفت های فنی، از ترامواهای بدون راننده گرفته تا طراحی های بدون پله و ترمز احیاکننده، به جایگزینی تراموا به عنوان گزینه ای پایدار و کارآمد برای حمل ونقل شهری کمک کرده است.

تراموا به طور میانگین ۲۰.۲ گرم انتشار دی اکسیدکربن به ازای هر نفر در هر کیلومتر دارد که در مقایسه با میانگین ۲۴۳.۸ گرم برای یک خودروی شخصی رقم شگفت انگیزی به حساب می آید. نتایج یک مطالعه جدید نشان می دهد یک سیستم تراموا طی یک دوره ۳۰ ساله به طور تقریبی نصف یک سیستم ترانزیت سریع اتوبوس دی اکسید کربن منتشر می کند و با توجه به این موضوع، آینده برای ترامواها روشن به نظر می رسد.

علاوه بر این، فضای شهری در اطراف خطوط تراموا بهبود می یابد و فضاهای سبز، مسیرهای پیاده روی و امکانات دوچرخه سواری افزایش پیدا می کند که به نوبه خود مشوقی برای استفاده از حمل ونقل عمومی و جایگزینی آن با خودروهای شخصی است. بازگشت تراموا به عنوان یک راه حل پایدار در حمل ونقل شهری، نویدبخش آینده ای است که در آن شهرها به دنبال کاهش آلایندگی ها و ایجاد فضاهای عمومی بهتر و قابل دسترس تر برای همه هستند.