گزارش جدید بانک مرکزی از عملکرد بانک‌ها در قانون جهش تولید مسکن تا پایان شهریورماه امسال درحالی منتشر شده که همچنان 15 بانک تمایلی به اجرای این قانون نشان ندادند و سهم صفر آنها در نهضت ملی مسکن، گواه این ماجراست.

طبق این گزارش، جمع تسهیلات مسکن پرداخت‌‌شده تا 31 شهریورماه امسال توسط 25 بانک 2.542.258 میلیارد ریال بوده است. این آمار مربوط به تسهیلات پرداختی در تسهیلات خودمالکی، نهضت ملی مسکن، مسکن شهری، مسکن روستایی، ودیعه مسکن و حوادث غیرمترقبه می‌باشد.

طی سه سال گذشته از اجرای قانون جهش تولید مسکن تا پایان شهریورماه امسال، بانکها جمعاً 813.845 میلیارد ریال تسهیلات در نهضت ملی مسکن پرداخت کرده‌اند.

جمع تسهیلات مسکن شهری پرداخت‌شده توسط بانکها 1.331.026 میلیارد ریال بوده است؛ مجموع تسهیلات پرداختی در مسکن روستایی توسط بانک‌ها 594.525 میلیارد ریال بوده است. مجموع تسهیلات ودیعه مسکن پرداختی توسط بانک‌ها تا پایان شهریورماه سال جاری نیز 535.967 میلیارد ریال بوده است.

هرچند آمار بانک مرکزی درباره عملکرد 26 بانک دولتی و خصوصی در حوزه مسکن است ولی نکته اینجاست که عملکرد بانک سرمایه در تمام بخش‌ها صفر بوده است.  البته بانک سرمایه در توضیح به خبرگزاری تسنیم مدعی شده که این بانک طی سال‌های اخیر به دلیل عدم تعادل منابع و مصارف از اعطای کلیه تسهیلات تکلیفی و بودجه ای از جمله قرض الحسنه ازدواج، فرزندآوری و جهش تولید مسکن دوره سوم مستثنی شده است.

بانک‌های دیگر هم در حوزه‌هایی مانند نهضت ملی مسکن، ودیعه مسکن، مسکن شهری، مسکن روستایی و... عملکرد صفر داشته‌اند که در ادامه گزارش اسامی آنها را مشاهده خواهید کرد.

تازه‌ترین گزارش از عملکرد بانک‌ها در قانون جهش تولید مسکن تا 31 شهریورماه نشان می‌دهد که 15 بانک در نهضت ملی مسکن حتی یک ریال هم تسهیلات پرداخت نکرده‌اند.

البته باید گفت که طی یکی دوماه اخیر از تعداد بانکهایی که حتی یک ریال هم به نهضت ملی مسکن وام نداده بودند کاسته شده است؛ تا قبل از انتشار گزارش عملکرد تیرماه، سهم 18 بانک در تسهیلات پرداختی این بخش صفر بود که در گزارش مربوط به عملکرد بانکها در تیرماه این تعداد به 17 کاهش یافته بود و در گزارشی که اخیراً از عملکرد بانک ها منتشر شده این آمار به 15 بانک کاهش یافته است.

عملکرد بانک‌های اقتصاد نوین، ایران‌زمین، گردشگری، مؤسسه ملل، کارآفرین، شهر، سامان، پست ایران، پاسارگاد، آینده، توسعه تعاون، دی، کشاورزی، خاورمیانه و سرمایه در مشارکت نهضت ملی مسکن که مربوط به زمین‌های دولتی می‌باشد به ‌روایت تازه‌ترین آمار بانک مرکزی صفر بوده است.

قبلاً بانکهای پارسیان و رفاه کارگران جزو بانک هایی بودند که یک ریال هم به نضهت ملی مسکن وام نداده بودند اما در گزارش مربوط به پایان شهریورماه این بانکها سهمی در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن داشتند.

سهم صفر 15 بانک در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن درحالی همچنان در گزارش های رسمی بانک مرکزی مشاهده می شود که طبق قانون جهش تولید مسکن، بانک‌ها مکلف به پرداخت 20 درصد از تسهیلات پرداختی خود به ساخت مسکن هستند و اگر این بند از قانون اجرایی نشود، بانک‌ها مشمول پرداخت جریمه به دولت می‌شوند. براساس این قانون، اگر بانک‌ها به این وظیفه تمکین نکنند، باید معادل یک‌پنجم سهمیه تکلیفی انجام‌نشده، جریمه به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.

مبالغ این جرائم نیز به صندوق ملی مسکن واریز خواهد شد تا در عرصه‌های ساخت‌وساز مسکن به‌کار گرفته شود هرچند طبق گفته اسماعیلی مدیرعامل صندوق ملی مسکن تا کنون هیچ مبلغی از کم‌کاری بانک‌ها به صندوق واریز نشده است.

اما با وجود اصرار و تأکید وزارت راه مبنی بر عدم همکاری و همراهی نظام بانکی در قانون جهش تولید مسکن، بانکدارها معتقدند طبق آنچه به آنها ابلاغ شده عمل کرده‌اند و اگر آمار تسهیلات پرداختی کم است به‌دلیل نقص سامانه و تأخیر در ابلاغ قانون است و سایر موارد خارج از عهده بانک‌ها می‌باشد.

بانک‌ها دراین‌باره متفق‌القول هستند و می‌گویند: اول اینکه وزارت راه و شهرسازی شش ماه قانون را دیر ابلاغ کرد این قانون 6 ماه بعد از تصویب توسط وزارت راه و شهرسازی ابلاغ شد ضمن اینکه 6 ماه هم نرم‌افزار زیرساخت و سامانه tem آماده نبود، بنابراین یک سال تمام بانکها حتی اگر می‌خواستند هم نمی‌توانستند تسهیلات نهضت ملی مسکن را پرداخت کنند چرا که هیچ زیرساختی مهیا نبود.

یکی از بانکها می‌گوید: علی‌رغم تعیین سهمیه از سوی وزارت راه هیچ درخواستی در سامانه برای این بانک وجود نداشت، چطور بانک می‌تواند به درخواستی که ثبت نشده است، تسهیلات پرداخت کند؟!!

با این حال اما وزارت راه توجیهات بانک ها را در این زمینه قبول نمی کند و زیر بار ضعف سامانه تم نمی رود و می گوید بانک ها می توانستند از روش های دیگر متقاضیان واجد شرایط را شناسایی کنند؛ اسماعیلی مدیرعامل صندوق ملی مسکن معتقد است بانک ها از روش‌های دیگر می‌توانستند افراد را شناسایی کنند که این کار را نکردند و انفعال به‌خرج دادند. بانک‌ها به قانونی تکیه کرده‌اند که می‌گوید وزارت راه و شهرسازی باید به آنها اعلام می‌کرد.

این درحالی است که مدیرعامل بانک پاسارگاد در توضیحات ارسالی به تسنیم،‌تأکید کرده: در خصوص اجرای سریع و صحیح تسهیلات احداث و نوسازی مسکن موضوع ماده (4) قانون جهش مسکن، مشکلات و ناهماهنگی‌هایی وجود دارد که به تنهایی توسط شبکه بانکی قابل رفع نمی‌باشد و سامان بخشیدن به این مهم خارج از ید این بانک می‌باشد.

باوجود کم‌کاری 15 بانک در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن؛ بانک‌های مسکن، سینا، پارسیان، سپه، رفاه کارگران، ملی، تجارت، ملت، صادرات، صنعت و معدن و توسعه صادرات در تاریخ منتهی به 31 شهریورماه امسال جمعاً 813.845 میلیارد ریال تسهیلات در نهضت ملی مسکن پرداخت کرده‌اند.

عملکرد بانک مسکن در مشارکت نهضت ملی مسکن در تاریخ مورد گزارش، 652.845 میلیارد ریال، سینا، 1.528 میلیارد ریال، پارسیان، 264 میلیارد ریال، بانک سپه 25.738 میلیارد ریال، رفاه کارگران، 83 میلیارد ریال، بانک ملی 44.058 میلیارد ریال، تجارت، 27.930 میلیارد ریال، ملت 58.941 میلیارد ریال، صادرات 188 میلیارد ریال، صنعت و معدن 750 میلیارد ریال و توسعه صادرات ایران 1.520 میلیارد ریال بوده است. گفتنی است عملکرد بانک صنعت و معدن و توسعه صادرات در ماه گذشته در این بخش بدون تغییر بوده است.

* بانکها چقدر وام ودیعه مسکن دادند؟

گزارش جدید بانک مرکزی از عملکرد بانک‌ها در بخش مسکن همچنین نشان می‌دهد که جمع تسهیلات مسکن شهری پرداخت‌شده توسط 26 بانک 1.331.026 میلیارد ریال بوده است، البته در این مورد هم بانک‌های پاسارگاد، کشاورزی، خاورمیانه و سرمایه عملکردشان صفر بوده است.

در حوزه مسکن روستایی هم تنها 9 بانک (مسکن، پست ایران، سپه، رفاه، ملی، تجارت، ملت، صادرات و کشاورزی) نسبت به پرداخت تسهیلات به متقاضیان این بخش اقدام کرده‌اند؛ مجموع تسهیلات پرداختی در مسکن روستایی توسط بانک‌ها 594.525 میلیارد ریال بوده است.

بر همین اساس نیز بانک مسکن 72.347 میلیارد ریال، پست‌بانک 12,967 میلیارد ریال، بانک سپه 67,778 میلیارد ریال، بانک رفاه کارگران 52.664 میلیارد ریال، بانک ملی 81.442میلیارد ریال، بانک تجارت 96.526 میلیارد ریال، بانک ملت 92.482میلیارد ریال، بانک صادرات 84.608 میلیارد ریال و بانک کشاورزی 33.712 میلیارد ریال تسهیلات مسکن روستایی را پرداخت کرده‌اند.

مجموع تسهیلات ودیعه مسکن پرداختی توسط بانک‌ها تا پایان شهریورماه سال جاری نیز 535.967 میلیارد ریال بوده است؛ در این بخش هم عملکرد تعدادی از بانک‌ها صفر بوده است.